Nieuws
Vernieuwers
‘In alle facetten van deze zorglocatie is het leven in vrijheid voor onze bewoners doorgevoerd’
‘In alle facetten van deze zorglocatie is het leven in vrijheid voor onze bewoners doorgevoerd’ keyvisual
De Riethorst in Geertruidenberg is een unieke zorglocatie waar leven in vrijheid centraal staat. Het is een verpleeghuis zonder gesloten deuren, wat mogelijk is dankzij de inzet van zorgtechnologie. ‘Je ziet direct wat het doet met de cliënten: de vrijheid en eigen regie die ze hebben. Dat doet zoveel met de kwaliteit van leven’, vertelt José de Groot, zorgmanager Verpleeghuis De Riethorst. Samen met Mireille de Wee, bestuurder Mijzo, leggen zij uit wat dit verpleeghuis zo bijzonder en vernieuwend maakt.
Nieuw woonconcept met vrijheid
De Riethorst biedt ondersteuning aan 75 cliënten die een combinatie van gerontopsychiatrische en lichamelijke zorg nodig hebben en aan cliënten met dementie. In september 2021 is deze zorglocatie officieel geopend. Alle bewoners in dit verpleeghuis hebben de vrijheid om door het hele huis te gaan als zij dat willen. ‘De combinatie van een ijzersterke visie op leven in vrijheid, belangrijke besluiten in bouw van de locatie, de zorgtechnologie en de bewegingsruimte voor bewoners maakt verpleeghuis De Riethorst bijzonder. De visie op leven in vrijheid is de basis geweest voor de bouw van de nieuwe locatie, aldus De Groot.
De Wee vertelt hoe er bewegingsruimte voor bewoners wordt gecreëerd. ‘Vanuit de visie op vrijheid, is bedacht dat iedereen van het gehele pand gebruik kan maken. Regelmatig zie je dat je mensen in de laatste fase van dementie echt mee moet nemen vanaf hun kamer, omdat zij niet zien wat er allemaal mogelijk is. Bij De Riethorst hebben we daarom alle appartementen boven geplaatst en de huiskamers beneden. De huiskamers zitten met een reden naast elkaar. Zo hebben bewoners daadwerkelijk zicht op de verschillende ruimtes waar ze naartoe kunnen.’
De zeven buurtkamers op de benedenverdieping hebben ieder een eigen thema en karakter, bijvoorbeeld een bibliotheek, de jaren ’70 of een theater. De verschillende tuinen, hoekjes en terrassen zorgen ook voor een fijne omgeving buiten. ‘Wat ik het meest bijzonder vind, is dat je eigenlijk niet ziet dat het een verpleeghuis is. Het is een buurt en onderdeel van de wijk’, aldus De Wee.
Inzet van zorgtechnologie
Door de inzet van een polsband met sensoren, GPS-zenders, leefcirkels en de technologie in deuren, kunnen bewoners door het hele huis leven in vrijheid. De Groot legt uit: ‘De leefcirkels bepalen of deuren wel of niet opengaan. Vaak zie je in verpleeghuizen dat of alle appartementen open staan of allemaal op slot zijn. Bij ons zijn ze dicht, maar gaan ze direct open als een bewoner bij de deur van het eigen appartement staat. Ze hoeven niet geholpen te worden. Dat doet iets met het gevoel van vrijheid en de eigen regie.’
‘Er zit ook een gedachte in van foutloos leren’, vult De Wee aan. ‘Als een bewoner met de polsband bij zijn of haar eigen deur komt, gaat de deur open. Ze kunnen dus niet de fout maken om bij een ander appartement naar binnen te gaan. Dat zou ze een gevoel van onmacht en frustratie geven.’
Ze hoeven niet geholpen te worden. Dat doet iets met het gevoel van vrijheid en de eigen regie.
