‘Minister erkent belangrijke rol ouderenzorg in de acute zorg’
5 vragen aan Ellen Hoogervorst over zorgcoördinatie
‘Minister erkent belangrijke rol ouderenzorg in de acute zorg’ keyvisual
Niet naar het ziekenhuis, maar naar een eerstelijnsverblijf (ELV) als het thuis even niet meer gaat. Of niet naar de huisartsenpost voor een losgeschoten katheter, maar de nacht-wijkverpleging die langskomt. Het zijn voorbeelden hoe de zorg beter en efficiënter georganiseerd kan worden. In 2025 moet er in elke acute zorg regio een zorgcoördinatiecentrum zijn ingericht. Een gezamenlijke voorziening voor acute zorgvragen. Dat staat in de brief die minister Kuipers afgelopen week naar de Tweede Kamer stuurde. ActiZ stelt vijf vragen aan Ellen Hoogervorst, zorgbestuurder bij CuraMare en lid van de ActiZ kerngroep Revalidatie & Herstel, over deze nieuwe manier van het organiseren en coördineren van zorg.
Minister Kuipers van het Ministerie van Volksgezondheid, Welzijn en Sport (VWS) heeft afgelopen week een brief naar de Tweede Kamer gestuurd over de organisatie en coördinatie van de acute zorg in Nederland. In deze brief volgde hij het advies op van betrokken partijen in de acute zorg, waaronder ActiZ.
Wat heeft de minister besloten over de inrichting en organisatie van acute zorg?
‘De minister schetst in zijn brief naar de Tweede Kamer een beeld van de toekomstige organisatie en coördinatie van de acute zorg in Nederland. Hij wil dat er in 2025 in elke ROAZ-regio een zorgcoördinatiecentrum te vinden is. ROAZ staat voor Regionaal Overleg Acute Zorgketen. Dit zijn al bestaande overlegstructuren waarin zorgaanbieders werken aan voldoende beschikbaarheid en toegankelijkheid van acute zorg. De zorgcoördinatiecentra moeten een gezamenlijke voorziening zijn voor alle niet levensbedreigende acute zorgvragen. Ook moeten deze centra fungeren als een centraal punt waar altijd actuele informatie te vinden is over beschikbare zorgcapaciteit en bedden.’
Wat is zorgcoördinatie?
‘Zorgcoördinatie is een gezamenlijke voorziening voor de triage en verwijzing van acute zorgvragen. In zorgcoördinatievoorzieningen organiseren en coördineren verschillende regionale zorgaanbieders, zoals de huisarts, huisartsenspoedpost, ambulancezorg, wijkverpleging en geestelijke gezondheidszorg, samen alle niet-levensbedreigende acute zorgvragen.’
‘De precieze invulling van zorgcoördinatie en de vervolgzorg kan per regio verschillen. Maar over het algemeen heeft een zorgcoördinatievoorziening een belangrijke functie in de triage. Dat betekent dat hier wordt bepaald welke type zorg het beste past bij de hulpvraag van de patiënt. We zien bijvoorbeeld veel ouderen en chronisch zieken met een urineweginfectie of vragen op het gebied van katheterzorg. Normaal gesproken komen deze patiënten tijdens de avond, nacht- en weekenduren bij de huisartsenpost terecht, terwijl de wijkverpleegkundige veel expertise en ervaring heeft met dit type verpleegkundige handeling. De zorgcoördinatievoorziening zorgt ervoor dat de wijkverpleging wordt ingeschakeld en zo de huisartsenpost wordt ontlast.’
Waarom is zorgcoördinatie zo belangrijk?
‘Zorgcoördinatie kan ervoor zorgen dat patiënten sneller de juiste zorg, door de juiste zorgverlener, op de juiste plek krijgen. Schaarse zorg wordt zo efficiënter en effectiever ingezet. De vraag naar acute zorg stijgt en wordt steeds complexer, terwijl het aanbod achterblijft vanwege onder andere personeelskrapte. Zorgcoördinatie is dus een manier om met deze schaarste om te gaan en te zorgen dat de spoedzorgketen niet vastloopt.’
Wat vindt u van het besluit van de minister?
‘Ik ben blij dat de minister het advies van de verschillende partijen in de acute zorg heeft overgenomen in zijn besluit over de inrichting van zorgcoördinatie. De minister geeft daarmee ook erkenning voor de belangrijke rol die de ouderenzorg heeft in het leveren van acute zorg. De VVT is een onmisbare schakel binnen de context van de acute zorg. Door de vergrijzing zijn de meerderheid van de patiënten in de ziekenhuizen ouderen. Daarnaast hebben we als ouderenzorg met wijkverpleging en revalidatie- en herstelgerichte zorg veel te bieden als het gaat om het voorkomen en verkorten van ziekenhuiszorg, en het ontlasten van huisartsen. De ouderenzorg kan het verschil maken in het verbeteren van de doorstroom in de zorgketen met de tijdige inzet van acute wijkverpleging of kortdurende opname in het eerstelijns verblijf.’
‘Ook is het goed om te zien dat de minister in zijn plan de mogelijkheid biedt om aan te sluiten bij de regionale verbanden in de acute zorg die er al zijn. Zo biedt de minister de mogelijkheid om meerdere werklocaties per ROAZ-regio in te richten voor de organisatie van zorgcoördinatie.’
Wat moet er nog beter geregeld worden?
‘Ondanks dat de plannen van de minister heel mooi zijn, blijven er nog belangrijke vragen voor ActiZ onbeantwoord. Zo is het op dit moment door de huidige bekostiging en regelgeving in de wijkverpleging niet mogelijk om andere cliënten dan je eigen cliënten te behandelen. Het uitvoeren van de vervolgzorg van zorgcoördinatie is op dit moment dus simpelweg nog niet mogelijk. De bekostiging voor het beschikbaar houden van vervolgzorg is essentieel bij de uitrol van goede zorgcoördinatie. De minister heeft de opdracht gegeven aan de Nederlandse Zorgautoriteit (NZa) om dit verder uit te werken. Dat is een stap in de goede richting, maar hoe de bekostiging van de vervolgzorg eruit gaat komen te zien is op dit moment nog niet duidelijk.’
‘Daarnaast is inzicht in beschikbare capaciteit een andere belangrijke randvoorwaarde voor het succes van zorgcoördinatie. Op dit moment is de beschikbare capaciteit niet overal inzichtelijk. Binnen de meeste regio’s is de beschikbare capaciteit van eerstelijnsverblijfbedden inzichtelijk via de regionale coördinatiefuncties. Voor de wijkverpleging is dit een veel lastigere opgave. Hier gaat het niet over de inzage in capaciteit, maar juist over welk team of organisatie aanspreekbaar is om acute wijkverplegingsvragen op te pakken.’