De ouderenzorg voor alle ouderen in Nederland komt in de knel als er niks verandert. Dat blijkt uit twee onderzoeken die ActiZ, branchevereniging van zorgorganisaties liet uitvoeren. In drie scenario’s onderzocht ABF Research de houdbaarheid van de ouderenzorg op het gebied van het zorggebruik, de arbeidsmarkt en huisvesting. SiRM onderzocht de mogelijkheden om de werkdruk voor zorgmedewerkers te verlagen en hun zorguren te vergroten. ActiZ-voorzitter Anneke Westerlaken is blij met de rapporten: ‘Beide rapporten bevestigen dat er iets moet gebeuren. We krijgen te maken met tekorten op de arbeidsmarkt, vooral in de wijk. Maar er liggen kansen om met minder mensen toch zoveel mogelijk ouderen te ondersteunen. Maar dat vraagt wel inzet van andere partijen.’

Onder de loep

In het rapport ‘Opties onder de loep. Onderzoek beleidsopties arbeidsmarkt ouderenzorg’ onderzocht bureau SiRM acht beleidsopties waardoor er meer uren aan zorgverlening besteed kunnen worden. De opties met de hoogste potentiële impact zijn het verlagen van de administratieve lasten met 33 procent en het optimaal inzetten van technologie tijdens 30 procent van het werk. Minder administratieve lasten bijvoorbeeld levert gemiddeld jaarlijks 42 miljoen extra zorguren op: een toename van 20%. Meer technologie 16 miljoen zorguren meer. Daarnaast wordt ook ingezet om het principe van ‘bekwaam is bevoegd’ leidend te maken voor de inzet van werknemers (15 miljoen extra zorguren).

Westerlaken herkent deze opties: ‘Ze zijn niet nieuw, maar het onderzoek laat goed zien hoe belangrijk het is om er werk van te maken. Op een totaal van 214 miljoen zorguren voor ouderenzorg per jaar mogen we als maatschappij dit soort opties niet laten liggen. Zorgorganisaties willen hiermee aan de slag, samen met zorgverzekeraars, zorgkantoren en andere partijen die eraan kunnen bijdragen om het werken in de zorg makkelijker, leuker en efficiënter te maken. Want dit is een gezamenlijke verantwoordelijkheid.’

Grote groei

‘We mogen niet lijdzaam afwachten’, stelt Westerlaken. ‘Daarvoor is de zorg voor ouderen te belangrijk en staat die te veel onder druk’. Dat bevestigt ook ABF Research. ABF rekende, aanvullend op rapporten van onder andere het CBS, de situatie door tot 2050. Dan is de vergrijzing op zijn top. In het rapport ‘Houdbaarheid ouderenzorg tot 2050. Scenario’s voor toekomst zorggebruik, arbeidsmarkt en huisvesting’ laat het nulscenario zien dat bij ongewijzigd beleid het aantal verpleeghuiscliënten tussen 2020 en 2050 verdubbelt. Ook de cliëntenaantallen in de wijkverpleging en voor huishoudelijke hulp nemen hard toe. Het aantal cliënten wijkverpleging stijgt van 593.000 tot 1.034.000. En het arbeidsmarkttekort in de VVT stijgt van 26.000 mensen in 2020 naar 243.000 mensen in 2050, voornamelijk in de verpleging en verzorging. ActiZ wil dat ouderen nu, maar ook in de toekomst passende zorg en ondersteuning kunnen krijgen, daarom is het belangrijk dat we de ouderenzorg toekomstbestendig maken. Deze rapporten moeten daarbij helpen.