Zorgmanager Verpleeghuis De Riethorst
Minder agressie en vluchtdrang
Door de inzet van leefcirkels en de beweegruimte die bewoners hebben, zien ze bij het verpleeghuis zo goed als geen agressie meer op basis van belemmeringen. De Groot vertelt: ‘Omdat je de leefruimte van de bewoners vergroot, is er ook weinig behoefte om echt weg te willen. Dat is heel mooi. Ook zie je dat het ronddwalen anders is, het is veel relaxter. Normaal zie je mensen vaak zoeken naar de uitgang of de opstapplaats van de bus. Ze hebben het gevoel ergens naartoe te moeten. Mensen die bij ons dwalen lopen vanuit loopdrang en niet omdat zij weg willen. Ze zijn meer ontspannen en dat draagt bij aan kwaliteit van leven’.
Mireille de Wee vult met een concreet voorbeeld aan dat het veel doet met de kwaliteit van leven. ‘Er was een vrouw die altijd heel boos en agressief was. Sinds ze is komen wonen bij De Riethorst zagen we dat ze ineens veel vrolijker was. Een verpleegkundige vroeg aan haar waarom ze zo vrolijk was. Toen had de vrouw geantwoord: ‘ik voel mij vrij’. En dat is zo belangrijk, vertelt De Wee.
Op dit moment is Mijzo bezig met een promotieonderzoek naar de veranderingen die hier zijn aangebracht. ‘Daar zijn we nu een jaar mee bezig. In de eerste resultaten zien we dat er bij de bewoners veel minder gedragsproblematiek of agressie is. Ook hoeven er minder medicijnen te worden ingezet. Daarnaast is er veel meer levendigheid. Je ziet dat de mensen veel alerter zijn, omdat ze door de omgeving worden geprikkeld en gestimuleerd. Tegelijkertijd biedt het ook plekjes waar ze rustig kunnen verblijven. Dit concept werkt ontzettend goed’, aldus De Wee met een glimlach.
Vanuit cliëntperspectief bouwen
Tijdens de voorbereidingen van de locatie stond het cliëntperspectief centraal. De Groot vertelt: ‘Ik vond het heel mooi dat vanaf de start van de bouw collega’s met een zorgachtergrond werden betrokken. Op die manier stond de cliënt altijd bovenaan. Gedurende het hele bouwproject heb ik in het bouwteam gezeten en dat is gaaf. Er zijn daardoor echt keuzes gemaakt die aansloten bij hoe wij het voor ogen hadden voor de cliënten. Een concreet en mooi voorbeeld is dat ze vanuit de bouw geen deurklinken op de buitenkant wilden vanwege de veiligheid. Maar vanuit de visie op vrijheid en vanuit de cliënt gedacht, is een deurklink juist van enorm belang. Omdat een cliënt dan zelf van buiten naar binnen kan.’
Heel mooi dat vanaf de start van de bouw collega’s met een zorgachtergrond werden betrokken. Op die manier stond de cliënt altijd bovenaan.
Zorgmanager Verpleeghuis De Riethorst
Medewerkers meekrijgen
Een nieuw woonconcept vraagt natuurlijk wat van alle medewerkers. De Groot vertelt hoe zij het traject hebben bewandeld en hoe er draagvlak is gecreëerd. ‘We zijn begonnen met een kick-off met alle medewerkers waarin we meer uitleg hebben gegeven op onze visie op vrijheid. We kwamen van kleine teams, huiskamers en gesloten deuren. En we gingen naar volledig open. Dit vraagt om een andere manier van denken en werken. Vervolgens hebben we via diverse inspiratielunches medewerkers gevraagd wat zij nodig hadden. Daar kwam uit dat zij graag verder wilden deelnemen aan het proces en besluiten. Daaropvolgend hebben we groepen ingericht voor de verhuizing, alle werkprocessen, de inrichting, de zorgtechnologie en communicatie. In deze groepen zaten 20 medewerkers vanuit elke vertegenwoordiging: van receptie tot aan facilitair, en van zorgmedewerkers tot aan de cliëntenraad. Het is uiteindelijk heel waardevol geweest om iedereen vanaf het begin te betrekken.’
