Mireille de Wee, voorzitter ActiZ-kerngroep Wonen en Zorg: ‘Uiteraard is het belangrijk en wenselijk dat zorgkantoren bij de inkoop rekening houden met wat er speelt in de regio en hoe een zorgaanbieder bijdraagt aan de noodzakelijke zorgtransformatie. Maar zoals het nu wordt voorgesteld, gaan zorgkantoren onderling en regionaal verschillend tarieven bepalen, prioriteiten stellen en het contracteerproces inrichten op grond van alleen een gezamenlijke, landelijke visie. Dat kan oneerlijk en onwerkbaar worden, omdat al deze vraagstukken mogelijk op verschillende manieren, of soms zelfs helemaal niet, door zorgkantoren worden opgepakt. Landelijke vraagstukken vragen om landelijk inkoopbeleid, met voldoende financiële zekerheid en stabiliteit voor zorgaanbieders.’

Uitwerking tariefsystematiek in regio

ActiZ is blij om te zien dat zorgkantoren aandacht hebben voor innovatie, langer thuis wonen en verduurzaming. ‘Dat past bij de beweging naar een toekomstbestendige ouderenzorg.’ aldus De Wee. Uit de contouren van het inkoopbeleid 2024 blijkt dat zorgkantoren kiezen voor een gezamenlijke onderbouwing van de tariefsystematiek. Hieruit volgt een tariefpercentage per sector. De tariefsystematiek werken zorgkantoren verder uit in eigen, regionaal inkoopbeleid. Dit geeft ruimte voor regionale differentiatie en maatwerk. 

ActiZ heeft bezwaren bij het voornemen dat zorgkantoren de tariefsystematiek regionaal uitwerken. De sector heeft te maken met veel (financiële) onzekerheden zoals de hoge inflatie en energiekosten, de herijking van de NHC en de toename van personeel dat niet in loondienst is  (als gevolg van structureel hoger verzuim en personeelskrapte). Daarnaast moeten organisaties investeren om de zorg te transformeren. Dit is volgens ActiZ dan ook onverenigbaar met het voornemen van ZN om een tariefpercentage als vertrekpunt vast te stellen, waarvoor 75% van de zorgaanbieders kostendekkend kan werken. Deze voorgestelde werkwijze is onverantwoord.

Regionale afspraken

De focus op de regio is een positieve beweging: maatwerk op basis van regionale knelpunten en vraagstukken. Dit zou gebaseerd moeten zijn op een basis die voor iedereen gelijk is. De Wee: ‘Maar hoe werkt het als een zorgaanbieder te maken heeft met meerdere zorgkantoren? Dan kan er sprake zijn van andere knelpunten en dus andere tariefvoorstellen en randvoorwaarden voor één aanbieder. De complexiteit wordt op deze manier vergroot.’

De Wee: ‘Hoe zorg je bij een verschillende tariefsystematiek per regio voor voldoende transparantie en navolgbaarheid voor zorgaanbieders? Hoe zorg je dat de administratieve lastendruk niet verder toeneemt?’ ActiZ vindt het goed dat er regionaal afspraken worden gemaakt om de zorg te verbeteren, maar daarvoor zijn al vele potjes en subsidieregelingen beschikbaar. ‘We moeten met elkaar het goede doen. Dat betekent dat we de complexiteit niet verder vergroten en financiële stabiliteit creëren.’

Verbinding met relevante ontwikkelingen

In het voorstel van ZN en zorgkantoren wordt ruimte gecreëerd voor zorgkantoor en zorgaanbieder om meerjarige contracten af te sluiten. De Wee: ‘Dat is goed om te zien want hier pleiten we als ActiZ al langer voor. De kanttekening is dat het pas toegevoegde waarde heeft als zowel meerjarige financiële als meerjarige inhoudelijke afspraken kunnen worden gemaakt. Dan leidt meerjarigheid tot (financiële) zekerheid en stabiliteit. Ook daarvoor is een stabiel landelijke beleid randvoorwaardelijk. We betwijfelen of dat hiertoe leidt, omdat veel uitwerking nog onzeker is.’

Het inkoopbeleid zoals nu voorgesteld sluit wat ActiZ betreft nog weinig aan op wat er op landelijk niveau allemaal speelt. De Wee: ‘Er lopen veel trajecten en programma’s die volop gaande zijn, denk aan het WOZO en IZA, maar ook aan de ontwikkeling van het kwaliteitskompas. De invulling hiervan is nog niet duidelijk. Nu een visie voor vijf jaar vaststellen terwijl er nog veel ontwikkelingen gaande zijn en geïntegreerd moeten worden in inkoopbeleid is te vroeg.'