Aanleiding voor het gesprek is het experiment voor nieuwe bekostiging van wijkverpleging. ActiZ is als branchevereniging van 400 zorgorganisaties nauw betrokken bij de ontwikkeling van het experiment. ‘Het is een zoektocht’, vertelt Van de Laar, ‘die al lang loopt om af te stappen van het model van declaratie van ‘producten’ of minuten zorgverlening naar een model dat aansluit bij wat je als professional doet.’ 

Doen wat nodig is

Opgeleid als verpleegkundige kent Wil van de Laar het klappen van de zweep. ‘Je wilt kunnen doen wat nodig is. Wat helpt om het leven aangenamer te maken? Dat hoeft niet altijd zorg te zijn, het  draait bovenal om kwaliteit van bestaan. Bij een indicatiestelling kijk je, naar mijn mening het liefst samen met een cliënt en zijn netwerk, naar iemands situatie. Wat kan iemand zelf? Kan een hulpmiddel of technologie uitkomst bieden? Hoe kan het netwerk bijdragen aan kwaliteit van leven? En wat blijft er over waarvoor professionele wijkverpleging nodig is? Die afweging maken professionals dagelijks. Ik wil dat dit kan zonder dat je je als verpleegkundige in bochten moet wringen om de tijd en inzet die je doet ‘weg te schrijven’ om het vergoed te kunnen krijgen. Het nieuwe experiment voor bekostiging van wijkverpleging biedt straks die ruimte.’

Verder bouwen

De nieuwe bekostiging voor wijkverpleging bouwt voort op het huidige experiment dat al vijf jaar loopt en dat uitgaat van ‘integrale prestaties’. ‘Dat was al een hele vooruitgang’, volgens Van de Laar. ‘Veel zorgorganisaties zijn er blij mee. Met de integrale prestatie wijkverpleging konden we eindelijk afstappen van losse declaraties op basis van minuten voor aparte ‘producten’ zoals persoonlijke verzorging, verpleging, verpleging speciaal, onplanbare verpleging of advies/instructie&voorlichting.’ Het nieuwe experiment voor bekostiging is nodig omdat verlenging zonder wijziging wettelijk niet kan. ‘Maar ik ben blij dat we op deze manier door kunnen’, aldus Van der Laar.  

Vóóruit naar meer ruimte voor professional en minder regeldruk

‘Terug naar de manier van declareren op basis van minuten en ‘producten’ zou echt een drama zijn’, stelt Van de Laar. ‘Dan gaan we echt de verkeerde kant op: weg van de professional, weg van focus op preventie, inzet van hulpmiddelen of het versterken van iemands netwerk. Dan draait het weer om handelingen en verrichtingen. Maar wijkverpleging is veel meer. Ik wil juist de andere kant op: meer ruimte voor  professionals, minder administratieve lasten en als professional samen met de cliënt bepalen wat nodig is en hoe daar invulling aan te geven.’ Deze manier van werken kan volgens ActiZ ondersteund worden vanuit de nieuwe bekostiging. 

Experiment heeft tijd en ruimte nodig

Van de Laar was niet direct overtuigd: ‘Nee, ik zag ook de onzekerheden. En laten we eerlijk zijn, die zijn er ook. Iets anders is altijd spannend. Maar ik ben blij met twee belangrijke zaken: dat er de tijd wordt genomen voor dit experiment (invoering pas in 2029) en dat bekostiging niet 1 op 1 gekoppeld is aan cliëntprofielen. Daarvoor is het nog niet voorspelbaar genoeg. Die tijd en ruimte heeft het experiment nodig en met hulp van professionals kunnen we de zoektocht naar passende bekostiging verder zetten.’ Onderdeel van het experiment zijn cliëntprofielen. Die zijn gebaseerd op het ‘draagkracht-draaglast model’ en bieden informatie op het niveau van doelgroepen en populatie. 

Cliëntprofiel als bron voor het goede gesprek

‘Het cliëntprofiel sluit aan bij hoe wijkverpleegkundigen indiceren en hoe je je relatie met iemand opbouwt. Ik heb het zelf samen met een wijkverpleegkundige doorlopen; als je je cliënt een beetje kent,  is het in twee minuten ingevuld en biedt het je vooral meer inzicht in iemands situatie.’ Clientprofielen vormen ook een middel om meer inhoudelijke contracteringsgesprekken tussen zorgaanbieder en zorgverzekeraar te krijgen. ‘Dan komt er meer ruimte in de bekostiging, door bijvoorbeeld meer te gaan contracteren op basis van maandtarieven of wellicht in de toekomst met een vorm van populatiebekostiging’, zo geeft Van de Laar aan.