Waar kunnen we je mee helpen?

Ben je naar iets specifieks op zoek? Vul hieronder je zoekterm in en we helpen je graag verder.

Veel gezocht: CAO Duurzaamheid IZA

Aanbevolen

5 vragen aan
Werken leestijd 1 min

'Het Generiek Kompas stelt de mens centraal’

Zorgbestuurder Margje Mahler over de betekenis van de nieuwe leidraad voor kwaliteit in de ouderenzorg

Link gekopieerd naar klembord

'Het Generiek Kompas stelt de mens centraal’ keyvisual

zorgbestuurder Margje Mahler (zorgorganisatie Sensire)

Sensire

Wat gaat het nieuwe 'Generiek Kompas - Samen werken aan kwaliteit van bestaan' betekenen en wat vraagt het van zorgorganisaties? Margje Mahler (bestuurder van zorgorganisatie Sensire) was als lid van de ActiZ kerngroep Wonen en Zorg nauw betrokken bij de totstandkoming van het Generiek Kompas.

Het ‘Generiek Kompas - Samen werken aan kwaliteit van bestaan’ is per 1 juli 2024 opgenomen in het Register van het Zorginstituut Nederland. Daarmee is er één nieuw kader voor de kwaliteit van wijkverpleging, verpleeghuiszorg en Wlz-zorg thuis. De nieuwe leidraad voor kwaliteit van zorg is een mijlpaal voor het goed organiseren van de zorg voor mensen met een zorgvraag.

1

Wat is het belangrijkste verschil van het Generiek Kompas met de drie kwaliteitskaders die er tot voor kort waren?

“De grootste verandering is dat dit Kompas de kwaliteit van bestaan van iemand als richtpunt neemt. Daar ben ik echt heel blij mee en trots op. We zetten met dit Kompas een enorme stap voorwaarts in een nieuwe richting. Het uitgangspunt is de vraag van de mens met een zorgvraag, ongeacht de plek waar iemand die zorg krijgt of moet krijgen of vanuit welke wet de zorg geleverd wordt. Ook speelt het Kompas in op de veranderende samenleving, die vraagt om een andere manier van kijken, vormgeven en organiseren van zorg." 

“De nadruk ligt op het voeren van het gesprek over wat kwaliteit van bestaan is en hoe zorg daaraan kan bijdragen. Daar begint het mee, met het open gesprek. Dit gesprek voeren we niet alleen met de zorgprofessional en de cliënt, maar met de hele samenleving. Het Generiek Kompas is een samenwerking van 17 partijen die samen iedereen vertegenwoordigen die betrokken is bij de ondersteuning, zorg en behandeling voor mensen met een zorgvraag: ouderen, cliënten, mantelzorgers, zorgprofessionals, zorgaanbieders en financiers. Het schetst de beweging die we met elkaar moeten gaan maken, en biedt ruimte voor het anders nadenken over kwaliteit en dit in de praktijk te brengen.”

2

Wat vraagt het Generiek Kompas van zorgorganisaties?

“Het Generiek Kompas is veelal richtinggevend en veel minder normerend zoals we dat gewend zijn vanuit de huidige kwaliteitskaders. Het betekent dat in het Kompas beschreven staat wat de beweging is, maar niet hoe je die beweging moet maken. Dat is de vrijheid die dit Kompas geeft. Wat past bij jou als organisatie, bij de context waarin zorgverlening plaatsvindt en waar mensen met een zorgvraag zich in bevinden? We moeten met elkaar die ruimte benutten om vanuit verschillende perspectieven tot gezamenlijke en soms nieuwe antwoorden te komen op (complexe) vragen. Dat is iets heel moois, het biedt een kans om nu écht handen en voeten te gaan geven aan de transformatie die we moeten gaan maken. Het betekent dat er ruimte is om tot nieuwe inzichten te komen, maar het betekent ook dat we dingen moeten loslaten. Wat dit vraagt van zorgorganisaties en ook van zorgbestuurders is dat zij een scherpe visie ontwikkelen op kwaliteit, passend bij de lokale context.”

De nadruk ligt op het voeren van het gesprek over wat kwaliteit van bestaan is en hoe zorg daaraan kan bijdragen. Daar begint het mee, met het open gesprek.

Margje Mahler \

als zorgbestuurder namens ActiZ betrokken bij het Generiek Kompas

3

Het Generiek Kompas biedt ruimte om het anders te gaan doen. Maar iets nieuws doen betekent ook iets ouds loslaten. Waar denk je aan bij loslaten?

“Bij loslaten denk ik aan het proces van afscheid nemen van vertrouwde methoden en structuren. Dit nieuwe Kompas vraagt ons om bestaande werkwijzes actief te herzien en dilemma’s met elkaar te bespreken, bijvoorbeeld over vrijheid en veiligheid en andere onderwerpen, om daadwerkelijk bij te dragen aan kwaliteit van bestaan. Bij loslaten denk ik ook aan het gesprek binnen de organisatie voeren en elkaar kritische vragen durven stellen. Waarom doe je bepaalde dingen en draagt dit bij aan het bevorderen van kwaliteit van bestaan van de cliënten? Als het antwoord hierop nee is, waarom laat je het dan niet los? Dit geldt niet alleen voor zorgorganisaties, maar ook voor andere betrokkenen bij het Kompas. Tegelijkertijd vraagt het juist van ons als zorgorganisaties dat we voorop lopen door het echt anders te doen. Alleen door het oude los te laten ontstaat er ruimte om daadwerkelijk te transformeren en de beweging van het Kompas in praktijk te brengen.”

4

Hoe biedt het Generiek Kompas voldoende houvast voor cliënten en zorgprofessionals voor goede zorg?

