Persoonlijke aandacht centraal bij vrijwilligerscollectief Het Momentum
Persoonlijke aandacht centraal bij vrijwilligerscollectief Het Momentum keyvisual
Sylvia Eickholt zag met eigen ogen hoe belangrijk persoonlijke aandacht is bij de zorg voor mensen met dementie. In 2018 startte zij daarom met vrijwilligerscollectief Het Momentum toen ze de mantelzorg droeg voor haar moeder in een verpleeghuis. Haar ambitie was om voor bewoners van het verpleeghuis meer bezoek mogelijk te maken, door een vaste vrijwilliger te koppelen aan een bewoner. En tegelijkertijd daarmee het zorgpersoneel ontlasten.
De uitdagingen voor de ouderenzorg stapelen zich op. Om de zorg bestendig te houden, ook in de toekomst, moeten we anders nadenken over hoe we de zorg in Nederland willen organiseren. Ook als het gaat over de organisatie van het informele netwerk, zoals bijvoorbeeld Het Momentum doet. ActiZ publiceerde met 12 andere landelijke organisaties betrokken bij de zorg voor ouderen de Tien aandachtspunten voor toekomstbestendige ouderenzorg.
Wat houdt het vrijwilligerscollectief Het Momentum precies in?
‘De naam zegt het eigenlijk al. Bij Het Momentum bezorgen we mensen met dementie in verpleeghuizen zoveel mogelijk mooie momenten. Van wekelijkse persoonlijke bezoekjes tot bijzondere groepsactiviteiten. Dit doen we onder andere door vrijwilligers te matchen aan bewoners. De activiteiten lopen ontzettend uiteen. Onze vrijwilligers maken bijvoorbeeld met 'hun' bewoner een wandeling met de hond, maar hebben ook een goed gesprek over een vroegere werkgever. Dat maakt Het Momentum ook uniek: we matchen een vrijwilliger met een bewoner op basis van gedeelde interesse, gelijke achtergrond of (vroegere) werkervaring. Aandacht op maat voor mensen met dementie.’
‘Met Het Momentum willen we, samen met het verpleeghuis, het aantal vrijwilligers uitbreiden. We werven en matchen de vrijwilligers en bereiden hen goed voor op wat hen te wachten staat. Ook inspireren we andere potentiële vrijwilligers met mooie verhalen. Veel mensen weten niet wat er allemaal nog wél kan voor mensen met dementie en hoe je daar samen van kunt genieten. En dat willen we graag laten zien.’
Waarom ben je begonnen met Het Momentum?
‘In 2018 werd mijn moeder opgenomen op een psychogeriatrische afdeling van zorgorganisatie Anna Ouderenzorg. Hier kwam ze te wonen op een afdeling met andere mensen met dementie. Het deed me veel verdriet, omdat ik het idee had dat persoonlijk contact steeds lastiger zou gaan worden. Gaandeweg het verblijf van mijn moeder is mijn mening hierover veranderd. Het lukte mij wel om contact te blijven houden met mijn moeder en haar medebewoners door te praten over onze gedeelde interesses en achtergronden. De eye-opener was toen ik in contact kwam met een bewoner, die voormalig directeur van Philips was. Ik heb daar zelf ook enige jaren gewerkt. Door de juiste Philips termen te gebruiken en te praten over vroeger, werd deze meneer steeds alerter. Hij leefde op door ons gesprek. Hierdoor zag ik hoe belangrijk persoonlijk contact is voor mensen met dementie.’
‘Dit gaf mij het idee om Het Momentum op te richten. En mede dankzij een financiële bijdrage van het Oranje Fonds is dit ons gelukt. Mijn ambitie is om voor verpleeghuisbewoners meer bezoek mogelijk te maken. Niet alleen omdat dit essentieel is voor bewoners, maar ook omdat dit mantelzorgers, familie en zorgmedewerkers kan ontlasten.’
Hoe ziet het matchingsproces eruit?
‘Het matchingsproces is een wisselwerking tussen de zorgorganisatie en Het Momentum. Vrijwilligers worden geselecteerd op basis van de aanvragen van bewoners. De vrijwilligers die zich bij ons aanmelden, worden vervolgens gekoppeld aan bewoners door de professionals van de zorgorganisatie. Zij kennen de bewoners het beste en weten wat goed bij hen past. Het Momentum zorgt voor een gedegen voorbereiding en begeleiding. We bieden bijvoorbeeld workshops aan, maar geven hen ook alvast een kijkje op de afdeling waar 'hun' potentiële bewoner woont. De vrijwilligers gaan goed voorbereid de praktijk in.’
‘Daarnaast begeleiden wij de zorgorganisaties bij het organiseren van de interne communicatie rondom dit project. We bieden communicatiemiddelen aan en organiseren diverse voorlichtings- en terugkom-avonden. Het is erg belangrijk dat de vrijwilligers zich welkom, gesteund en gewaardeerd voelen. Samenwerking tussen de zorgorganisatie en Het Momentum is hierbij essentieel.’
Waar staan jullie nu met Het Momentum?
‘Ondanks corona hebben we in totaal al bijna 100 matches gerealiseerd en diverse bijzondere groepsactiviteiten verzorgd. Zo hebben we een cabriomiddag, campingdag en een high tea georganiseerd. We zijn begonnen in de huiskamer van mijn moeder, maar groeien nu door. Van lokaal naar regionaal en nu zelfs naar landelijk. Inmiddels zijn we ook actief in alle verpleeghuizen van Anna Ouderenzorg in Geldrop-Mierlo en Heeze, bij Stichting Zorg & Wonen Glorieux in Eindhoven en starten we deze maand bij de eerste Cordaan locatie, namelijk bij Beth Shalom in Amsterdam.’
Hoe ziet de toekomst er voor jullie uit?
‘De uitdagingen in de zorg zijn de komende jaren groot. Met de aankomende vergrijzing en het personeelstekort wordt ondersteuning door het informele netwerk steeds belangrijker. We zijn van mening dat de oplossingen voor de toekomst van de ouderenzorg moeten worden gezocht in een radicale focus op de behoefte van de oudere en zijn of haar omgeving. Met veel oog voor kwaliteit van leven en op wat er nog wél kan.’
‘We voeren momenteel verkennende gesprekken met een gemeente in Noord Brabant en een ondersteunende organisatie in Amsterdam om te kijken of we ook een rol kunnen spelen in de zorg thuis. Ook daar is dringend behoefte aan vrijwilligers voor ouderen met dementie. Daarnaast heeft Het Momentum zich onlangs ook aangesloten bij de werkgroep Dementievriendelijk Geldrop-Mierlo, om nog meer mensen te bereiken in de regio.’
‘Ik hoop op deze manier zo veel mogelijk mensen te inspireren om contact te maken met mensen met dementie. Omdat er nog zoveel wél kan!’
Meer weten over Het Momentum? Klik hier voor de persoonlijke verhalen van vrijwilligers, zorgmedewerkers en mantelzorgers.