Wat meteen opviel, was dat de forse bezuinigingen in het Wlz-kader die het demissionaire kabinet heeft ingeboekt voor de komende jaren, gewoon blijven staan. Ondanks de nadrukkelijke wens van de Tweede Kamer en het felle protest vanuit de sector. Dit ging met name over de stapeling van verschillende bezuinigingen plus het ontbreken van passend beleid. 

Afgelopen september waren we nog positief omdat een deel van de bezuinigingen voor 2024 was teruggedraaid. Maar zoals het nu voor ons ligt, staan de forse bezuinigingen voor 2025 en verder nog steeds in de boeken.

Steun voor de transitie naar een toekomstbestendige ouderenzorg. Nederland staat voor een enorme maatschappelijke opgave. In 2040 groeit Nederland naar vijf miljoen 65-plussers en het aantal 90-jarigen verdubbelt. Tegelijkertijd neemt het aantal mantelzorgers af en gaat een toenemend aantal zorgprofessionals de komende jaren met pensioen. De wachtlijsten voor verpleeghuizen lopen hierdoor op, evenals de zorgkosten. 

Willen we de huidige en volgende generaties ouderen van passende zorg en ondersteuning voorzien, dan moeten we nu beginnen met het anders organiseren van de zorg en de verantwoordelijkheid beter te verdelen in de samenleving. De zorg kan dit niet alleen. Ik pleit daarom echt voor meer tijd, passend en eenduidig beleid, financiële ruimte en stabiliteit voor zorgaanbieders om de benodigde transitie te ondersteunen.

Dat kunnen ze nog steeds! Tijdens het Kamerdebat over de Voorjaarsnota is de Tweede Kamer volgende week aan zet. Ik geef ze mee dat een toekomstbestendige ouderenzorg vraagt om investeringen in plaats van bezuinigingen, te beginnen met het stoppen van de bovengenoemde bezuinigingen in de Wlz. 

Daarnaast is er op dit moment een onderbesteding in de wijkverpleging. Er blijft 800 miljoen euro op de plank liggen. Zonde, want de wijkverpleging heeft een cruciale rol om mensen passende zorg thuis te bieden, ziekenhuiszorg te voorkomen en de huisarts te ontlasten. Wist je bijvoorbeeld dat ruim 2 miljoen mensen in Nederland een vorm van ondersteuning of zorg thuis ontvangen? ActiZ pleit ervoor om dit budget niet te laten terugvloeien in de algemene middelen, maar juist verzekeraars op te roepen om dit bedrag te herinvesteren. Ook op het gebied van de arbeidsmarkt laat deze Voorjaarsnota echt een kans liggen.

Zorgen is mensenwerk, en juist daar zullen we de komende jaren het meeste gebrek aan hebben. Je ziet nu al dat de druk op zorgprofessionals in de zorg thuis en in verpleeghuizen steeds verder toeneemt. Voor veel zorgorganisaties is het elke dag opnieuw een puzzel om de roosters rond te krijgen. Deze schaarste aan personeel zal voorlopig alleen maar toenemen. 

Het is daarom een gemiste kans van het demissionaire kabinet om hier geen actie op te ondernemen. Bijvoorbeeld door het werk aantrekkelijker te maken voor het huidige personeel en om nieuwe mensen aan te trekken. Dat begint met een adequaat salaris, dat nu nog altijd 6 tot 7 procent lager ligt op de markt- en publieke sector.

Het is overigens teleurstellend dat de nieuwe coalitie hier ook geen budget voor uittrekt in het budgettaire kader, terwijl ze in het Hoofdlijnenakkoord wel spreekt over het beter belonen van zorgprofessionals.

Je kunt die twee niet van elkaar los zien. Met name omdat de nieuwe coalitie de huidige begrotingsstanden, en daarmee de plannen in de Voorjaarsnota, als uitgangspunt neemt. In het Hoofdlijnenakkoord staat dat ze willen investeren in de ouderenzorg, maar tegelijkertijd zullen de bezuinigingen die ik eerder noemde onder een nieuwe regering gewoon doorgaan. Voor de Wlz-zorg betekent dat een korting van bijna 700 miljoen euro in 2025. Er is dus nog veel werk aan de winkel.