Gewoon doen 

De Wever en Woonzorggroep Samen gingen aan de slag met de vraag: Hoe krijgen we het werk in de zorg thuis ook in de toekomst verricht, gezien de toenemende zorgvraag en krapte op de arbeidsmarkt? Drie jaar lang werkten de organisaties samen met diverse interne en externe stakeholders aan antwoorden op die vraag. Zorgprofessionals kregen in die projecten een grote rol. Zij weten immers als geen ander wat er nodig is om de zorg werkbaar te houden. Door te kijken, te leren en vooral door dingen gewoon te doen zijn er nieuwe ideeën ontstaan en kansrijke initiatieven opgestart. 

Het thuiszorgteam dat in het Living Lab van De Wever aan de slag ging, is kritischer gaan kijken naar wat noodzakelijke zorg is. Dat vertellen wijkverpleegkundige Damas Weideveld en manager Annemieke van Brunschot van de Wever in de publicatie. Als lokale aanjager had Weideveld daarbij een belangrijke rol. 'Vooral voor het creeëren van urgentiegevoel dat we de zorg echt anders moeten organiseren’, zegt Weideveld. Concrete oplossingen bij de zorgorganisatie zijn onder meer de introductie van het succesvolle Papa- en mamacontract. ‘Maar het grootste succes is het ‘vlindereffect’: de steeds toenemende veranderingen die ontstaan doordat we echt anders zijn gaan kijken naar de organisatie van ons werk. Naar de inzet van personeel, de professionalisering van zorg en naar preventie. We kunnen nu meer mensen helpen.’ 

Briljante mislukking

Het Living Lab van Woonzorggroep Samen speelde zich af in het dorp Warmenhuizen. Samen met inwoners zoekt de zorgorganisatie naar nieuwe manieren om de zorg te organiseren. De vraagstelling werd daarbij al gauw verbreed, licht programmadirecteur Wietse de Vries toe: ‘Met positieve gezondheid en Blue Zones als inspiratie, zijn we ons af gaan vragen hoe we vitaliteit, eigen regie en meedoen kunnen stimuleren. Met het idee dat als mensen zelfredzamer zijn, ze ook minder beroep doen op formele zorg.’ 

De beweging die in het dorp vanuit het Living Lab is gestart moet van Warmenhuizen een Blue Zone maken. De Vries: ‘Ik denk dat het ons gelukt is om de weg daarnaartoe in te slaan. Onder meet met ons Trefpunt Gezond&Zo. Maar ook door inwoners zelf eigenaar te maken van de oplossing. Alle ideeën die in het Living Lab zijn ontstaan, zijn geveild onder dorpsinwoners, zodat iedereen in het dorp onderdeel is van de beweging die we vanuit de zorg maken. Ook wijkverpleegkundige Elina Groot-Hofstede ziet die beweging. ‘Het vraagt een gedragsverandering van iedereen, daar kunnen wij als zorgprofessionals de ambassadeurs van zijn. Immers wij zijn als collega’s van nu, de cliënten van morgen.’  

Draagvlak 

Niet alle nieuwe ideeën waarmee is geëxperimenteerd zijn ook succesvol geïmplementeerd. Volgens de Vries is dat juist goed. ‘In het Living Lab hebben medewerkers mogen ervaren dat ze dingen mochten proberen en dat het niet erg is dat als iets niet lukt. Dat heeft wat veranderd in hun denken. Mensen ervaren meer vrijheid, meer autonomie en zeggenschap en meer draagvlak voor verandering.’ Dat draagvlak belangrijk is, beamen ook Weideveld en Van Brunschot van De Wever: ‘Je moet medewerkers warm maken voor experimenten en innoveren. Het Living Lab heeft ons geleerd: van frustratie komt innovatie. Als je gedeelde problemen ervaart, kun je makkelijker samen tot oplossingsrichtingen komen.’