Waar kunnen we je mee helpen?

Ben je naar iets specifieks op zoek? Vul hieronder je zoekterm in en we helpen je graag verder.

Veel gezocht: CAO Duurzaamheid IZA

Aanbevolen

5 vragen aan
Wonen leestijd 1 min

Verblijfsduur verpleeghuis vaak langer dan twee jaar

Marcel van der Priem reflecteert op onderzoek van Zorginstituut Nederland naar verblijfsduur

Link gekopieerd naar klembord

Verblijfsduur verpleeghuis vaak langer dan twee jaar keyvisual

Marcel van der Priem in kader

Ouderen verblijven vaak maar kort in het verpleeghuis. Tenminste, dat is het heersende beeld van de verpleeghuiszorg. Een onterechte aanname, blijkt uit cijfers over de verblijfsduur in verpleeghuizen. Cliënten wonen er vaak langer dan twee jaar, soms zelf vier jaar of langer. En dat heeft impact op hoe we de zorg organiseren én wie er een plek in het verpleeghuis kan krijgen. ActiZ stelt vijf vragen aan bestuurder en lid van de kerngroep Wonen en Zorg, Marcel van der Priem: ‘Het is belangrijk dat we keuzes en beleid baseren op realistische cijfers’.

1

Hoe komt het dat we denken dat mensen maar kort in een verpleeghuis verblijven?

'Het algemene beeld is dat mensen gemiddeld negen maanden in een verpleeghuis wonen, waarna ze komen te overlijden. Mensen blijven steeds langer thuis wonen en komen uiteindelijk met een zwaardere zorgbehoefte in verpleeghuiszorg. Mensen die verhuizen naar een verpleeghuis zijn vaak met een crisisopname binnengekomen of hadden een hoge urgentiestatus op de wachtlijst. Het beeld heerst dat deze mensen kort na binnenkomst komen te overlijden, waardoor de verblijfsduur vermindert.

Bij één op de vijf bewoners zie je inderdaad dat zij binnen enkele maanden na binnenkomst overlijden. Onderzoek door het Zorginstituut Nederland laat echter zien dat het aantal bewoners dat in de eerste 3 maanden overlijdt juist een beetje afneemt. En daarmee neemt algemeen gezien de verblijfsduur juist toe. Bijna de helft van de cliënten verblijft gemiddeld meer dan twee jaar in een verpleeghuis, een deel daarvan zelfs vier jaar.'

2

Herken je dat binnen jouw eigen organisatie?

'We zien inderdaad dat er bewoners zijn die wel een paar jaar in het verpleeghuis verblijven. Medewerkers zijn dan samen met de naasten intensief en langdurig bij de zorg betrokken. Tegelijkertijd zien we dat een deel van de nieuwe bewoners snel na binnenkomst komt te overlijden. Op de medewerkers heeft zo'n snelle doorstroom flinke invloed: de opnamefase vergt veel om de oudere en naasten te leren kennen, om vervolgens in korte tijd de laatste fase goed te begeleiden. Het vraagt veel verschillende vaardigheden van onze medewerkers om die mix van cliënten goed te ondersteunen.'

3

Wat is de impact daarvan op de verpleeghuiszorg?

'De druk op de verpleeghuiszorg blijft onverminderd groot. En daarom is het ook zo belangrijk dat we ons beleid en de keuzes die we maken baseren op feitelijke cijfers. Het beeld dat de grootste groep cliënten kort na opname komen te overlijden, kan onterecht het idee wekken dat er sneller weer plek beschikbaar is. Maar de wachtlijst voor de verpleeghuizen is én blijft enorm lang. En nog steeds krijgen veel mensen een indicatie voor een verpleeghuis. Het is echt hoog tijd dat we kijken naar realistische verwachtingen over wat kan worden waargemaakt. Dat gaat niet alleen om de plek in het verpleeghuis, maar ook om de beschikbaarheid van zorgprofessionals.'

4

Hoe staat het dan met de wachtlijst?

'Er is een landelijke wachtlijst van ruim 22.000 mensen voor een plaats in een verpleeghuis. Wanneer er een plaats vrij komt in een verpleeghuis, wordt gekeken wie het meest urgent is. Dat kan ook iemand zijn vanuit een crisissituatie of het ziekenhuis (zie: Infographic De Weg naar het verpleeghuis). Met de toenemende vergrijzing en de ongeplande instroom van cliënten in een urgente situatie, komen steeds vaker bewoners met hoge zorgzwaarte binnen. Als het echt niet meer gaat komt iemand in het verpleeghuis. Dat betekent dat in de toekomst steeds meer de meest kwetsbare ouderen in een verpleeghuis komen, juist ook in de laatste levensfase. Er is nog geen prognose te maken wat dit specifiek betekent voor de verblijfsduur'

5

Wat betekent dit voor het verpleeghuis in de toekomst?

'Het verpleeghuis is uiteindelijk het vangnet voor als het thuis niet meer gaat.  Een vrij groot deel van die mensen woont langer bij ons dan we vaak denken. Het roept bij mij de vraag op wat de effecten daarvan zijn op de manier waarop we wonen en zorg organiseren. Is de zorgvraag van de langer wonende mensen bijvoorbeeld voorspelbaarder? En zijn er mede daardoor andere kansen in het betrekken van de buurt of het netwerk? Zou het onderscheid dat ik nu maak nog effect kunnen hebben op de woon -en verblijfomgeving? Ik ben heel benieuwd hoe collega's hiernaar kijken.'

'Hoe dan ook zullen we de zorg anders moeten organiseren. Het is geen nieuws meer dat er steeds meer kwetsbare ouderen komen en dat de arbeidskrapte toeneemt. Minder zorgprofessionals moeten zorg leveren aan meer mensen in een verpleeghuis, maar ook thuis. Hoe indringend dat gegeven ook is, het is de realiteit. Dat vergt geschikte woonvormen, voldoende verpleeghuisplekken, goede ondersteuning aan mensen thuis en een samenleving die meer omziet naar elkaar. Van een toekomstig kabinet zijn fundamentele veranderingen nodig om de zorg toekomstbestendig te maken.'

 

Over het onderzoek

Zorginstituut Nederland rapporteert elk jaar over de verblijfsduur in de Wet langdurige zorg (Wlz) voor mensen met een indicatie Verpleging en Verzorging. Uit het laatste rapport blijkt dat 45% van de bewoners, ook met een zwaarder zorgprofiel, langer dan twee jaar in het verpleeghuis woont en daarvan de helft ook nog eens langer dan vier jaar. Ter illustratie woont circa 30% van mensen met een zorgprofiel VV7 langer dan 48 maanden in het verpleeghuis. Daar tegenover blijkt uit de data dat ongeveer 18%-20% van de nieuwe bewoners overlijdt binnen drie maanden na binnenkomst.