Zorgorganisatie Interzorg pakt het anders aan: ‘Als je het zo duurzaam mogelijk wilt, dan moet je het zelf doen’
Elly van der Woude over het Servicecentrum van Interzorg Noord Nederland
Zorgorganisatie Interzorg pakt het anders aan: ‘Als je het zo duurzaam mogelijk wilt, dan moet je het zelf doen’ keyvisual
Een uniek concept waarbij alle logistieke aspecten van de organisatie bij elkaar worden gebracht op één locatie. Vijf jaar geleden werden de eerste plannen hiervoor ontwikkeld door zorgorganisatie Interzorg Noord-Nederland voor het Servicecentrum. De bereiding van maaltijden, het wassen van kleding en het distribueren van hulpmiddelen allemaal onder één dak, uitgevoerd met gebruik van duurzame energiebronnen. Met als doel: niet alleen kostenbesparend te werken, maar ook zo duurzaam mogelijke zorg leveren.
Nu, een jaar na het daadwerkelijk in gebruik nemen van het Servicecentrum gaan we in gesprek met Elly van der Woude, manager INNService. Als een van de drijvende krachten achter de totstandkoming praten we met haar over de uitdagingen die het project met zich meebracht en wat het oplevert.
Van dieetvoeding naar Servicecentrum
Van der Woude werkt al ruim zeven jaar bij Interzorg, een zorgorganisatie met negen grote locaties in Noord- en Midden-Drenthe waar ongeveer 800 cliënten wonen. In haar huidige functie is ze eindverantwoordelijk voor de facilitaire dienstverlening, inkoop, ict en vastgoed. Vanaf het begin is ze al betrokken bij het project: ‘Het Servicecentrum is eigenlijk een uitloop van een eerder project om de dieetvoeding te verbeteren. In plaats van pakjes en flesjes, wat vaak gewoon niet lekker is en veel kost, was het idee om de dieetvoeding zelf te gaan maken. Dit wilden we doen met natuurlijke producten, duurzaam en zonder additieven. Daarvoor hebben we een kleine, nog bestaande oude, keuken ingericht om de voeding te bereiden en te distribueren.’
Het succes van de dieetvoeding gaf de mogelijkheid om verder te denken. Van der Woude: ‘Eigenlijk kwam al snel de vraag: als we dit doen voor dieetvoeding, waarom doen we dat dan niet voor de normale maaltijden? Als je het zo duurzaam mogelijk wilt, streekgebonden en zonder additieven, dan moet je dat gewoon zelf gaan bereiden. Maar toen de eerste plannen op tafel lagen, kwamen we al snel tot de conclusie dat een solistische keuken op deze schaal moeilijk kostendekkend is. We moesten groter en echt anders denken. Vanuit die ambitie is het Servicecentrum ontstaan.’
Combinatie van keuken en wasserij
Samen met de centrale keuken voor de bereiding van de warme maaltijden vormt de wasserij de belangrijkste functie binnen het Servicecentrum. Met een formaat van bijna drieduizend vierkante meter en het gebruik van de meest moderne was-technieken kan men met recht spreken van een volwaardige wasserij. ‘Omdat het wassen van persoonsgebonden kleding altijd een issue is geweest op onze zorglocaties, zagen we een centrale wasserij als mooie toevoeging voor het Servicecentrum. Mede ingegeven door onze ambitie om ook een werkplek te bieden aan mensen met een verstandelijke beperking, hebben we naast kleding ook makkelijk verwerkbare was toegevoegd zoals handdoeken en linnengoed.'
De verduurzaming van het Servicecentrum
‘Door vanuit het Servicecentrum alle andere zorglocaties van eten, schone was en hulpmiddelen te voorzien kunnen we de grote keukens en wasserijen op de locaties zelf sluiten. Naast de keuken en wasserij biedt het Servicecentrum onderdak aan het magazijn, logistiek en alle kantoorfuncties. Deze waren eerst verspreid over verschillende locaties in de regio. Door al deze aparte, ondersteunde functies van de zorgorganisatie bij elkaar te brengen in het Servicecentrum kunnen we veel slimmer verduurzamen. In plaats van elke afzonderlijke locaties te verduurzamen brengen we nu alles samen op een centraal punt.’
Al vanaf de totstandkoming van het Servicecentrum speelde duurzaamheid een belangrijke rol. ‘Zo wassen we met grondwater en zijn er zonnepanelen op het dak geplaatst voor duurzame energie; het kantoor, de keuken zijn hierdoor volledig gasloos. Voor de wasserij lukt dit nog niet volledig. Daarnaast is het aantal verkeersbewegingen (logistiek) enorm afgenomen, wat de CO2-afdruk positief beïnvloedt.’
De bewoners
‘In het begin waren de cliënten nog ontevreden’ aldus Van der Woude. ‘We konden namelijk niet gelijk aan de kwaliteit voldoen die we in eerste instantie wilden. Er raakte bijvoorbeeld nog wel eens een kledingstuk kwijt in de was. Ook waren er klachten over het eten. Doordat we dagelijks zelf gingen koken, kwamen er verschillen in smaak. Een bietje in de zomer smaakt anders dan in de winter. En een speklapje is de ene dag wat langer doorbakken dan de dag daarvoor. Koken blijft mensenwerk.'
'Daarnaast vertraagde corona soms ook de implementatie van het servicecentrum. Maar we zijn erg blij met het onlangs gegeven compliment van de zorgadviesraad. De cliënten en de medewerkers hadden bij hen aangegeven dat ze het eten nu beoordelen op hotelkwaliteit. Op dit moment is de basis van zowel de keuken als de wasserij op orde, maar er blijft altijd ruimte voor verbetering.'
Flexibel zonder grote kosten
‘De sleutel om tot realisatie te komen van het project is dat we in principe nergens aan vastzitten. We huren namelijk het pand en betalen voor het gebruik van de wasserij en keuken. Juist door deze manier van werken en zonder grote eigen investeringen hebben we het gerealiseerd. Dit betekent tevens dat we na vijftien jaar weer vrij zijn om het anders te organiseren zonder dat we schulden achterlaten.’ Met dit model blijft Interzorg flexibel in relatie tot de grote veranderingen die de komende jaren staan te gebeuren in de (ouderen)zorg. ‘Er is alleen een extra eigen investering gedaan in het verduurzamen van het geheel. Dit verwachten we de komende jaren terug te verdienen door het terugbrengen van de energielast.’
‘Waar we vooral trots op zijn is dat we mensen in hun kracht laten werken. Met oog op de krimpende arbeidsmarkt is personeelsschaarste de grootste uitdaging van onze sector. Onze manier van werken, in combinatie met het Servicecentrum, ontlast de zorgmedewerker door bepaalde taken zoals koken en wassen over te laten nemen door personeel dat daar specifiek voor is opgeleid. Doordat iedereen nu werkt op een plek waar zijn of haar passie ligt, zijn ze van echte toegevoegde waarde voor de cliënten.
Mijn ActiZ
Ben je lid van ActiZ en wil je meer lezen over duurzaamheid?
Op Mijn Actiz vind je een overzicht van de activiteiten en thema’s waar je als zorgorganisatie aan kunt werken. Ook vind je er terug aan welke verplichtingen je moet voldoen vanuit de overheid.