Richting toekomst
Mijzo wil dit principe van wonen de komende tijd over meerdere locaties uitrollen. De Wee vertelt waarom het concept zoveel waarde oplevert richting de toekomst. ‘Door alles wat we gerealiseerd hebben bij De Riethorst, kan je met hetzelfde aantal medewerkers meer doen. Of met de personeelsschaarste die je hebt, toch de dingen blijven doen die je wilt doen.’
Daarnaast is De Riethorst zo gebouwd dat ze zijn voorbereid op de komende jaren en de snelle ontwikkelingen binnen zorgtechnologie. ‘Doordat je eigenlijk niet weet wat er over 10 jaar op de markt is, hebben we het pand zo ingericht en ontworpen dat allerlei nieuwe zorgtechnologie gemakkelijk geïmplementeerd kan worden. Bij verschillende locaties zijn we nu de basis van infrastructuur op orde aan het brengen. Hierdoor kan leven in vrijheid en de inzet van techniek maximaal worden gefaciliteerd.’
Door alles wat we gerealiseerd hebben bij De Riethorst, kan je met hetzelfde aantal medewerkers meer doen.
Bestuurder Mijzo
Maatschappelijke opdracht
De groei van het aantal ouderen, de stijging van de vraag naar zorg en het tekort aan zorgmedewerkers vraagt dat we op een andere manier naar de toekomst van verpleeghuiszorg moeten kijken. Nieuwe woonconcepten en arbeidsbesparende technologie helpen daarbij. ‘Het huis van de toekomst is ingericht om aan de ene kant zo zelfredzaam mogelijk te blijven en aan de andere kant arbeidsbesparing te verwezenlijken. Dat zijn de twee thema’s die we moeten realiseren in de maatschappelijke opdracht die we met elkaar hebben’, aldus Mireille de Wee.
Video van woonconcept Mijzo De Riethorst
Boeken over dementie, zorg en vrijheid
Over het leven met dementie en de spanning die er bestaat bij het bieden van zorg aan mensen met dementie tussen zelfstandigheid en verantwoordelijkheid, zijn recent twee boeken verschenen.
Hoe is het om iemand met vergevorderde dementie te zijn? Hoe ervaar je je leven als het geheugen hapert? De afgelopen jaren deden onderzoekers van de Stichting Presentie hier samen met ouderenzorgorganisatie Zorgbalans onderzoek naar. De verrassende uitkomsten staan in het boek Dementie van binnenuit. De uitkomsten van het kwalitatieve onderzoek zijn verrassend, het boek roept iedereen op om mensen met vergevorderde dementie ten volle als mens te blijven zien.
Over hetzelfde onderwerp, maar vanuit een ander perspectief, schrijft ook Teun Toebes. De 21-jarige verpleegkundige besloot om te gaan wonen op de gesloten afdeling van een verpleeghuis. Niet alleen om te ervaren hoe de zorg voor mensen met dementie verbeterd kan worden, maar vooral om te laten zien dat wij als maatschappij ons beeld van dementie moeten aanpassen. Hij schreef hierover het boek VerpleegThuis. Wat leer ik van mijn huisgenoten met dementie. Waarom? Omdat de kans dat dat iemand in Nederland dementie krijgt één op vijf is, en de kans dat je dus in aanraking komt met dementie in je omgeving groot is.
- Het boek Dementie van binnenuit (Uitgeverij Lannoo) is verkrijgbaar via de (online) boekhandel.
- Het boek VerpleegThuis. Wat ik leer van mijn huisgenoten met dementie (Uitgeverij De Arbeiderspers) van Teun Toebes is verkrijgbaar via de (online) boekhandel.
Vernieuwers
Nieuws
Nieuws
