Het aantal mensen dat zorg nodig heeft, stijgt sneller dan het aantal zorgmedewerkers. Dit komt grotendeels door de vergrijzing. Dit merken zorgmedewerkers in de wijk en het verpleeghuis nu al dagelijks. Beks: ‘Daarom is het van essentieel belang voor de zorgmedewerkers om het werken gemakkelijker te maken, hen fatsoenlijk te belonen, meer werken lonend te maken én te investeren in opleiden en arbeidspotentieel.’

Loonkloof overbruggen

Een belangrijk vertrekpunt is een marktconform salaris voor verpleegkundigen en verzorgers. Volgens ActiZ is een toekomstbestendige arbeidsmarkt in de zorgsector onmogelijk zonder zorgsalarissen die gelijkwaardig zijn aan die in de markt en bij de overheid. Uit CBS-cijfers blijkt echter dat de loonachterstand -ondanks de recente cao-verhoging- is vergroot. Op dit moment bedraagt de loonkloof 7,9 procent ten opzichte van de overheid en 10,4 procent ten opzichte van het bedrijfsleven.

Beks benadrukt: ‘Om het personeelstekort aan te pakken, moeten we ook zorgmedewerkers aanmoedigen om meer uren te werken. Maar dit kan alleen als het ook daadwerkelijk financieel voordelig voor hen is.’ Het huidige fiscale en toeslagenstelsel werkt momenteel belemmerend om meer uren te werken. Extra werkuren en inkomsten leiden vaak tot verlies van toeslagen of een hogere belastingschaal, waardoor het netto-effect van meer werken negatief uitvalt. Hierdoor gaan medewerkers er financieel op achteruit. ActiZ roept daarom op om het huidige fiscale stelsel fundamenteel te veranderen, zodat meer werken ook echt lonend wordt.

Opleiden

Vanaf 2025 stroomt 30 procent van de zorgmedewerkers uit richting pensioen. Daarom vindt ActiZ het belangrijk dat de zorgsector potentiële zorgmedewerkers blijft opleiden om de instroom op peil te houden. ‘Werkgevers in de zorg vervullen een maatschappelijke rol in het opleiden van onmisbare zorgprofessionals. Opleiden doen we voor de cliënt van morgen, niet voor de cliënt van vandaag’ aldus Beks.

Echter deze opleidingsinspanning leveren werkgevers in de zorg zonder dat ze daar financiële voor worden gecompenseerd. Het gevolg? Meer zorgmedewerkers die uitvallen vanwege een gebrek aan begeleidingstijd en leerlingen die te snel als volwaardige beroepskrachten worden ingezet. Momenteel is de sector afhankelijk van tijdelijke middelen en fondsen, terwijl ActiZ benadrukt dat een structurele en goed doordachte financieringsmethode noodzakelijk is.

Bovendien dringt ActiZ aan op het toepassen van het principe 'bekwaamheid is bevoegd' als leidraad voor de inzet van medewerkers in de zorg. Dit betekent dat een werknemer als bekwaamd wordt beschouwd, zodra hij/zij aantoont over de vereiste vaardigheden te beschikken, zelfs zonder volledig zorgdiploma. Beks: ‘Dit maakt de arbeidsmarkt toegankelijker. En vergemakkelijkt de instroom vanuit andere sectoren.’

Sociale netwerk

Vanwege de vergrijzing wordt de rol van mantelzorg door familie en vrienden ook steeds belangrijker. Daarom moet het sociale netwerk om de cliënt heen, actiever en effectiever worden betrokken bij de uitvoering van zorgtaken. ActiZ roept op tot overheidsbeleid dat de randvoorwaarden voor deze beweging ondersteunt en faciliteert, bijvoorbeeld door mantelzorgers en vrijwilligers een betere vergoeding te bieden, verlofregelingen te verruimen en door kosteloze scholing aan te bieden voor mantelzorgers en vrijwilligers.