Heeft het nieuwe kabinet te weinig oog voor ouderen?
Kamerdebat over de regeringsverklaring
Heeft het nieuwe kabinet te weinig oog voor ouderen? keyvisual
Het is zorgelijk dat er binnen het kabinet een visie ontbreekt op de vergrijzende samenleving, aldus ActiZ, branchevereniging voor zorgorganisaties. Vandaag debatteert de Tweede Kamer voor de tweede dag over de regeringsverklaring. Er komen belangrijke onderwerpen, ook voor de zorg voor ouderen, aan bod. De PvdA en PVV stellen aan de kaak dat het kabinet bezuinigt op verpleeghuiszorg. Liane den Haan en andere partijen beklagen zich over de pensioenen voor ouderen. Heeft het kabinet te weinig oog voor ouderen?
Leegstand vanwege tekort aan medewerkers
Het belangrijke onderwerp van het oplopende arbeidsmarktprobleem blijft onderbelicht bij het debat over de regeringsverklaring. Hoe kunnen beschikbare medewerkers in de zorg zo goed mogelijk ingezet worden om de groeiende groep ouderen te helpen? Wel wil het nieuwe kabinet bezuinigen op de verpleeghuiszorg. Er wordt een bezuiniging ingeboekt voor het loslaten van de personeelsnorm die is opgenomen in het Kwaliteitskader Verpleeghuiszorg. ‘Toch is die bezuiniging voor ons niet de grootste vraag waar het om draait’, stelt Mireille de Wee, voorzitter van de ActiZ kerngroep Wonen en Zorg.
‘Wij maken ons zorgen om het aantal ouderen dat op de wachtlijst staat en komt te staan, omdat er voor hen helemaal geen plek is in het verpleeghuis. Daarom is het van belang om het debat aan te gaan hoe we een toenemende groep ouderen van zorg voorzien. Ook nu door een tekort aan medewerkers steeds vaker plaatsen in verpleeghuizen leeg blijven en ook thuiswonende mensen soms niet de zorg kunnen krijgen die ze nodig hebben.’
Zorgen voor de mensen die het hard nodig hebben
De vraag is hoe blijven we in deze ouder wordende samenleving zorg en ondersteuning bieden aan de mensen die het hardst nodig hebben? Daarvoor is het volgens ActiZ nodig integraal te kijken naar ouderenzorg. Naar de toegankelijkheid van de zorg (ofwel wat moet en kan iemand zelf doen samen met zijn netwerk), naar passende kwaliteit (waarbij technologie mensen helpt zelfredzaamheid te blijven en medewerkers ontlast), naar de betaalbaarheid van de zorg en naar de bewustwording in de samenleving dat iedereen een verantwoordelijkheid heeft in de noodzakelijke transformatie van de ouderenzorg.
Vergrijzing gaat hard
Het aantal 90-plussers en mensen met dementie verdubbelt de komende 20 jaar. En daarmee ook de vraag van mensen naar ouderenzorg. Om in 2040 zorg te kunnen bieden in de vorm zoals we dat nu doen aan het toenemende aantal 75-plussers, moet het aantal ouderenzorg-banen verdubbelen naar 700.000. 1 op de 4 werkenden zullen voor werken in de ouderenzorg moeten kiezen. Dat is niet realistisch. De arbeidsmarkt kan dat niet aan. Ook mantelzorgers kunnen de extra druk niet opvangen. Waar in 2018 tegenover elke 75-plusser die mantelzorg ontvangt nog bijna vijf potentiële mantelzorgers stonden, zullen dat er in 2040 volgens het CPB slechts drie zijn.
Niet buiten de boot vallen
Mireille de Wee: ‘Wij kunnen er niet voor kiezen plekken in verpleeghuizen leeg te laten staan, we kunnen er wel voor kiezen meer mensen te ondersteunen met de medewerkers die er zijn door het echt anders te doen.’ Het loslaten van de personeelsnorm, is volgens ActiZ niet per se verkeerd. ‘We willen zoveel mogelijk mensen van zorg voorzien’, zegt De Wee. ‘Hoe wenselijk is een norm als die ertoe leidt dat er ook steeds vaker ouderen buiten de boot gaan vallen?’ Het anders organiseren van zorg en ondersteuning, dat waar de toekomst van de zorg voor ouderen volgens ActiZ over gaat. De Wee: ‘Dit is een vraagstuk dat de hele Nederlandse samenleving aan gaat. En het antwoord is niet alleen maar meer verpleeghuisplekken of meer zorgprofessionals. Die weg is doodlopend.’
Antwoord op de vergrijzing
Dertien landelijke organisaties, waaronder ActiZ en MantelzorgNL presenteerden vorig jaar Tien uitgangspunten voor toekomstbestendige ouderenzorg. Eén voor één van groot belang voor zorg en ondersteuning voor ouderen. Zodat mensen oud kunnen worden op een wijze die hen past.
De dertien organisaties, van vakbonden tot cliëntenorganisaties en van beroepsgroepen tot ouderenbonden, zijn betrokken en voelen zich verantwoordelijk voor de zorg en ondersteuning aan ouderen. Westerlaken: ‘We zijn de zorg voor ouderen opnieuw aan het uitvinden. Het is belangrijk en de hoogste tijd dat de politiek daaraan meedoet’.