ActiZ maakt zich, samen met andere BOZ-partijen, sterk voor het tegengaan van schijnzelfstandigheid. Ook onderstreept ActiZ het belang van het manifest Medewerker op één en zetten ActiZ-leden zich actief in voor zoveel mogelijk medewerkers in loondienst. De cao VVT biedt veel mogelijkheden om met behoud van flexibiliteit in loondienst te werken. Desondanks blijft een flexibele schil van arbeidskrachten noodzakelijk.

Zorgorganisaties hebben meer tijd nodig

Uit de enquête – gehouden begin november -blijkt ook dat de bereidheid onder ZZP’ers om in loondienst te treden zeer gering is. Bij 33 procent van de organisaties is er geen bereidheid, terwijl 57 procent aangeeft dat slechts een klein deel van de ZZP’ers deze stap wil maken. Door de krapte op de arbeidsmarkt en de hoge werkdruk is het bovendien niet haalbaar om het wegvallen van ZZP’ers op korte termijn volledig op te vangen met vast personeel en inzet van uitzendkrachten voor ziek/ piek en specifiek.

Vrijwel alle VVT-zorgorganisaties zijn bezig met het herzien van hun beleid voor de inzet van ZZP’ers, met als doel schijnzelfstandigheid te beëindigen. Hiervoor wordt gebruikgemaakt van het BoZ+ Fiscaal Kompas, een handreiking gebaseerd op wetgeving en jurisprudentie die een gestructureerde aanpak biedt. Toch geeft ongeveer twee derde van de organisaties in de enquête aan dat zij op 1 januari 2025 niet klaar zijn. 

Continuïteit van zorg komt in gevaar

Zorgorganisaties moeten vanaf 1 januari uitwijken naar duurdere alternatieven zoals detachering en uitzendkrachten. Bij de helft van de respondenten wordt een aanzienlijke stijging van de kosten voor personeel niet in loondienst (PNIL) verwacht. Daarnaast belemmert het ontbreken van een btw-vrijstelling voor tijdelijke in- en uitleen van personeel tussen zorgorganisaties alternatieven voor ZZP’ers. 

Veruit de meeste respondenten verwachten ernstige gevolgen voor de kwaliteit en continuïteit van zorg. Veelgenoemde effecten zijn beddensluitingen, gedwongen leegstand, minder extramurale uren en behandelingen, minder kunnen inspelen op acute aanvragen, het slechts kunnen leveren van basis zorg, verpleegkundige zorg voor specifieke doelgroepen zoals longzorg, Korsakov en gerontopsychiatrie, terminale zorg, 12 en 24 uurs thuiszorg en avond/nachtzorg.

Belastingdienst gaat handhaven 

Ondanks eerdere toezeggingen en aangenomen Kamermoties over maatwerk en coulance bij handhaving, zijn er signalen dat de belastingdienst - vooruitlopend op het opheffen van het handhavingsmoratorium - al actief bedrijfsbezoeken aflegt bij zorgorganisaties. Daarbij stelt de Belastingdienst dat ZZP-inzet zowel intra- als extramuraal niet mogelijk meer is, en dat de inzet van ZZP’ers op korte termijn volledig moet worden beëindigd.

ActiZ roept op om het handhavingsbeleid aan te passen. Concreet vraagt ActiZ om af te zien van boetes en naheffingen in 2025 voor organisaties die aantoonbaar bezig zijn met het beëindigen van schijnzelfstandigheid. Zonder aanpassingen dreigt de continuïteit en kwaliteit van zorg ernstig in gevaar te komen.