Vanuit de overtuiging dat de vergrijzing grote uitdagingen met zich meebrengt, heeft Woonzorggroep Samen deelgenomen aan de Living Labs. ‘Uitdagingen die in de kop van Noord-Holland eigenlijk al realiteit zijn’, stelt Wietse de Vries. ‘Met een virtueel hek om Warmenhuizen heen zijn we gaan experimenteren hoe de toekomst van wonen, zorg en welzijn er in het dorp uit kan zien.’

Blue Zones 

‘We begonnen vanuit de centrale vraag: hoe krijgen we het werk verricht?’, vervolgt Wietse. ‘Gedurende het traject zijn we onze focus gaan verleggen. Met positieve gezondheid en Blue Zones als inspiratie, zijn we ons meer af gaan vragen hoe we zelfredzaamheid, vitaliteit, eigen regie en meedoen kunnen stimuleren. Met het idee dat als mensen zelfredzamer zijn, ze ook minder beroep doen op formele zorg.’

Vanuit verschillende perspectieven is Wietse betrokken bij het Living Lab. Niet alleen hijzelf, maar ook zijn ouders, die rond de 70 zijn en in het dorp wonen, zijn actief betrokken bij de beweging die als gevolg van het Living Lab is gestart. ‘Een beweging die in het dorp nu Mooi Leven in Warmenhuizen wordt genoemd. Het doel? Van Warmenhuizen een Blue Zone maken. Wietse: ‘Ik denk dat het ons gelukt is om de weg daarnaartoe in te slaan.’ 

Veiling 

‘In het Living Lab hebben we verschillende brainstormsessies gehad’, vervolgt Wietse. ‘Met professionals, maar ook met andere partijen op gebied van wonen, zorg en welzijn en met inwoners van het dorp. Alle ideeën hebben we samengevat in een routekaart. Eén van de ideeën waar we concreet mee aan de slag zijn gegaan, is het Trefpunt Gezond&Zo.’

‘Maar we realiseerden ons ook dat we als zorgorganisatie niet al die goede ideeën tot uitvoering konden brengen. Daarom hebben we in het dorp een veiling georganiseerd, waarin we ideeën of initiatieven die bijdragen aan de beweging hebben geveild. Uiteindelijk zijn er dertig kavels geveild waar inwoners uit het dorp, soms met professionele ondersteuning, mee aan de slag zijn gegaan. Zo hebben we dat wat we in het Living Lab probeerden te doen, ook meer van het dorp gemaakt.’

Briljante mislukkingen

‘We hebben op drie niveau’s leeropbrengsten, zoals wij dat graag noemen, gegenereerd. We hebben geleerd 1) hoe we een beweging op gang kunnen brengen, 2) hoe we een cultuuromslag vorm kunnen geven en 3) hoe we concrete zorgtechnische zaken kunnen verbeteren, zoals het verlichten van administratieve lasten of het aanbieden van nieuwe contractvormen voor medewerkers.’

Wietse vervolgt: ‘het Living Labs heeft ons veel opgebracht. Maar er zijn ook dingen misgegaan. Briljante mislukkingen, zo noemen we ze ook wel. Eén van de grote dingen die mislukte was de betrokkenheid van de inwoners. Met alle goede moed hebben we dorpsbijeenkomsten georganiseerd, waar vervolgens niemand op afkwam. Dat betekende dat we echt out-of-the-box moesten denken hoe we die betrokkenheid wel konden versterken. Dat is ons gelukt.’

‘Maar ook het idee om de thuiszorg niet naar de cliënt te laten gaan, maar de cliënt naar de thuiszorg te laten komen, slaagde niet. Het idee was goed: het zou onder andere leiden tot meer verbinding en beweging van cliënten. Maar het volume was te klein en we liepen tegen praktische bezwaren aan’, aldus Wietse. 

‘Toch is het wel waardevol geweest. Het heeft namelijk wat gedaan met de cultuur in ons lokale thuiszorgteam. Ze hebben mogen ervaren dat ze dingen mochten proberen en dat het niet erg is dat het niet lukt. In dat team heeft dat dus echt wel wat veranderd in het denken. Een briljante mislukking dus. In algemene zin hebben we gezien dat mensen, door het label van Living Labs, meer ruimte voelden. Ze ervaren meer vrijheid, meer autonomie en zeggenschap en meer draagvlak voor nieuwe dingen proberen en veranderingen in gang te zetten.’ 

Van het dorp 

‘Het Living Labs heeft ons veel gebracht, maar het stopt hier niet’, zegt Wietse. We blijven de initiatieven stimuleren en mensen met elkaar verbinden. Ook blijven we de voortgang monitoren en gaan we door met de dorpsbijeenkomsten, zodat we steeds weer aandacht voor het thema vragen. Ik hoop dat de beweging over twee jaar nog meer van het dorp is geworden. Nu al zijn de gemeente, sportservice, welzijnsorganisaties, de woningcorporatie en huisartsen goed betrokken. De volgende stap die we proberen te zetten is het verenigingsleven nauwer te betrekken. Zeker rond thema’s als vitaliteit kunnen sportverenigingen een belangrijke rol spelen.’

‘Er is een hele enthousiaste, grote groep vrijwilligers die de initiatieven oppakt, maar dat mag nog verder uitgebouwd worden. Bij het Trefpunt bijvoorbeeld is de bemensing nu 95% professionals t.o.v. van 5% vrijwilligers. Dat willen we eigenlijk omkeren. Alle initiatieven vanuit het Living Lab zijn heel erg van ons geweest en we zien het gelukkig al schuiven naar wat meer balans. Maar het zou mooi zijn als het voelt als iets dat écht van het dorp is en niet van ons als zorgorganisatie.’