Het werd bij het debat duidelijk dat het ministerie van VWS geen tot nauwelijks antwoord heeft op de almaar oplopende tekorten op de arbeidsmarkt. Het kabinet wil het tekort langs drie lijnen aanpakken: door administratietijd te halveren in 2030, met de juiste inzet van medewerkers en door het werkplezier en vakmanschap van zorgprofessionals te vergroten. Kamerleden hadden er veel vragen over, maar waren niet blij met antwoorden. ‘Ik heb kritiek op het tenenkrommend gebrek aan plannen van de minister’, stelde Wieke Paulusma (D66). De minister kondigde ook een Arbeidsmarkt Top aan in het voorjaar en de lancering van een ‘levend platform met succesvolle interventies’. 

Zelf voor ouders zorgen

Alleen al voor de ouderenzorg wordt de komende tien jaar een tekort van meer dan 100.000 mensen voorspeld. Minister Agema maakt zich hier ook zorgen over. ‘Dat tekort wordt wel heel erg groot.’ Maar de minister verwacht dat ontwikkelingen zoals de inzet van technologie en AI, minder regeldruk en beleid om de arbeidsmarktproductiviteit te verhogen hier ook impact zullen hebben. Ook zullen ‘mensen pa of ma niet laten zitten; op het moment dat het helemaal spaak zal lopen dan zullen mensen zich terugtrekken van de arbeidsmarkt om voor hun eigen ouders te zorgen.’ Kamerleden ging hier niet op door. Maar deze uitspraak betekent nogal wat, want wie zou er dan nog wel toegang tot professionele zorg moeten krijgen? En wat vraagt dit voor mantelzorgbeleid of bestaanszekerheid van mensen? De vragen werden niet gesteld en dus bleven antwoorden uit. Van de speciale aandacht voor de aandacht voor de ouderenzorg, die de minister in het debat noemde, heeft ActiZ nog niks gemerkt.

Geen loonsverhoging

‘Is de minister bereid om te zorgen voor meer geld voor zorgverleners in de ouderenzorg?’, vroeg Sarah Dobbe van de SP. Ze wees op de opgeschorte cao-gesprekken en op de loonkloof (veel zorgprofessionals verdienen minder dan elders). Ook de BBB wilde weten of de minister geld daar terecht kan laten komen waar dat het inkomen van zorgmedewerkers verbetert. Minister Agema gaf, net als tijdens eerdere debatten, aan dat ze geen cao-partij is, maar wel zou willen kijken naar een bemiddelaar om de vastgelopen cao-gesprekken vlot te trekken. Meer geld kan er volgens haar niet bij komen vanuit het ministerie. Wel stelde de minister dat werkgevers er zelf ook iets in kunnen betekenen, maar ze haalde daarbij een voorbeeld aan van een zorgorganisatie die medewerkers in een ander functie inschaalt.

Begroting

Veel aandacht in het Kamerdebat ging naar de bezuinigingen op bij- en nascholing voor verpleegkundigen en verpleegkundig specialisten in ziekenhuizen en UMC’s. Coalitie- en oppositiepartijen die meewerkten aan het dempen van bezuinigingen op onderwijs en onderzoek, erkenden dat het niet de bedoeling was om verpleegkundigen te raken. Oppositie- én de coalitiepartijen willen nu dat er ergens anders op bezuinigd wordt. Minister Agema vroeg en kreeg ruimte om daar binnen de begroting van VWS naar te kunnen zoeken. Daarnaast vraagt de Kamer in een aangenomen motie de minister om in gesprek te gaan met werkgevers en vakbonden over de randvoorwaarden om tot een goede cao te komen.