Goede zorg begint bij goede wetgeving

De conclusie is helder: de Wzd is te complex, sluit slecht aan op de zorgpraktijk en biedt onvoldoende houvast voor cliënten en zorgverleners. Ook de in totaal 200 verbetervoorstellen gaan dat niet oplossen erkennen de organisaties. Wat ze wel willen: een begrijpelijke en werkbare wet, heldere regels voor vrijheid én bescherming De Wzd is in de loop der jaren zo vaak aangepast dat het een onoverzichtelijk geheel is geworden; de organisaties willen daarom een integrale herziening van de Wet zorg en dwang, met duidelijke toelichting. 

Meer duidelijkheid nodig

Een belangrijk punt voor ActiZ is dat de wet begrijpelijk moet zijn. Alleen dan kunnen mensen goed afwegen wat nodig is voor iemands veiligheid én vrijheid. Maar in het nieuwe voorstel van het ministerie van VWS is daar weinig van terug te zien. Veranderingen worden slecht toegelicht en belangrijke keuzes blijven onduidelijk. Het is zowel voor cliënten als voor zorgverleners van groot belang dat duidelijk is hoe de afweging tussen vrijheid en veiligheid gemaakt moet worden. 

Te ingewikkeld en niet werkbaar

Uit de officiële evaluatie van de wet bleek al in 2022 dat de Wet zorg en dwang (Wzd) en de Wet verplichte ggz (Wvggz) te ingewikkeld zijn, slecht aansluiten bij de praktijk en moeilijk uitvoerbaar zijn. Zo lezen wij ook de uitkomsten van het onderzoek dat de IGJ recent uitvoerde. Helaas lossen nieuwe voorstellen deze problemen nauwelijks op. Ook met die voorstellen blijft de wet onduidelijk en niet praktisch, wat zowel cliënten als zorgverleners in de weg zit. Een voorbeeld is dat er een rol blijft voor een ‘onafhankelijke deskundige’, terwijl die zich in de praktijk vrijwel niet onderscheidt van de ‘niet bij de zorg betrokken deskundige’. Een gemiste kans om de wet te vereenvoudigen en beter op de praktijk aan te laten sluiten. 

Belangen van cliënten

Een duidelijke wet is ook belangrijk voor de rechtsbescherming van cliënten. Maar meer regels, waar de voorstellen nu op lijken aan te sturen, betekenen volgens ActiZ niet automatisch betere bescherming. Wat vooral nodig is, is een wet die helder, werkbaar en goed toepasbaar is in de dagelijkse zorg. Daarnaast is uiteraard van belang dat een cliënt zo nodig een beroep kan doen op de klachtenregeling en daarbij goede ondersteuning krijgt.