Bezuinigen zonder passend beleid

Het kabinet Rutte 4 was bij haar aantreden van plan om forse ombuigingen door te voeren in de Wlz-zorg voor ouderen. Afgelopen jaar heeft de sector hier fel tegen geprotesteerd. De stapeling van verschillende bezuinigingen plus het feit dat passend beleid ontbrak was de belangrijkste reden. Op Prinsjesdag 2023 zag het kabinet dit ook in en draaide een deel van de bezuinigen voor 2024 terug. Met een aangenomen amendement van Kamerlid Sara Dobbe (SP) werd het kabinet bovendien opgeroepen om de bezuinigen geheel en structureel van tafel te halen. 

Uit de Voorjaarsnota 2024 die het demissionaire kabinet afgelopen maandag heeft verstuurd aan de Tweede Kamer én uit de kaderbrief Wlz 2024-2029 die op dezelfde dag door minister Conny Helder is verstuurd, blijkt echter duidelijk dat de bezuinigingen niet van tafel zijn. Alleen voor 2024 worden de financiële kaders bijgesteld.

Minder budget in 2024

Demissionair minister Conny Helder stelt dat de herverdelingsmiddelen voor 2024 (310 miljoen euro) niet ingezet worden. Het ministerie van VWS baseert zich hierbij op de raming in februari van de Nederlandse Zorgautoriteit (NZa) waaruit blijkt dat het totale budget van de Wlz, het zogeheten Wlz-macrokader, voldoende toereikend is. ActiZ vindt het besluit van de minister voorbarig omdat het verleden leert dat prognoses later in een jaar vaak een heel ander beeld kunnen opleveren. Mocht er bij een ongunstige prognose geen middelen beschikbaar gesteld worden door VWS om het macrokader bij te stellen, dan kan ActiZ dit niet anders zien dan als een bezuiniging. Wat het effect is voor zorgaanbieders is nog niet geheel te zeggen. Hierover moeten zorgkantoren zo snel mogelijk duidelijkheid geven. 

Onzekerheid voor 2025

Voor 2025 staat een bezuiniging van meer dan 600 miljoen euro ingeboekt voor de Wlz-zorg, waarvan het grootste deel voor de ouderenzorg. De bezuiniging op behandeling van 170 miljoen gaat door tevens als de bezuinigen horend bij twee andere maatregelen: meerjarig contracteren (245 miljoen) en doorontwikkeling Kwaliteitskader (200 miljoen). Voor al deze maatregelen bestaat nog nu geen gewijzigd beleid wat een bezuiniging kan rechtvaardigen. ActiZ branchevereniging voor zorgorganisaties is dan ook verbaasd dat het demissionaire kabinet in tegenstelling tot 2023 er nu niet voor kiest om de bezuinigen terug te draaien en daarmee de sector duidelijkheid te geven.  

Oproep aan de politiek

ActiZ pleit al langer voor financiële rust in de sector. Door het snel toenemend aantal ouderen moeten we als samenleving de zorg voor ouderen anders organiseren. De benodigde transitie vraagt echter tijd, passend eenduidig beleid, financiële ruimte en stabiliteit. Zo stelde ActiZ voorzitter Anneke Westerlaken onlangs in haar brief aan de informateur dat de benodigde transformatie in ouderenzorg vraagt om investeringen in de Wlz, in plaats van bezuinigingen. ActiZ roept de politiek op om op zeer korte termijn duidelijkheid te geven over de definitieve financiële kaders voor 2025 en verder.