Afname van aantal nieuwe medewerkers

Het aantal mensen dat komt werken in de verpleeghuizen lag afgelopen jaren hoger dan het aantal mensen dat vertrok. In 2022 zien we dat er sprake is van een breuk in deze ontwikkeling. Zowel de instroom van medewerkers als de uitstroom lag rond de 21%. Ook het aantal leerlingen met een leer-werkplek in de sector blijft gelijk. Het aandeel van de flexibele schil in het personeelsbestand van verpleeghuisorganisaties neemt gestaag toe, in vijf jaar tijd met gemiddeld 2%. In deze periode zijn de kosten daarvan gestegen van 8% naar 12,3% van de personeelskosten.

Minder vrijwilligers

Het aantal vrijwilligers dat werkzaamheden doet in verpleeghuizen laat al jaren een dalende trend zien. In 2022 daalde het aantal vrijwilligers opnieuw met 6%. Vijf jaar geleden was er nog 0,81 vrijwilliger per medewerker betrokken bij de zorg in verpleeghuizen, in 2020 was dat nog maar 0,54 vrijwilliger per medewerker. Uit de cijfers blijkt dat zorghulpen en helpenden sinds 2018 juist een toenemend aandeel uitmaken van de personeelssamenstelling in verpleeghuizen. Enerzijds past dit bij de beweging die gemaakt wordt om meer aandacht te hebben voor het welzijn van bewoners, anderzijds schuren de cijfers met de steeds hogere zorgvraag die bewoners in verpleeghuizen hebben.

Meer mensen hebben recht op verpleeghuiszorg

De zeer geringe toename van het aantal medewerkers in verpleeghuizen houdt geen trend met de stijgende vraag naar verpleeghuiszorg. De vraag naar verpleeg(huis)zorg is de afgelopen jaren flink gestegen. Dit heeft er toe geleid dat steeds meer ouderen verpleeghuiszorg thuis ontvangen en/of op de wachtlijst staan.

Cijfers vragen om scherpe keuzes

De analyse van de personeelssamenstelling toont opnieuw de uitdagingen waar de ouderenzorg voor staat. Een toenemend personeelstekort, te weinig verpleeghuisplekken en langere wachtlijsten -om maar een aantal ontwikkelingen te noemen-, roepen om echte veranderingen. ActiZ roept de politiek op om keuzes te maken over de ouderenzorg. Zorgmedewerkers moeten beter beloond worden. Ondanks een salarisverhoging vanuit werkgevers, heeft een grote groep medewerkers in de zorg (in de VVT-sector met name verzorgenden en verpleegkundigen) nog altijd te maken met een beloningsachterstand. De administratieve lastendruk moet drastisch worden verlaagd.

Maar ook de aanspraak op een verpleeghuisplek moet worden aangepast. Wie heeft recht op intramurale verpleeghuiszorg als die steeds schaarser wordt? En welke kwaliteit mogen we dan redelijkerwijs verwachten.