‘Investeer in het sociaal domein: de kern van de verzorgingsstaat 2.0'
Een groeiende groep kwetsbare ouderen woont thuis
‘Investeer in het sociaal domein: de kern van de verzorgingsstaat 2.0' keyvisual
Een groeiende groep kwetsbare ouderen woont thuis. Dat onderzochten journalisten van Follow the Money en Argos. Ze spraken met wijkverpleegkundigen en maatschappelijk werkers door het hele land. En die zien dat de groep kwetsbare ouderen zonder netwerk groeit. Deze ouderen zijn onvoldoende in staat om voor zichzelf te zorgen. Hun huis vervuilt, ze zijn eenzaam en kunnen vaak niet zelf de deur uit voor bijvoorbeeld boodschappen. ActiZ-voorzitter Anneke Westerlaken maakt zich hier zorgen over.
‘Ondanks een indicatie die recht geeft op een plek in het verpleeghuis, wonen veel kwetsbare ouderen thuis, zo onderzochten de journalisten van Argos en Follow the Money. Dat is niet vreemd, al jarenlang is het beleid gericht op langer thuis wonen. En dat is wat de meeste mensen ook willen. Wel maak ik me zorgen over mensen voor wie dit eigenlijk niet kan. Omdat hun gebrek te groot is geworden, hun sociale netwerk te klein of hun woning onvoldoende toegerust op het krijgen van thuiszorg. Dat is voor mij meer dan zorgelijk. Ik zie het als een opdracht aan ons als samenleving om hier iets aan te doen. Te beginnen bij het sociaal domein: die is meer en meer de kern van de verzorgingsstaat 2.0. De hoogste tijd dit dan ook passend te ondersteunen en financieren.’
‘De zorg verandert fors en steeds meer mensen en zorgprofessionals merken dat. De vergrijzing maakt dat er steeds meer ouderen komen die zorg of ondersteuning nodig hebben. Tegelijkertijd gaan veel zorgprofessionals met pensioen (van de wijkverpleegkundigen bijvoorbeeld de komende 10 jaar een derde) en de arbeidsmarkt is niet oneindig groot om tekorten op te lossen. We zullen dus anders moeten kijken naar zorg en ondersteuning. Vanuit de zorg zelf: hoe organiseren we die efficiënter, hoe benutten we techniek en technologie die mensen en professionals helpt beter en hoe vinden we als zorgprofessionals een betere samenwerking met cliënten en naasten bijvoorbeeld.’
‘De vergrijzing maakt dat we eerder bezig moeten zijn met onze oude dag. Niet pas als er zorg nodig is, maar al ruim daarvoor. Praat vandaag over morgen. Hoe wil je oud worden? Wat heb je daar voor nodig? Hoe ziet je netwerk eruit en wat zou je van hen verwachten? Hoe woon je? Wat kan en wil je veranderen om voorbereid te zijn? Maar niet alleen mensen zelf zijn aan zet, ook als maatschappij moeten we hierop inspelen. Ik zie het sociaal domein daarbij als een spin in het web, want iedereen die in de buurt komt van zorg of ondersteuning heeft ermee te maken. Hulp bij het huishouden helpt mensen niet alleen aan een schoon huis, maar heeft ook een belangrijke sociale en signalerende functie, dagbesteding heeft een belangrijke rol bij het voorkomen van eenzaamheid en behoud van een rol in de maatschappij en hulpmiddelen bieden mensen zelfstandigheid. Te lang is het sociaal domein gezien als ‘over de schutting’, dat kan en mag absoluut niet. Ik pleit voor een sterk sociaal domein. Tijd om dat met elkaar waar te maken.’
Anneke Westerlaken is sinds 1 januari 2022 voorzitter van branchevereniging ActiZ. Hiervoor was zij onder andere voorzitter van CNV Zorg & Welzijn en van CNV Internationaal.
ActiZ is de branchevereniging van circa 400 zorgorganisaties, die met 500 duizend medewerkers twee miljoen kwetsbare ouderen en chronisch zieken verplegen en verzorgen. Thuis, in het verpleeghuis en in verblijfsvoorzieningen tussen ziekenhuis en thuis in.