‘In 2020 begon ik samen met een collega met het opstellen van duurzaamheidsbeleid in onze organisatie’, vertelt Bernard van Gisteren, projectleider facilitair bij AxionContinu. ‘Er komt dan zoveel op je af. Daarom besloten we om de Milieuthermometer Zorg te gebruiken, omdat dit een goede tool is om concrete doelstellingen te bereiken. Eén van de thema’s in de milieuthermometer is het verduurzamen van het mobiliteitsbeleid. Voor het zakelijke vervoer is dat nog wel inzichtelijk, maar wat doe je met woon-werkverkeer? Dat vonden we lastig.’ 

Kees Oskam, projectmedewerker MVO bij Zorggroep Charim herkent dit. ‘De afgelopen jaren hebben we geprobeerd om woon-werkverkeer in kaart te brengen door het uitvoeren van een steekproef. Wat opviel is dat op twee locaties een totaal ander beeld ontstond van hoe zorgmedewerkers naar werk reisden. Het is dus moeilijk om een goede schatting te maken hoe het woon-werkverkeer in de hele organisatie eruit ziet.’ 

Oskam: ‘De provincie Utrecht wees ons op de organisatie Goed op weg. Zij maken kosteloos een mobiliteitsscan van de organisatie op basis van personeelsgegevens. Daarin staat een inschatting hoeveel CO2 er wordt uitgestoten door woon-werkverkeer.’ Van Gisteren vult aan: ‘Dit doet Goed op weg door gebruik te maken van gegevens die de organisatie al heeft, zoals woonplaats van de medewerker, werklocatie en het aantal dagen dat iemand gemiddeld werkt.’ 

‘Het grote voordeel van zo'n scan is dat de medewerkers geen extra formulieren hoeven in te vullen’, vertelt Oskam. ‘De mobiliteitsscan geeft een goede inschatting hoe medewerkers naar werk reizen. Het is misschien niet honderd procent accuraat, maar je kan dat nog verfijnen.’  

Van Gisteren beaamt dat: ‘Onze organisatie heeft 2200 medewerkers. Ook al zouden we medewerkers vragen of ze met de fiets, auto of OV naar werk komen, dan nog is het maar een momentopname. Gaat een medewerker die bijvoorbeeld aangeeft naar werk te fietsen dit ook nog doen als het buiten 10 graden vriest?’  

‘Met de mobiliteitsscan kan je aan een aantal knoppen draaien en bekijken wat voor effect dat heeft,’ vertelt Van Gisteren. ‘Zo kan je bijvoorbeeld bekijken wat er gebeurt als alle medewerkers die tussen de nul en vijf kilometer van werk wonen, gaan fietsen. De scan geeft inzicht in wat dit betekent voor de CO2-uitstoot, maar ook wat het betekent voor de fietsenstalling en parkeerplaatsen die je nodig hebt bij een locatie.’ Oskam knikt instemmend en vult aan: ‘Op sommige locaties, zeker de oude locaties, is het gebruikte grondoppervlak voor gebouwen en parkeerplaatsen ongeveer gelijk. We zouden die schaarse vierkante meters toch beter kunnen gebruiken. Als meer mensen met de fiets en OV naar de locaties komen, hebben we veel minder parkeerplaatsen nodig. Ook kan je zien wat het effect van fietsen doet met het ziekteverzuim, omdat onderzoek laat zien dat het ziekteverzuim omlaag gaat als medewerkers meer gaan bewegen. Dit is dus echt een concreet inzicht uit de mobiliteitsscan die we meenemen in ons mobiliteitsbeleid.’     

Oskam: ‘Als zorgorganisatie hebben we een beleid duurzame mobiliteit opgesteld. Hierin zijn verschillende maatregelen opgenomen, zoals een regeling waarmee medewerkers een fiets kunnen aanschaffen. Daarnaast gaat het ook om het faciliteren van thuiswerken, het creëren van voldoende fietsenstallingen en het verduurzamen van het eigen wagenpark. Tot slot hebben wij ook afspraken gemaakt met onze leveranciers, waardoor de goederen van drie leveranciers nu met één vrachtwagen geleverd worden. De mobiliteitsscan sluit op twee manieren aan bij het ontwikkelen van dit beleid. Aan de ene kant is het een nulmeting om te inventariseren waar we als organisatie op dit moment staan. En aan de andere kant helpt het om per locatie gerichte maatregelen te nemen. Zo kwamen wij er bijvoorbeeld achter dat veel medewerkers vanuit dezelfde plek naar werk reizen. Inzetten op carpoolen is dan effectiever dan het stimuleren van OV.’ 

Oskam: ‘Wij staan nu echt aan het begin van het maken van de mobiliteitsscan. We zijn nu bezig om met de afdelingen HR en de salarisadministratie de juiste cijfers boven tafel te krijgen. Dat duurt langer dan we hadden verwacht.’ Van Gisteren herkent dat dit lastig kan zijn: ‘Mobiliteitsbeleid moet door de hele organisatie gedragen worden. Vaak wordt er gekeken naar facilitair die de bedrijfswagens beheert, maar het is veel meer dan dat. Je moet bijvoorbeeld ook HR, de salarisadministratie en OR meekrijgen.’ 

‘De volgende stap, vertelt Oskam, ‘is het nadenken over de vraag hoe we ervoor kunnen zorgen dat medewerkers een duurzaam alternatief gaan nemen. Als werkgever heb je weinig invloed op de woon-werkverkeer van medewerkers. Je kan niks verplichten, maar alleen stimulerende maatregelen nemen. Als iemand gewend is om in de auto te stappen, is dat lastig te doorbreken. Wij zijn daarom op zoek naar manieren om mensen te verleiden om op een andere manier te reizen, bijvoorbeeld door de fiets te pakken. Op dit moment zijn we nog op zoek naar manieren hoe we dat het best kunnen vormgeven’