‘Het is november 2022, een jaar geleden dat de nieuwe, betere, scherpere Green Deal 3.0 voor de Zorg ondertekend kon worden: trotse blikken op de foto’s, duimen omhoog. Het was met recht een mijlpaal. Als je bedenkt dat alle veertien landelijke zorgpartijen en vier ministeries één set duurzame ambities hebben, én beloven om in maart uitvoeringsplannen op te leveren is dat sowieso een hele prestatie. Ik zal u niet vermoeien met het meer schoorvoetende verleden van de eerste Green Deal. Die historie staat mooi beschreven in dit artikel. Ik zit in de regiegroep die de ambities van de Green Deal 3.0 mocht overeenkomen en laten beschrijven en nu de uitvoeringsplannen op de voet volgt. Dat was, en is, geen gemakkelijke opgave. Niemand is tegen duurzaamheid, maar gezamenlijk je nek uitsteken om echt ergens te komen, dát is weer wat anders.’

‘Zelf merk ik dat het nog steeds leeft in de regiegroep, in de regio en in zorgorganisaties. Met name het wijzen naar financiële randvoorwaarden komt dan om de hoek. Zeker niet onbelangrijk maar omdat het een nieuw veld is, is er in het oude systeem niet automatisch ondersteuning. Daarnaast kost het natuurlijk ook nog eens tijd en investeren in veranderprocessen. 'We hebben al genoeg aan ons hoofd', wordt er dan geroepen. Daar zit wel een cruciale, want verduurzaming kan gezien worden als een externe verplichting: dan doe je zo min mogelijk en kom je pas in actie nadat het verplicht wordt of er anders kosten aan verbonden zijn.’

Intrinsieke motivatie

‘Maar een intrinsieke motivatie zou de zorg beter staan, dat past bij de doelstellingen van de organisaties, dat past bij zorgzame mensen en heeft een lange termijnwinst in zich. Dan trek jij je als organisatie wat aan van het grotere ‘do no harm’, of in ieder geval ga snel op weg daarheen met mijlpalen en targets. Dan bespreek je met cliënten, naasten, medewerkers en vrijwilligers wat hun footprint is en hun ideeën bij circulariteit, energiereductie en de andere Green Deal onderwerpen.
 

Het betreft vele nieuwe onderwerpen, maar er is ook al veel kennis beschikbaar. Hoe je dit kan aanpakken staat bijvoorbeeld mooi beschreven in de geactualiseerde Actiz Toolkit. Ook zijn er landelijk en regionale netwerken van vergroeners, van uitvoerende professionals, coördinatoren duurzaamheid, tot bestuurders aan toe. Eenmaal aan de slag met verduurzaming, zie ik op veel plaatsen ook enthousiasme en energie ontstaan. Het gevoel dat we met iets goeds bezig zijn kan ook niet anders dan goed voelen, toch?’

Vlucht naar voren: kies voor duurzaamheid

‘Een andere reden om proactief bezig te zijn met het verduurzamen als branche, organisatie en mens is dat uiteindelijk iedereen, elke instantie, elk bedrijf zich er mee zal gaan bemoeien. Iedereen gaat op weg naar eigen regels om zelf duurzaam genoemd te kunnen worden, zo werkt dat nu eenmaal. Dus als de zorg wacht, zal de verzekeraar, de inspectie, het zorginstituut, de gemeenten, de accountantskantoren etc. zelf een set van voorwaarden bedenken vanuit hun perspectief en rol. De optelsom van al deze niet op elkaar aansluitende, goedwillende administraties wil je niet voor je kiezen krijgen. Maar dan moet je kiezen voor de vlucht naar voren, de open dialoog voeren over de gezamenlijke perspectieven en rollen. Eén van de niet structurele netwerken waar ik ook bij ben, bespreken we als branche bijvoorbeeld openlijk met accountants, banken en verzekeraars dat we de aanstormende Europese regelgeving niet blindelings en per kantoor vertaald willen hebben voor de ouderenzorg. Een gezamenlijke pilot, met inbreng van zorgorganisaties zal nu eerst plaatsvinden.’

‘Dat laatste is een voorbeeld van het aanzwengelen van gezamenlijk eigenaarschap in een veld waar iedereen -nu nog- zoekend is. Naar de toekomst kijkend zie ik dus veel kansen , maar wel op een niet-traditionele manier. Want het onderwerp is nog vers en het speelveld ook.'