'Mantelzorgers dienen bij de ontwikkeling en implementatie te worden betrokken'

'AI biedt mogelijkheden om administratieve lasten te verminderen. Elke manier die bijdraagt aan minder administratieve lasten, zodat er meer tijd is voor directe zorg en betere ondersteuning van mantelzorgers, juichen wij van harte toe. Hierbij moet rekening gehouden worden met privacy en veiligheid van gegevens, maar ook aandacht zijn voor de gelijkwaardigheid tussen mantelzorgers en zorgverleners. Juist ook als het gaat om gegevensuitwisseling.

Een inspirerend initiatief is het gebruik van digitale platforms die zorgcoördinatie en communicatie tussen zorgverleners en mantelzorgers vergemakkelijken. Een voorbeeld hiervan is het gebruik van apps die helpen bij het delen van zorginformatie en het plannen van zorgtaken. Dit soort initiatieven zorgen voor meer transparantie en samenwerking tussen betrokkenen. Zet de technologie, zoals AI, daarom ook in als hulpmiddel voor het verbeteren van de samenwerking en het contact tussen zorgprofessionals, mantelzorgers en de zorgontvanger.'

'Zorgprofessionals moet zich kunnen scholen om met nieuwe zorg technologie te werken'

'Verpleegkundigen, verzorgenden IG en verpleegkundig specialisten besteden 40% van hun tijd aan administratie. Dat gaat ten koste van de tijd die ze aan zorg kunnen besteden, maar komt ook het werkplezier – en dus het behoud van zorgprofessionals – niet ten goede. Het verminderen van administratieve lasten is cruciaal om personeel te behouden, zeker in een tijd van toenemende zorgvraag en groeiende personeelstekorten. Hier hamert V&VN al jaren op.

Technologie speelt een steeds grotere rol in de zorg. Er worden meer tools ontwikkeld om het werk van zorgprofessionals makkelijker en efficiënter te maken én patiënten en cliënten beter te kunnen helpen. Denk aan AI-toepassingen, zoals spraakgestuurd rapporteren. Dit betekent dat gesproken woorden worden omgezet naar tekst, maar ook dat bepaalde velden in dossiers automatisch worden ingevuld. Het is een manier om administratielast te kunnen verminderen. V&VN vindt het belangrijk om hierop in te zetten, maar wel met de voorwaarde dat (EPD/ECD-) systemen worden toegerust om deze technologie goed te laten aansluiten op het zorgproces en dat privacy blijft gewaarborgd.

Met AI alleen kom je er niet. De zorg moet eenvoudiger, met minder regels. Zorgprofessionals weten waar knelpunten zitten en welke verantwoording nodig is. Geef hun meer regie. En maak gebruik van Chief Nursing Information Officer (CNIO’s). Met hun verpleegkundige achtergrond slaan zij de brug tussen nieuwe technologieën en de uitwerking in het zorgproces.'

'De manier waaróp kunstmatige intelligentie inzetten vraagt wel aandacht'

'Het drastisch verminderen van administratieve lasten is noodzakelijk en mogelijk. Het is belangrijk dat ook de mogelijkheden van kunstmatige intelligentie hiervoor benut worden Cliëntenraden en LOC benadrukken dat Waardevolle zorg draait om mensen – zij moeten centraal staan in de zorg. In de plannen van de minister zijn economie en systemen (waaronder technologie) nog veelal het uitgangspunt. Het geld zou op zijn, er zouden niet genoeg mensen zijn die in de zorg kunnen werken, dus een groot beroep op AI is nodig - is de redenatie. LOC ziet dat de sector voor uitdagingen staat, maar door anders te kijken en organiseren kunnen we veel problemen voorkomen en oplossen.

Er is structureel bewust niet geïnvesteerd in mensen en menselijkheid in de zorg. Door eenzijdige focus op financiën en tekorten blijven menswaardige oplossingen veelal buiten beschouwing. Cliënten, naasten en professionals raken steeds verder in de knel én vertrekken uit de zorg. Administratieve lastenvermindering die leidt tot Waardevolle zorg, vergt het verleggen van de focus en investeringen naar oplossingen die allereerst uitgaan van wat mensen graag willen. Kunstmatige intelligentie kan vervolgens ondersteunen. Betrek cliënten(raden), naasten, professionals en burgers bij alle keuzes over de zorg - laat hen daar mede-eigenaar van zijn. Ook van hun zorgdata (en niet via opt-out). Gebruik technologie-aanbieders die dit alles respecteren. En laat cliënten altijd kiezen of ze door een mens of technologie geholpen willen worden.'

'Door onzekerheid over de juridische en ethische impact van AI, en afstand tussen AI-ontwikkelaars en zorgaanbieders komt waardevolle inzet van AI in de zorg langzaam van de grond'

'Zorgverzekeraars Nederland (ZN) ziet potentie in toepassing van AI om administratieve lasten te verlichten, ook in de VVT. Na vaststelling van noodzakelijkheid van administratieve handelingen, kan AI helpen om de arbeidsinzet daarop te verkleinen. Onze tip aan de minister: stimuleer vroege, brede AI-ontwikkeling door het samenbrengen van AI Labs, AI Expertisecentra, Learning Communities en subsidieverstrekkers als EZK, VWS en afgeleiden als Health Holland, AINed en ZonMW. Dit versnelt de ontwikkeling en toepassing van klinische AI-oplossingen die de kwaliteit van zorg kunnen verbeteren. Gezamenlijke ontwikkeling en implementatie van AI in de zorg is essentieel om de doelen van de minister te behalen.

Daarnaast helpt het als de wettelijke kaders voor AI worden verduidelijkt (WGBO, AVG, AI Verordening) en maak helder onderscheid tussen verschillende soorten AI (beslisondersteuning, administratieve processen, diagnostiek). Een mooi voorbeeld is het initiatief Digizo.nu, waar samenwerking wordt gefaciliteerd bij het vaststellen van de waarde van digitale of hybride zorgprocessen, om ze vervolgens op te schalen. Dit heeft geleid tot positieve beoordelingen van AI-toepassingen, zoals voor roosterplanning en spraak- gestuurd rapporteren. De waarde van deze toepassingen wordt momenteel in de praktijk geëvalueerd, specifiek voor sectoren als de VVT.'

'Betrek medewerkers vanaf het begin in de ontwikkeling en toets voortdurend de impact op de werkvloer'

'Het voornemen van de minister om AI in te zetten om administratieve lasten in de ouderenzorg te verlagen, is een stap in de juiste richting. Administratieve taken vormen al jarenlang een flinke belasting voor zorgprofessionals, wat ten koste gaat van de tijd voor cliënten. AI kan hier aanzienlijke verlichting bieden, mits het goed wordt toegepast.'