De arbeidsmarkt groeit niet

Het programma Meldpunt stond in de uitzending stil bij de problemen die veel ouderenzorgorganisaties hebben om de roosters in de thuiszorg of verpleeghuizen rond te krijgen.  ‘Er werken op dit moment bijna 500.000 mensen in de ouderenzorg’, geeft Van Vliet aan. ‘Als verzorgende bijvoorbeeld in de wijk of in het verpleeghuis, of als verpleegkundige, fysiotherapeut, psycholoog of specialist ouderengeneeskunde. Het goede nieuws: ondanks dat er de komende tien jaar 150.000 mensen met pensioen gaan, blijven er genoeg mensen instromen om die bijna 500.000 mensen op peil te houden. Maar het zullen er ook niet veel meer gaan worden. Daar is onze bevolkingsopbouw niet naar. Wat wel verandert, juist door die bevolkingsopbouw, is dat er veel meer ouderen met mogelijke zorgvragen bij gaan komen.’

De vraag naar zorg groeit wel

Op dit moment wonen er zo’n 120.000 mensen in een verpleeghuis en krijgen bijna 1 miljoen mensen een vorm van thuiszorg. ‘Maar als er niks verandert, groeit dat hard’, liet Van Vliet weten. Het RIVM becijfert een verdubbeling van de vraag naar zorg als we niks veranderen. ‘En dat is een probleem’, constateert Van Vliet, ‘want waar de arbeidsmarkt gelijk blijft, maar de vraag stijgt, moeten er andere dingen veranderen. En daarbij draait het om fundamentele vragen die de kern van onze verzorgingsstaat raken.’

Fundamentele keuzes

Belangrijke keuzes voor een nieuw kabinet liggen volgens ActiZ op het vlak van het voorkomen van zorg, de toegang tot de zorg en de kwaliteit van zorg. Van Vliet: ‘Het voorkomen van zorg betekent investeren in een gezonde leefstijl maar ook in voldoende geschikte woningen voor ouderen.’ De Rabobank signaleerde onlangs: mensen willen graag in hun eigen huis oud worden, maar niet elk huis is daarvoor geschikt. Hun oproep, die ActiZ steunt is: ‘Overheid: creëer meer woningaanbod voor senioren en maak verhuizen financieel aantrekkelijk’. Bijkomend voordeel is dat het beweging op de woningmarkt op gang brengt en er meer woningen voor starters en gezinnen vrijkomen.

Van Vliet: ‘Bij de toegang tot zorg is de grote vraag wanneer professionele zorg vereist is. Wanneer krijgt iemand een indicatie voor het verpleeghuis of wijkverpleging thuis?’ Hier is hulp voor nodig van de samenleving. Wat kunnen mensen zelf doen, eventueel met hulp uit het sociaal domein? ‘Zestigers van nu moeten zich voorbereiden op de situatie waarin professionele zorg zoals we die nu kennen niet gegarandeerd is.’ ActiZ is ervoor dat de overheid het zorgen voor naasten beloont, stimuleert en ondersteunt. Fiscaal, financieel en praktisch. ‘Het zelfredzaam vermogen van de maatschappij moet omhoog’.

Stimuleer het werken in de ouderenzorg

In de tv-uitzending was ook een reportage te zien van het project ‘Lefgozer’ bij onder meer zorgorganisatie Van Neynsel om mensen om te scholen naar werk in de ouderenzorg. ‘Natuurlijk willen we als zorgverleners niet minder kwaliteit van zorg bieden. Maar diploma-eisen en omvangseisen aan de personele bezetting betekenen wel een grens aan hoeveel mensen geholpen kunnen worden.

‘Discussieer over wat we maatschappelijk verwachten van de professionele zorg’, roept Van Vliet op, ‘en verlaag drempels die het werken in de ouderenzorg belemmeren. Dat betekent bijvoorbeeld dat mensen meer zouden moeten kunnen instromen met deelcertificaten en diploma’s uit andere landen makkelijker erkend moeten worden. ‘En, last but nog least, de beloning van bepaalde functiegroepen in de zorg moet omhoog om concurrentie met de markt aan te kunnen.’