Boekhoud vertelt dat het idee voor het spreekuur is ontstaan in coronatijd. ‘De thuiszorg stond onder druk vanwege de grote vraag voor hulp. Daarvoor klopten ze regelmatig aan bij de ergotherapeuten met onder andere de vraag of een cliënt de steunkousen niet zelf aan kon trekken zodat de thuiszorg niet meer langs hoefde te komen hiervoor. Dat is tenslotte ons vak. Wij kijken hoe mensen met fysieke en/of cognitieve handelingsproblemen weer zo zelfstandig mogelijk kunnen functioneren, vaak met de inzet van hulpmiddelen.’

Steunkousen

Naar aanleiding van de vraag van het wijkteam ontstond het spreekuur. Boekhoud en collega’s verzorgen dat voor mensen die elke ochtend steunkousen aan moeten en ‘s avonds weer uit moeten trekken. Op dat spreekuur zijn verschillende hulpmiddelen aanwezig om mee te oefenen. Boekhoud: ‘Vaak kunnen mensen niet meer zover bukken of hebben ze de kracht niet meer in de armen om zo’n steunkous aan te trekken. Met een hulpmiddel lukt het dan nog vaak wel zelf, dankzij verlengde reikwijdte of een elektrische ondersteuning. In het format van het spreekuur pakken we deze relatief korte hulpvragen efficiënt op zodat de wachttijd hiervoor bekort wordt en mensen zo snel mogelijk weer zelfstandig zijn. Die herwonnen vrijheid vinden ze zelf vaak ook fijn.’

Voorraad apparaten

Als een gebruiker een apparaat prettig vindt om mee om te gaan, kan men deze vaak direct mee naar huis krijgen. ‘We hebben daarvoor een goede samenwerking met steunkousenleverancier Livit opgezet, zodat we de uitgeleende hulpmiddelen weer terugkrijgen voor het volgende spreekuur en zo voldoende voorraad van apparaten hebben. Daarnaast is dan alleen een machtiging van de huisarts nodig en dan krijgt de cliënt het gebruik van het apparaat vergoedt vanuit de zorgverzekering.’

Twintig procent

Het wijkteam gaat nu niet meer automatisch over tot aan- en uitrekken van steunkousen maar verwijst mensen eerst door naar het spreekuur. Boekhoud: ‘In het begin merkten we dat sommige cliënten dat jammer vinden, ze missen dan het dagelijkse contact met de thuiszorg die de kousen komt doen. Maar veel mensen willen aan de andere kant de vrijheid om zelf te kunnen kiezen naar of uit bed te gaan wanneer zij dat willen en bijvoorbeeld niet uren op de thuiszorg te moeten wachten.’ Uit een studie van ZonMw blijkt dat het wijkteam het eerste half jaar 9 uur en 55 minuten uur per week aan steunkousen uit- en aantrekken bespaarde op een totaal van 51 uur en 45 minuten steunkousenzorg. ‘Dus dat scheelt bijna 20 procent’, zegt Boekhoud. ‘Ook zijn er 4 cliënten uit zorg gegaan, omdat ze het nu zelfstandig kunnen zonder hulp van de wijkverpleegkundige.’

Voordelen en nadelen

Als grootste voordeel noemt Boekhoud het feit dat ze efficiënter werken in het spreekuur en dat mensen daardoor én bij de thuiszorg én bij het ergotherapieteam minder lang hoeven te wachten. ‘Hier in Utrecht stad gaan we op de fiets bij cliënten langs, dan is het geen doen om allerlei hulpmiddelen mee te nemen om bij mensen thuis te oefenen. Het is veel handiger om het op locatie in een spreekuur te doen.’ Wat beter geregeld kan worden, is dat er iedere keer een machtiging van de huisarts nodig is om het hulpmiddel in te zetten. ‘Dat is extra werk voor ons én voor de huisarts en eigenlijk niet echt nodig.’