De ondertekenaars van het Integraal Zorgakkoord (IZA) spraken af om de administratieve lasten te verlagen en ongecontracteerde zorg te beperken. Wat ActiZ betreft is het tijd voor zorgverzekeraars om conform afspraken in het IZA ‘gelijkgericht’ in te kopen en voorwaarden op elkaar af te stemmen. Helaas moeten we anders concluderen, stelt Wil van de Laar, zorgbestuurder en lid van de ActiZ kerngroep Zorg Thuis: ‘Inkoopbeleid moet gaan over ‘wat kunnen we slimmer en beter doen' in het licht van de vergrijzing, de arbeidsmarkt en in relatie tot zorg die mensen vanuit gemeenten of het zorgkantoor krijgen. Maar we zien dat de inkoopdocumenten bestaan uit 20 pakken papier van gemiddeld 40 pagina’s met uiteenlopende voorwaarden voor contractering voor de inkoop van wijkverpleging, eerstelijnsverblijf, geriatrische revalidatiezorg en geneeskundige zorg voor specifieke patiëntgroepen. Niet alleen voeren tarieven de boventoon in het inkoopbeleid, ook wat betreft vermindering administratieve lasten valt er nog een wereld te winnen.’

Nadruk op kostenbeheersing en doelmatigheid

Uit de analyse die ActiZ maakte blijkt dat ook in het inkoopbeleid van 2024 zorgverzekeraars sterk sturen op doelmatigheid en kostenbeheersing. Echter wat doelmatigheid is, verschilt per zorgverzekeraar. ‘We willen juist toe naar eenvoudigere contracten in de zorg met meerjarig perspectief’, legt Van de Laar uit. ‘Zoveel diversiteit maakt dat zorgorganisaties kritischer zullen worden, wil je wel met elke zorgverzekeraar een contract afsluiten? En dat belemmert weer de zorgverlening voor mensen.’

Ook valt op dat zorgverzekeraars de verantwoordelijkheid voor innovatie en kwaliteit erg eenzijdig bij zorgorganisaties leggen. ‘Juist dit is een gezamenlijke opgave’, stelt Van de Laar, ‘van zorgorganisaties wordt bijvoorbeeld verwacht volop in te zetten op het gebruik van thuiszorgtechnologie, samenwerking in de wijken en de regio, domeinoverstijgende zorg en stimulerend personeelsbeleid. Allemaal belangrijke doelen vanuit het IZA. En dat willen zorgorganisaties graag, maar daarvoor zijn kostendekkende tarieven en investeringsbijdragen noodzakelijk. Zorgverzekeraars en zorgaanbieders zullen daarover op lokaal niveau met elkaar in gesprek moeten. ActiZ verwacht dat zorgverzekeraars werk maken van de belofte uit IZA om de wijkverpleging te versterken en dus investeren in dergelijke zaken. En ook oog hebben voor de uitdagingen die zorgorganisaties hebben rond thema’s als verduurzaming en de salarissen in de zorg.

Zorg samen vorm geven

Door de vergrijzing neemt de vraag naar ouderenzorg in de Zorgverzekeringswet toe. ‘Het is daarom belangrijk dat zorgverzekeraars en zorgorganisaties als gelijkwaardige gesprekspartners optreden’, legt Van de Laar uit. ‘Dat is tot nu toe nog onvoldoende het geval. De contractonderhandelingen verliepen het afgelopen jaar vaak nog moeizaam waardoor soms pas laat zorgcontracten werden afgesloten. Kleinere zorgorganisaties hadden moeite om in gesprek te komen of konden dat soms helemaal niet. Dat moet echt anders. Landelijk zijn we als ActiZ goed in gesprek, maar het duur lang voor intenties ook ervaren worden in de praktijk.'

'Zorgorganisaties en zorgverzekeraars staan samen aan de lat om de ook de ouderenzorg in de Zorgverzekeringswet toekomstbestendig te organiseren.’ De communicatie met kleinere en middelgrote zorgaanbieders kan volgens ActiZ beter. De branchevereniging roept zorgverzekeraars in elk geval op sneller en beter in te gaan op vragen van zorgaanbieders tijdens de contractering.