Praktijktuinen

De voorganger van de Wzd gold alleen voor de intramurale zorg, niet voor de zorg buiten de muren. Met de uitvoering van de Wzd op zowel de intramurale als extramurale praktijk, is de wet geheel nieuw voor het werkveld van de wijkverpleging. Om duidelijk te krijgen wat er nodig is om de Wzd buiten de muren uit te voeren zijn in 2021 de praktijktuinen van start gegaan. Daarbij stond de vraag centraal wat en wie er nodig zijn om de Wzd uit te voeren? En als dat niet anders kan, welke vormen van onvrijwillige zorg veilig en verantwoord kunnen worden uitgevoerd bij kwetsbare ouderen thuis en in de wijk?

Zes enthousiaste koplopers zijn aan de slag gegaan met de praktijktuinen: Opella, ZorgSpectrum, Argos Zorggroep/Zonnehuisgroep/Careyn, Evean, Salland United (VVT-aanbieders in de regio Deventer) en de Zorggroep (Noord- en Midden-Limburg). Zij hebben ieder hun eigen aanpak, startpunt en bevinden zich in verschillende fases van lokale en regionale samenwerking.

Gemeenschappelijke ervaringen

Ondanks de eigen aanpak en individuele regionale uitdagingen, waren er onder de praktijktuinen genoeg gemeenschappelijke ervaringen. Een daarvan was het gedeelde standpunt dat bewustwording onder het personeel een groot aandachtspunt is. In hun dagelijkse werkzaamheden hebben zorgmedewerkers vaak niet door dat ze onvrijwillige zorg leveren. Om dit wel te herkennen en een andere zorgoplossing aan te kunnen bieden is intensieve training. Dit vraagt om een lange adem, waarbij het al vroeg in het proces aan de orde moet komen. ‘Gebruik daar vooral veel casuïstiek uit de praktijk voor en deel je casus met andere organisaties’, geven ze als tip mee. Ook benadrukte de deelnemende organisaties dat je er niet bent met alleen een e-learning module. Je moet echt kiezen voor fysieke leermomenten.

Vertrouwen om te bouwen

‘Je moet de cliënt leren kennen om zo vertrouwen op te bouwen.’ Ook dit is een veel gehoorde boodschap tijdens de bijeenkomst. Bij beginnende dementie kan de cliënt nog goed aangeven wat hij of zij prettig vindt. In situaties waar onvrijwillige zorg onvermijdelijk of noodzakelijk lijkt, kan dan gekozen worden voor een andere optie. Door de cliënt beter te leren kennen kan er maatwerk worden geboden in de zorgvraag.

Een derde gemeenschappelijke ervaring was de nadruk op samenwerking in de keten voor goede vroegsingalering. ‘Het is belangrijk om al vroeg in de keten de eerste signalen op te merken dat een cliënt op ten duur onvrijwillige zorg moet krijgen.’ Dit begint al bij de huishoudelijk hulp die beginnende dementie bij een cliënt kan opmerken. Ze moeten gemakkelijk de weg kunnen vinden naar de wijkverpleging. Ook dit vraagt om training en scholing van het personeel.