‘Meer dan 10 jaar geleden begonnen we met het bouwen van een nieuwe locatie, De Elshof in Anna Paulowna. Het was destijds de bouwcoördinator die mij heeft overtuigd van het belang van duurzaamheid’, vertelt Groenendijk met een glimlach. ‘Het was de start van mijn professionele interesse voor het thema. De Elshof – een locatie met kleinschalig wonen voor ouderen met dementie – opende uiteindelijk in 2014 de deuren, daarmee had woonzorggroep Samen haar eerst duurzame locatie. Gasloos, veel zonnepanelen en goede isolatie.’

Aandacht voor Duurzaamheid

In de loop der jaren is het onderwerp de duurzaamheid steeds prominenter geworden. Dat zie je onder andere bij de wet- en regelgeving die bepaalde duurzaamheidsmaatregelen vereisen. ‘En dat is goed’, benadrukt de bestuurder. ‘Maar als zorgorganisatie moet je niet verduurzamen om een vergunning te krijgen, maar omdat je het thema klimaat belangrijk vindt. Ik ben ook persoonlijk gedreven voor het onderwerp. Mijn dochter promoveert op dit moment op een klimaatonderwerp, daarmee word ik ook thuis met m’n neus op de feiten gedrukt. De sky is niet de limit.’

Er te weinig bestuurlijke aandacht voor het thema duurzaamheid, vindt Groenendijk. Zoals bij veel nieuwe onderwerpen moet de raad van bestuur overtuigd zijn van het belang ervan. Ook binnen ActiZ was het een opgave om voldoende bestuurders enthousiast te maken voor het onderwerp, vertelt hij.

ActiZ visie

‘Gelukkig is sinds kort duurzaamheid verankerd in het ActiZ beleid (visie duurzaamheid). We kunnen er nu echt werk van maken. ActiZ moet uitdragen dat we het onderwerp als sector heel belangrijk vinden. In 2019 heeft ActiZ zich verbonden aan de Green Deal Duurzame Zorg. Wij hebben deze ook als individuele zorgorganisatie ondertekend, om kennis te ontsluiten en te laten zien welke maatregelen we treffen.’

Zorgmedewerkers zullen volgens Groenendijk ook steeds vaker kiezen voor een organisatie die duurzaamheid echt serieus oppakt. ‘Duurzaamheid maakt je als werkgever aantrekkelijk. Daarnaast vinden ouderen het onderwerp ook belangrijk. De generatie ouderen die nu bij ons woont, heeft Nederland na de oorlog weer opgebouwd. Zij zijn zich ervan bewust dat de jongere generatie nu weer de krachtsinspanning moeten leveren om het land leefbaar te houden.’

Duurzaamheid verweven in de organisatie

‘Veel zorgorganisaties zien duurzaamheid als iets extra’s, maar het moet een essentieel onderdeel van ons denken worden. Die stap moet nog gemaakt worden en dat zie ik als de grootste uitdaging. Binnen Woonzorgroep Samen werken we er aan om duurzaamheid in ons systeem te hebben zitten. Er wordt bij belangrijke besluitvorming altijd op getoetst.’ Sinds 2015 is het onderdeel van de meerjarenstrategie.

‘We hebben een projectstructuur waarbij het onderwerp over de hele organisatie aandacht krijgt’, gaat Groenendijk verder. ‘Zo is niet alleen de adviseur duurzaamheid betrokken, maar juist ook MT-leden, teamleiders en medewerkers van zowel zorg als facilitair. Vanuit verschillende invalshoeken wordt meegedacht en dat werpt zijn vruchten af. Jong of oud, in de top en op de werkvloer, er is eigenlijk in ieder team wel een aantal mensen die goede ideeën hebben over duurzaamheid.’

Routekaart 2050

Samen heeft een strategisch huisvestingsplan gemaakt en daar de duurzaamheidsagenda aan gekoppeld. ‘Middels de routekaart duurzaamheid hebben we een plan tot 2050 gemaakt om de klimaatdoelstellingen te halen. Als zorgorganisatie moet je voornamelijk bij nieuwbouw of grootschalige renovaties extra maatregelen nemen om het gebouw zo energiezuinig mogelijk te maken.’

Ouder vastgoed is veel moeilijker te verduurzamen. Natuurlijk moet je daar de Erkende Maatregelen met korte terugverdientermijnen wel gewoon doen. Uiteindelijk zullen wij van ouder vastgoed afscheid nemen.’

De keten sluitend maken

Toch blijft Groenendijk bescheiden. ‘Wij doen echt niet alles goed hoor. Je merkt bij veel onderwerpen dat de keten nog niet sluitend is, dat is een grote opgave. Bijvoorbeeld wanneer het gaat om het scheiden van PMD-afval of incontinentiemateriaal. Afvalverwerkers zijn nog niet in staat om dit afval apart op te halen en daar restproducten van de maken.’

Een initiatief voor recycling vraagt voldoende (zorg)organisaties die in staat zijn om afval te scheiden. Maar wij scheiden nog niet optimaal omdat  een aantal afvalstromen nog niet verwerkt kunnen worden tot bruikbare materialen. Dat is een kip/ei discussie die we niet alleen kunnen doorbreken. Om de keten sluitend te maken, hebben we steun van de politiek hard nodig.’