Jan Schipper kwam in zijn studietijd in aanraking met de ouderenzorg. Hij had een bijbaantje waarbij hij muzikanten koppelde aan verpleeghuizen die het leuk vonden iets voor ouderen te doen. Daar viel hem één ding op: ouderen willen er nog heel graag op uit. ‘Voor de doelgroep in verpleeghuizen is dat lastiger, vaak door het gebrek aan mobiliteit. Met Maya VR proberen we ouderen een locatie te bieden waar het lichaam niet heen kan, maar het hoofd wel. Of het nou met vakantie is, een mooie wandeling, of naar een museum.’

Naar het museum

Bianca Peters kwam via LinkedIn in contact met Schipper. Als coördinator van het Uitbureau bij DrieGasthuizenGroep is Peters verantwoordelijk voor het organiseren van externe activiteiten op het op het gebied van recreatie, entertainment, kunst en cultuur. In tijden van corona heeft ze naar eigen zeggen volop kunnen pionieren. ‘Het vroeg van ons op momenten veel creativiteit en het zoeken naar nieuwe mogelijkheden.’ Met de VR-bril lieten ze op vier zorglocaties ouderen een bezoek brengen aan het Rijksmuseum.

‘De ervaringen waren verrassend positief’, vertelt Peters. ‘Ouderen gingen uitgebreid om zich heen kijken en werden even heel stil. Als je zelf de bril niet ophebt, is dat al heel bijzonder te zien. Op het moment dat de bril afgaat, is het even bijkomen. Maar daarna komt er een gesprek op gang. Tussen zorgmedewerkers en bewoners, maar ook bewoners onderling.’ Peters houdt ook een score bij. ‘We vroegen ouderen een cijfer te geven over hun gevoel voor én na de activiteit. Dat cijfer ging in de meeste gevallen omhoog. Ze waren geïnspireerd en geprikkeld.’    

Ervaring

Voor wie de virtual reality geschikt is? Diana Faes, projectleider Zorgtechnologie bij DrieGasthuizenGroep, denkt dat deze ervaring voor iedereen mogelijk moet zijn. ‘Zorgprofessionals waren eerst wat huiverig. Over sommige cliënten waren twijfels: is dit voor hen wel geschikt? Maar het is aan alle kanten heel erg meegevallen,’ vertelt Faes. ‘We hebben de VR-bril bijvoorbeeld ingezet op een afdeling met mensen met een psychogeriatrische aandoening, zoals dementie. Ook deze groepen ouderen moeten we blijven stimuleren.’ Schipper vult aan: ‘Met de VR-bril kunnen we de leefwereld van deze ouderen weer wat groter maken. Ze kunnen met elkaar over hun ervaringen praten, maar ook met hun naasten.’

Zo is de virtual reality ervaring een manier om weer meer verbinding te krijgen. ‘Om oude ervaringen te herbeleven, of juist om nieuwe ervaringen op te doen en zin te krijgen er op uit te gaan’ , zegt Peters. ‘Er zijn ook cliënten die niet meer van bed komen. VR is een middel waarmee je hun leefwereld weer wat groter maakt.’ Schipper vult aan: ‘Een mooi voorbeeld is van een man die met de VR-bril voor het eerst een bezoek aan een museum bracht. Toevallig kwamen we een aantal maanden later op zijn kamer. Daar bleek dat hij boeken over de expositie had aangeschaft. Het is onwijs gaaf om mensen op deze leeftijd nog te kunnen inspireren.’

Toekomst

Volgens Schipper en Faes is VR straks niet meer weg te denken uit de zorg. ‘Zorgprofessionals op de werkvloer lopen soms weg van technologie. Maar met deze technologie hebben zij in de praktijk gezien wat er allemaal kan. Welzijn voor de ouderen, verbinding met naasten en de samenleving. Maar bijvoorbeeld ook onderwijs voor leerlingen of ontspanning voor zorgmedewerkers. Er is heel veel mogelijk. Door het succes van de inzet van de VR-bril gaat er versneld een wereld van mogelijkheden open.’

In 2021 heeft Jan met zijn VR-bril 6000 ouderen bereikt. ‘Mijn ambitie is om volgend jaar misschien wel 60.000 ouderen een belevenis te bezorgen. We zijn begonnen met specifieke tours, we willen toe naar een pakket van 100 tours waar je uit kan kiezen. De ene mevrouw wil bijvoorbeeld liever door een park lopen, terwijl een andere meneer het fantastisch vindt om elke zaterdagavond een biertje in een café te drinken. Of in een achtbaan te gaan, die ouderen heb je ook. We weten dat het werkt, laten we dit omarmen. Virtual reality is de toekomst.’

Dit artikel is eerder gepubliceerd op 27 december 2021.