Waar kunnen we je mee helpen?

Ben je naar iets specifieks op zoek? Vul hieronder je zoekterm in en we helpen je graag verder.

Veel gezocht: CAO Duurzaamheid IZA

Aanbevolen

5 vragen aan
Financieren leestijd 1 min

‘Als vertegenwoordiger van 400 zorgorganisaties is onze visie op de Rijksbegroting van belang’

Hoe de Rijksbegroting en de reactie van ActiZ erop tot stand komen.

Link gekopieerd naar klembord

‘Als vertegenwoordiger van 400 zorgorganisaties is onze visie op de Rijksbegroting van belang’ keyvisual

Spaarpot met geld en kasboek

Elke jaar presenteert de regering met Prinsjesdag haar plannen voor Nederland voor komend jaar en hoe ze die willen betalen. De Koning spreekt de Troonrede uit en het befaamde koffertje met de Miljoenennota gaat naar de Tweede Kamer. Vorige week was er opnieuw een belangrijk moment op weg naar de vaststelling van de Rijksbegroting. De Tweede Kamer stemde over moties rond de begroting van het ministerie van Volksgezondheid, Welzijn en Sport (VWS). Maar hoe gaat deze ‘begrotingscyclus’ de komende maanden nu verder? En welke inbreng heeft ActiZ? We praten erover met Marc van Eck, als beleidsadviseur bij ActiZ houdt hij voor de kerngroep Wonen en Zorg de Rijksbegroting tegen het licht.

1

Wat wordt er besproken tijdens zo’n begrotingsbehandeling?

‘Om die vraag te beantwoorden moeten we eigenlijk een stap terug doen. In de Rijksbegroting, gepresenteerd tijdens Prinsjesdag, staan de verwachte verplichtingen, uitgaven en ontvangsten van de overheid voor het komende jaar. Simpel gezegd: het huishoudboekje van de overheid. Dit document bestaat uit de verschillende begrotingen per ministerie. Waaronder de begroting voor het ministerie van VWS. Met 103 miljard, ook meteen de grootste voor 2023.’

‘Uiteindelijk is het aan de Tweede kamer of de begroting wordt goedgekeurd, maar voor ze dit doen krijgen Kamerleden de kans om tijdens de begrotingsbehandeling met de verantwoordelijk bewindspersonen in debat te gaan. Voor VWS zijn dat de ministers Ernst Kuipers en Conny Helder, en staatssecretaris Maarten van Ooijen. Als de Kamerleden het ergens niet mee eens zijn, dan kunnen ze de bewindspersoon oproepen om iets veranderen in de begroting. Dit doen zij aan de hand van een motie. Ze kunnen ook direct een verandering aan brengen in de begroting, met behulp van een amendement.’

2

Welke onderwerpen kwamen dit jaar nadrukkelijk aan bod tijdens de begrotingsbehandeling?

‘Dit is de eerste begroting van het nieuwe kabinet en dus ook één van de eerste momenten waarop de Kamerleden met de bewindspersonen in gesprek gaan over de contouren van het nieuwe beleid. De focus tijdens het debat lag nadrukkelijk op de ouderenzorg. Je zag bijvoorbeeld dat de Kamerleden veel vragen hadden over hoe minister Helder de groeiende zorgvraag als gevolg van de vergrijzing wil opvangen. De minister zet voornamelijk in op het scheiden van wonen en zorg in plaats van het bouwen van nieuwe plekken in verpleeghuizen. Net als ActiZ eerder al deed, pleitten meerdere Tweede Kamerleden er juist voor om zowel meer geclusterde woonvormen als extra verpleeghuisplekken te realiseren.’

Onlangs schreef ActiZ een terugblik op het debat, te vinden via de onderstaande link. 

3

En hoe nu verder?

‘Vorige week heeft de Tweede Kamer gestemd over de moties ingediend tijdens de begrotingsbehandeling. Daarbij werd onder andere ingestemd met een motie over het inventariseren van goede voorbeelden en obstakels voor verduurzaming in de langdurige zorg. Er waren ook enkele moties die wij als ActiZ steunden maar die helaas niet op genoeg stemmen kon rekenen in de Tweede Kamer. Waaronder een motie, ingediend door de oppositie, om voldoende verpleeghuisplekken te garanderen met oog op de vergrijzing.

