Waar kunnen we je mee helpen?

Ben je naar iets specifieks op zoek? Vul hieronder je zoekterm in en we helpen je graag verder.

Veel gezocht: CAO Duurzaamheid IZA

Aanbevolen

5 vragen aan
leestijd 1 min

Directeur Kieskompas: 'De kiezer maakt zich grote zorgen over de toekomst van ons zorgstelsel'

Willem Blanken legt uit hoe je het Zorgkieskompas kan gebruiken in je stemkeuze

Link gekopieerd naar klembord

Directeur Kieskompas: 'De kiezer maakt zich grote zorgen over de toekomst van ons zorgstelsel' keyvisual

Willem Blanken 2

Het Zorgkieskompas is gelanceerd. Een stemhulp voor iedereen die tijdens de Tweede Kamerverkiezingen een weloverwogen stem wil uitbrengen over het thema zorg. Maar hoe moet je zo’n stemhulp nou gebruiken? En hoe komt die tot stand? ActiZ praat erover met Willem Blanken, directeur van het Kieskompas.

1

Hoe zou je willen dat de kiezer het ZorgKieskompas gebruikt?

'Het is absoluut een hulpmiddel. Ik zeg weleens grappend: ‘Je moet vooral niet doen wat eruit komt’. Dat zou onverstandig zijn. We hebben er bewust voor gekozen om bij het Kieskompas geen lijst met percentages te tonen. In plaats daarvan krijg je na het invullen een politiek landschap te zien. Je ziet dan partijen die dichtbij jouw antwoorden staan en partijen die verder van je af staan. Dit is bedoeld om het ‘klakkeloos’ overnemen van een stemadvies, tegen te gaan. We willen juist dat mensen zich op basis van de uitkomst verder gaan oriënteren en verdiepen waarom ze bij een bepaalde partij uitkomen.' 

'Want laten we eerlijk zijn, in het Zorgkieskompas behandelen we vrij inhoudelijke kwesties. Maar bij het maken van een stemkeuze spelen ook andere factoren een rol. Vertrouwen mensen een bepaalde politicus? Kunnen ze zich identificeren met die persoon? Zulke zaken spelen bewust en onbewust ook een rol. Er zijn dus tal van elementen in het spel. Dus de uitkomst van het Zorgkieskompas of van een andere stemhulp, één op één zomaar over te nemen? Dat zou ik niet adviseren.' 
 

2

Hoe komt eigenlijk een stemhulp zoals het Kieskompas tot stand?

'De eerste stap is het bedenken van stellingen. Dat begint met het uitnodigen van partijen, zoals ActiZ, om ons te vertellen welke thema’s op dit moment belangrijk zijn. Op basis van hun input en ons eigen onderzoek onder de Nederlandse bevolking, kiezen we de onderwerpen die we willen behandelen in het Kieskompas. In tegenstelling tot wat veel mensen denken zijn de verkiezingsprogramma’s hier dus niet leidend in. Nadat we de stellingen hebben geformuleerd, leggen we ze voor aan de politieke partijen en vragen we om hun standpunt met bronnen te onderbouwen. Ten slotte controleren we of hun antwoorden overeenkomen met de bronnen die ze hebben aangeleverd. Die laatste stap is van belang voor de onafhankelijkheid en betrouwbaarheid van de inhoud van het Kieskompas.'

3

Jullie hebben ervoor gekozen om wederom kieskompassen te maken op specifieke thema’s. Waarom?

'Klopt, dit jaar hebben we naast het Zorgkieskompas, ook een Woonkieskompas en een Klimaat- en Energiekieskompas. Het idee hierachter is dat het gebruik van een stemhulp steeds belangrijker wordt. Uit recent onderzoek bleek dat 60 procent van de kiesgerechtigden in Nederland een stemhulp raadpleegt. Dat is ook niet raar. Vroeger was het ‘hip’ voor politici om hun boodschap in eenvoudige taal over te brengen en om hun programma op één A4'tje te presenteren. Tegenwoordig zijn de verkiezingsprogramma’s dikke, onleesbare documenten geworden.' 

'Dit heeft ons een aantal verkiezingen geleden gemotiveerd om mensen ook op andere gebieden te helpen met hun stemkeuze. De thematische kieskompassen zijn er dus voor mensen die geïnteresseerd zijn naar een specifiek onderwerp en mede daarop hun stem willen baseren.' 

4

Een kieshulp speciaal voor het thema zorg, wat is hier de gedachte achter?

'We voeren veel onderzoeken uit naar de opvattingen van kiezers. Het is al jaren duidelijk dat de gezondheidszorg een van de belangrijkste thema's voor kiezers is. Mensen maken zich grote zorgen over de toekomst van het zorgstelsel. Dit zien we overigens ook terug in het gebruik. Vorig jaar werd de Zorgkieskompas maar liefst 80.000 keer ingevuld. Mijn verwachting is dat het aantal dit jaar nog hoger zal liggen. Bij elke verkiezing, of het nu gemeenteraadsverkiezingen of provinciale statenverkiezingen zijn, zien we een stijgende lijn in het gebruik van stemhulpen.'

5

Als je kijkt naar de stellingen, is er een verschil met de vorige verkiezingen?

'Een grote verandering ten opzichte van eerdere edities is de manier hoe partijen kijken naar het toekomstbestendig maken van de zorg. Sommige partijen leggen de nadruk op de rol van de burger in het verlenen van zorg. Ze doen een groter beroep op zelfredzaamheid van ouderen en stellen ter discussie of iedereen nog wel recht op een plek in het verpleeghuis? Andere partijen kiezen juist voor een grotere rol van de overheid, met een gegarandeerd systeem en een terugkeer naar het ziekenfonds. Ze zijn wat terughoudender in het betrekken van de burger in de zorg.'

'Het zijn lastige onderwerpen om te begrijpen en helemaal om je stem op te baseren. Ik hoop dat het Zorgkieskompas daar een hulpmiddel in kan zijn. Uit onderzoek blijkt in ieder geval dat het invullen van een kieshulp bijdraagt aan het politieke zelfvertrouwen en uiteindelijk de kans vergroot dat mensen daadwerkelijk gaan stemmen. Zo is een hogere opkomst een prettige bijvangst van stemhulpen.' 

Meer weten over de verkiezingen?

De collectie Verkiezingen bundelt in aanloop naar de Tweede Kamerverkiezingen van 22 november relevante informatie omtrent politieke partijen, hun standpunten en actueel nieuws.