Loonontwikkeling

Tijdens het debat waar alle bewindspersonen van het ministerie van Volksgezondheid, Welzijn en Sport bij aanwezig waren ging het al snel over het gebrek aan loonontwikkeling in het coalitieakkoord. ‘De enorme werkdruk is voor een groot deel het gevolg van de personeelsschaarste. Schaarste dat met de vergrijzing alleen maar gaat toenemen. Daarom is het van belang om het beroep aantrekkelijker te maken. Om te beginnen met de salarissen, zorg er tenminste voor dat dit gelijk wordt getrokken met lonen in vergelijkbare beroepen’ aldus Kamerlid Kuzu van DENK. Ook SP’er Hijink ondersteunde deze boodschap door de oproep van ActiZ te herhalen. ‘Er wordt geen extra geld vrij gemaakt om de lonen te verhogen, om het gat te dichten tussen de salarissen in de zorg en de vrije marktsector. Werkgevers uit de sector vragen om 1 miljard voor loonsverhoging, waarom komt het kabinet niet over de brug?’

Minister Conny Helder voor Langdurige Zorg liet in haar antwoord blijken dat ze de huidige loonontwikkeling voor de komende jaren, naast de incidentele loonsverhoging van het vorige kabinet, voldoende vindt. Ze wil vooral kijken naar andere zaken die het werk aantrekkelijker kunnen maken. Daarbij haalt ze de adviezen van het SER-rapport aan. Zoals: professionele autonomie, zeggenschap en ontwikkelingsmogelijkheden. Op aandringen van de coalitiepartijen gaat ze ook prioriteit maken van het verminderen van administratieve lasten. Samen met de huidige loonontwikkeling moet dat volgens Helder genoeg zijn voor werkgevers om personeel in dienst te houden en nieuw aan te trekken.

Kwaliteitskader Verpleeghuiszorg

De voornaamste kritiek van de oppositiepartijen richtte zich op de maatregel in het coalitieakkoord rond het Kwaliteitskader Verpleeghuiszorg. PVV’er Agema: ‘Dit is gewoon een verkapte bezuiniging van 300 miljoen die uiteindelijk tot minder handen aan het bed zal leiden. Dit moeten we echt niet willen voor de verpleeghuiszorg.’ ‘De bezuinigingen zijn slecht te rijmen met het personeelstekort. We moeten juist nu alles doen om het personeel te behouden en juist investeren’ aldus PvdA-Kamerlid Kuiken. De SP komt alvast met een alternatieve financiële dekking. Ze willen de voorgenomen maatregel tot het verplicht in loondienst nemen van medisch specialisten versnellen. Dit levert volgens hen genoeg op om de korting van 400 miljoen voor het loslaten van de personeelsnorm te dekken.

Maar minister Helder blijft bij haar punt dat deze maatregel nodig is voor de toekomstbestendigheid van de verpleeghuiszorg. Al gaf ze wel meer informatie over de maatregel dan tot nu toe bekend. Zo wil ze de kern van het kwaliteitskader overeind houden maar het wel omvormen naar de realiteit van de toekomst. Stilstaan is volgens haar geen optie, zeker met oog op de arbeidsmarktuitdagingen. ‘Ten aanzien van de inzet van zorgpersoneel in de verpleeghuizen, wil ik samen met de zorgpartijen op een andere manier kijken naar de vraag hoe we die zorg goed kunnen organiseren.’

Met de aanpassingen in het Kwaliteitskader wil ze het aantal benodigde werkenden iets verlagen. ‘Bij ongewijzigd beleid zal de vraag naar werkenden in verpleeghuissector tussen 2021 en 2026 toenemen met 75.000 medewerkers. Door de voorgestelde aanpassing in het kwaliteitskader zal dit 10.000 minder worden, 65.000. U stelt de vraag kunnen we het missen, ik stel de vraag terug, kunnen we het wel vullen. Het is nu al moeilijk om deze medewerkers voor de verpleeghuizen te vinden.’ De minister belooft op een later moment terug te komen bij de Vaste commissie voor VWS in de Kamer om hier verder over door te praten.

Scheiden van wonen en zorg

De minister gaf ook meer tekst en uitleg over de maatregel van het nieuwe kabinet om wonen en zorg te scheiden. Dit op aandringen van enkele partijen die zich afvragen of dit het einde van de verpleeghuizen betekent. ‘Dit is niet het afscheid van de verpleeghuizen. De bestaande plekken blijven buiten schot. De maatregel over het scheiden van wonen en zorg in het coalitieakkoord spreekt over verpleegzorgplekken waar ouderen zelf huur gaan betalen. Dit richt zich op nieuw te bouwen woonzorgcombinaties die nodig zijn om aan de groei in vraag te voldoen.’

Hier gaat het kabinet overigens geen nieuw bouwprogramma voor opzetten. Bestaande bouwplannen omvormen behoort wel tot de mogelijkheden. ‘Met deze maatregel borduren we voort op de bestuurlijke afspraken van 2021. Om op die manier de extra 25.000 verpleegzorgplekken in 2026 te realiseren. Hierbij gaat het om eigen woningen maar ook om plekken in kleinschalige en geclusterde locaties.’