Over de amendementen stemt de Tweede Kamer op 8 november. Ook daarvan zijn er een aantal die ActiZ steunt. Zo is er een amendement ingediend dat in de begroting budget vrij maakt voor de bouw van 25.000 extra verpleeghuisplekken. Maar ook een amendement gericht op het uitstellen van scheiden van wonen en zorg. Uiteindelijk stemt de Kamer over het goedkeuren van de gehele Rijksbegroting. Daarmee is hij vastgesteld voor het komende jaar.’

Wat is de begrotingscyclus?

De Rijksbegroting volgt altijd een vast tijdschema, dat noemen we de begrotingscyclus. Daarbinnen is Prinsjesdag het meest zichtbare moment. De cyclus start aan het begin van het kalenderjaar wanneer de ministers langsgaan bij de minister van Financiën. Met een lijst aan wensen en beleidsplannen voor het nieuwe jaar. Ondertussen zijn de ambtenaren van het ministerie van Financiën bezig met het opstellen van de voorjaarsnota. Dit is een tussentijds overzicht van mee- en tegenvallers op de lopende begroting. Op basis van deze voorjaarsnota bespreken de ministers de hoofdlijnen van de nieuwe begroting: welke uitgaven zijn er nodig? En welke dekking kan daarvoor gevonden worden?

In de zomer worden dan de afzonderlijke begrotingen van de ministeries opgesteld. Uiteindelijk besluiten alle ministers in augustus samen hoe de rijksbegroting voor het volgende jaar eruit gaat zien. Vervolgens gaan de voorstellen voor advies naar de Raad van State. Deze raad geeft advies over wetgeving aan regering en parlement. Aan het eind van dit traject worden de begrotingen van de verschillende ministeries op Prinsjesdag in de vorm van wetsvoorstellen aan de Tweede Kamer aangeboden.

Hieronder vind je de tijdlijn van de behandeling van de begroting voor het ministerie van VWS voor 2023. 

4

Geeft ActiZ ook reactie op de begroting?

‘Zeker. Via onze contacten met de ministeries proberen we al in een vroeg stadium in gesprek te gaan over de invulling van de begroting. Maar de behandeling in de Tweede Kamer is zeker ook een belangrijk moment. Hoe ActiZ, als vertegenwoordiger van 400 zorgorganisaties in Nederland, tegen de kabinetsvoornemens aankijkt is voor Kamerleden belangrijke informatie. De reactie is altijd het resultaat van een samenspel tussen de leden, het bestuur en het ActiZ-bureau. De jaarambities, eerder vastgesteld door de leden, vormen daarbij de basis. Uiteindelijk wordt een eventuele reactie altijd besproken in het bestuur en met de bestuurders in de verschillende kerngroepen en themacommissies. We delen onze reactie publiekelijk met pers en brengen het onder de aandacht bij de verschillende politieke partijen in aanloop naar de begrotingsbehandeling.’ 

5

Wat waren de belangrijkste punten van ActiZ dit jaar?

‘Dit jaar was onze reactie een mix van punten waar ActiZ al langer voor pleit én punten die zijn ingegeven door de actualiteit. Een centraal thema is het ontbreken van extra loonruimte voor zorgmedewerkers. Je moet de mensen die werken in de zorg koesteren. En om überhaupt mee te kunnen blijven doen in de huidige krappe arbeidsmarkt, is verhoging van salarissen essentieel. Hoewel de oppositie tijdens het debat ervoor pleitte om de kloof met de marktlonen te dichten, biedt het kabinet daar nog geen ruimte voor. Een ander actueel punt waren de gevolgen van de inflatie en gestegen energiekosten voor zorgorganisaties. Aan de hand van een onderzoek dat we samen met Intrakoop bij leden hebben gedaan, kon ActiZ deze problematiek goed voor het voetlicht brengen. De minister heeft daarop toegezegd te onderzoeken welke knelpunten er zijn en of er eventueel een tegemoetkoming voor zorgorganisaties nodig is.

Lees hieronder het paper dat ActiZ heeft gedeeld met de Tweede Kamerleden voorafgaande de begrotingsbehandeling.