‘Er komt per 1 januari 2025 een einde aan een overgangsperiode van de Wet Deregulering Beoordeling Arbeidsrelaties (DBA). In 2016 werd de DBA van kracht. Bedoeld om schijnzelfstandigheid tegen te gaan. ‘Maar de afgelopen jaren kenden we nog een overgangsperiode: het ‘handhavingsmoratorium. De wet werd niet gehandhaafd, het beoordelen van arbeidsrelaties aan de hand van de DBA bleek ingewikkelder dan gedacht. Maar aan die overgangsperiode komt nu een eind. 

Het wetsvoorstel Verduidelijking Beoordeling Arbeidsrelaties en Rechtsvermoeden (Wet VBAR) moet die duidelijkheid bieden en wordt binnenkort in de Tweede Kamer behandeld. Die moet een  duidelijkere scheiding aanbrengen tussen zelfstandig werk (zzp) en het werken in dienstverband. Maar de wet is voorlopig uitgesteld tot 2026. Voor werkgevers (opdrachtgevers) én zelfstandigen is vooralsnog onduidelijk wat dit precies betekent: wanneer is er sprake van loondienst, wanneer van een opdracht? Het Fiscaal Kompas ZZP Zorg dat we als Brancheorganisaties Zorg ontwierpen helpt om de wet- regelgeving te duiden.’

‘Zpp’ers hebben een rol in de zorg: mensen die bijvoorbeeld als zelfstandig verpleegkundige of als specialist ouderengeneeskunde werken zijn soms nodig bij vervanging van zieken of tijdens piekmomenten in de zorg zoals in de zomer. Zeker in een tijd waarin iedereen in de zorg hard nodig is. Tegelijkertijd is het belangrijk dat er vaste medewerkers zijn voor de band met cliënten en mantelzorgers. We zien dat zorgorganisaties volop bezig zijn met het behoud en aantrekken van vaste medewerkers. Zorgorganisaties geven de voorkeur aan meer vaste en vertrouwde gezichten voor hun cliënten.' 

‘Als branchevereniging streven we naar een beheerst en genormeerd gebruik van zelfstandige zorgprofessionals als onderdeel van een flexibele schil. Een brede en sterke basis van vaste medewerkers maakt zorgorganisaties minder kwetsbaar. Het Fiscaal Kompas ZZP Zorg dat onder meer ActiZ in juli presenteerde, helpt zorgorganisaties bij het beoordelen van de arbeidsrelatie. We hopen zo boetes of naheffingen van de Belastingdienst door ongewenste fouten bij het inhuren van zzp’ers te voorkomen.’ 

‘Jazeker. De huidige tijd vraagt meer flexibiliteit. Dat realiseren werkgevers zich heel goed. Flexibiliteit voor zorgprofessionals die zoeken naar een goede werk-privé balans, maar ook voor  werkgevers in de zorg: die tegemoet willen komen aan wensen van medewerkers, maar ook een opdracht hebben om te zorgen voor continuïteit van zorg. Met de CAO VVT 2022-2024 spelen we hierop in. We bieden mensen in loondienst bijvoorbeeld voorrang bij de invulling van roosters, maar werkgevers en vakbonden creëerden in de CAO VVT 2022-2024 ook de ‘regie-arbeidsovereenkomst’. Dat biedt zorgprofessionals in loondienst nog meer ruimte voor eigen regie.’ In het najaar starten de onderhandelingen voor de nieuwe CAO. Daarin zullen de thema’s  flexibiliteit en werk-privé balans ook (opnieuw) de revue passeren.’

‘De regie-arbeidsovereenkomst combineert de vrijheden van zelfstandigen met de basiszekerheden van het werken in loondienst, zoals een gegarandeerd en voorspelbaar inkomen, pensioen en verzekeringen. In de regie-arbeidsovereenkomst spreken werkgever en werknemer af hoeveel uren iemand op kalenderjaarbasis werkt. Daarbij geldt dat de zorgprofessional het aantal afgesproken uren daadwerkelijk moet werken. Maar de zorgprofessional kan zelf bepalen wanneer die uren gewerkt worden. Kenmerkend voor de regie-arbeidsovereenkomst is dat de werknemer niet in een vast team of op een vaste locatie hoeft te werken. Er is keuzevrijheid om aan te geven waar en wanneer je ingezet wil worden. 

Er is in de CAO VVT 2022 – 2024 veel meer mogelijk dan dat veel zorgorganisaties én zorgprofessionals die meer flexibiliteit wensen, op dit moment weten. Want de CAO VVT kent ook het uitgangspunt dat medewerkers in loondienst, in overleg met het team of de directe collega’s, zelf invulling kunnen geven aan het rooster en de werktijden. Hiermee kan goed ingespeeld worden op de combinatie werk-privé.’

‘Nee zeker niet. De regie-arbeidsovereenkomst is een instrument om medewerkers een contract te bieden dat bij hun situatie past. Maar daarmee is het nog niet voor iedereen een oplossing. Het is belangrijk dat zorgorganisaties en zelfstandigen in aanloop naar 1 januari goed bekijken wat nog wel en niet kan.

Bovenal is het van belang dat vanuit het kabinet voor de langere termijn heldere en werkbare wetgeving komt die duidelijkheid geeft onder welke voorwaarden zzp’ers wel ingezet kunnen worden in zowel de intra- als extramurale zorg. Daar ligt de echte oplossing.’