"Het Generiek Kompas sluit aan bij de behoeften en verwachtingen van cliënten door het voeren van open gesprekken over hun wensen, mogelijkheden en aanvullende behoeften. Bij een zorgvraag is het belangrijk dat de antwoorden van de zorg aansluiten bij het leven van een cliënt. Dit betekent aandacht voor hoe het leven van iemand met een zorgvraag eruit zag en ziet, wat iemand zelf wil en kan leren, en wat aanvullend nodig is. Zorg, ondersteuning en behandeling zijn slechts een deel van het geheel; zingeving en vitaliteit zijn net zo belangrijk. Zingeving en vitaliteit zijn niet te vangen in lijstjes, richtlijnen of standaarden, het gaat om de optelsom. Het Generiek Kompas maakt een einde aan de verschillen tussen de verwachtingen van thuiszorg en verpleeghuiszorg en biedt duidelijkheid over wat cliënten en hun netwerk van zorgprofessionals mogen verwachten en andersom. Het maakt dat er heldere afspraken vastgelegd worden over wederzijdse verwachtingen en samenwerking. Hoewel er geen vaste personeelsnormen zijn, worden er afspraken gemaakt over zeggenschap en de inzet van deskundigheid per afdeling of wijk, passend bij de zorgvraag. Daarnaast kunnen mensen er vanuit gaan dat bestaande wet- of regelgeving waar zorgorganisaties en zorgprofessionals aan moeten voldoen, zoals de Wet Kwaliteit, klachten en geschillen zorg of de Wet BIG, wordt nageleefd."

Het kompas maakt dat er heldere afspraken vastgelegd worden over wederzijdse verwachtingen en samenwerking

Margje Mahler \

als zorgbestuurder namens ActiZ betrokken bij het Generiek Kompas

5

Wat betekent het Generiek Kompas voor de zorg voor ouderen en de toekomst?

"Ik kijk hoopvol uit naar de toekomst van de ouderenzorg, vooral met het Generiek Kompas als onze nieuwe leidraad. Het bereiken van een breed gedragen, gezamenlijke visie op kwaliteit van zorg en bestaan in onze mooie sector is echt een hele grote mijlpaal. Het Generiek Kompas biedt ruimte om nu écht te starten met de broodnodige transformatie en de nieuwe manier van werken aan kwaliteit van bestaan te omarmen. In plaats van ons te laten leiden door angst voor risico’s,  gaan we nu uit van vertrouwen in elkaar en in de professionaliteit van zorgverleners. Het Generiek Kompas helpt ons om de focus te verleggen naar wat echt belangrijk is: zorg die aansluit op de kwaliteit van bestaan van mensen, wat maatwerk vraagt en voor eenieder anders kan zijn. Door ruimte te bieden aan zorgorganisaties om, samen met onder meer zorgprofessionals en cliëntenraden, op een eigen manier invulling te geven aan de beweging van het Kompas , kunnen we allemaal ons steentje bijdragen aan een toekomstbestendige ouderenzorg. Ik hoop dat we daar met elkaar de komende jaren van leren.”

Multicultureel

Samen afspraken maken over verwachtingen en samenwerking

Van drie kwaliteitskaders naar één kwaliteitskompas

Of je thuis in de wijk of in het verpleeghuis is, ongeacht waar je woont kan je als patiënt of cliënt rekenen op heldere afspraken over wederzijdse verwachtingen en samenwerking voor de zorg die nodig is. Het Generiek Kompas -  Samen werken aan kwaliteit van bestaan’ vervangt drie bestaande kwaliteitskaders: het Kwaliteitskader Verpleeghuiszorg, het addendum over de Wlz-zorg thuis en het Kwaliteitskader Wijkverpleging. Het is bedoeld voor mensen die in hun dagelijks leven informele en waar nodig professionele ondersteuning, zorg en behandeling nodig hebben. 

Het  Generiek Kompas legt meer nadruk op het voorkomen van een grotere zorgvraag, door te kijken wat ouderen zelf en samen kunnen en hoe de zorg daarop kan aansluiten. Zo ligt regie meer bij mensen zelf, wat bijdraagt aan hun kwaliteit van bestaan. Ook kan zo beschikbare professionele zorg en ondersteuning zo goed mogelijk worden ingezet. Denk bijvoorbeeld aan samenwerking tussen iemand met een zorgvraag, mantelzorgers, vrijwilligers en zorgverleners. Maar ook aan de manier waarop hulpmiddelen of technologie bijdragen aan iemands kwaliteit van bestaan. Het Generiek Kompas helpt bij het samen vormgeven van passende zorg en ondersteuning. 

Generiek Kompas

Het ‘Generiek Kompas – Samen werken aan kwaliteit van bestaan’ is ontworpen door 17 partijen die ouderen, cliënten, mantelzorgers, zorgprofessionals, zorgaanbieders en financiers vertegenwoordigen: ActiZ, ANBO-PCOB, BPSW, BVKZ, Koepel Gepensioneerden, LOC Waardevolle zorg, MantelzorgNL, NCZ, Nederlands Instituut van Psychologen, NOOM, Sociaal Werk Nederland, SOMNL, SPOT, V&VN, Verenso, Zorgthuisnl en Zorgverzekeraars Nederland.

Mijn ActiZ

ActiZ-leden lezen meer

Op de ActiZ Kennisbank vinden ActiZ leden meer informatie over het 'Generiek Kompas - Samen werken aan kwaliteit van bestaan'. Op de overzichtspagina vind je informatie over de bouwstenen van het Kompas, documenten en andere informatie over de implementatie en kan je webinars terugkijken.