‘Een sterk sociaal netwerk is de belangrijkste voorwaarde om gezond thuis te blijven wonen'
Vijf vragen aan Wil van de Laar over het belang van ontmoeting en verbinding
‘Een sterk sociaal netwerk is de belangrijkste voorwaarde om gezond thuis te blijven wonen' keyvisual
Kwalitatief goede zorg thuis moet ook in de toekomst beschikbaar blijven. Om te voorkomen dat maatschappelijke of welzijnsvraagstukken een zorg-oplossing krijgen, is het essentieel dat we meer investeren in vroeg-signalering, preventie en het versterken van het (sociale)netwerk. Investeren in het sociale netwerk van mensen is volgens Wil van de Laar, bestuurder bij de Zorgboog en lid van de Kerngroep Zorg Thuis bij ActiZ, essentieel. ActiZ stelt vijf vragen aan Van de Laar over het voorkomen van zwaardere zorg en het belang van ontmoeting en verbinding voor de gezondheid.
ActiZ Position paper over sociaal domein
De zorg voor ouderen, chronisch zieken en andere kwetsbare groepen bij hen thuis, in de wijk is in Nederland relatief gezien van een hoog niveau. Kwalitatief goede zorg thuis zal ook in de toekomst beschikbaar blijven, daar staan de leden van branchevereniging ActiZ voor. Maar dan moet het voorkomen van zware zorg op de lange termijn wel de volle aandacht krijgen en houden. Dat stelt ActiZ in het position paper Sociaal Domein en Preventie.
Welke rol vervult de Zorgboog in het sociaal domein?
‘Binnen het sociaal domein is elke gemeente verantwoordelijk voor de zorg en ondersteuning aan hun inwoners. Bij de Zorgboog hebben we een brede kijk op gezondheid. Gezondheid is het vermogen van mensen om met de fysieke, emotionele en sociale levensuitdagingen van het leven om te gaan en zoveel mogelijk eigen regie te voeren. Gezondheid is dus meer dan het zorgdomein alleen. En dat maakt het sociaal domein ook zo belangrijk.’
‘De uitdaging is hoe we burgers in staat kunnen stellen om eigen regie te voeren. En hoe we samenredzaamheid bij burgers kunnen bevorderen. Dat kan een zorgorganisatie niet alleen. We hebben alle partners in het veld nodig om hier stappen in te zetten.’
Welke rol speelt eenzaamheid bij het voorkomen van zwaardere zorg?
‘Een sterk sociaal netwerk is de belangrijkste randvoorwaarde om zelfstandig en gezond thuis te kunnen blijven wonen. Dit helpt bij het voorkomen van eenzaamheid. Een brede kijk op gezondheid, maakt dat gezondheid iets is van ons allemaal. Niet alleen het domein van de zorgprofessional. Het sociale netwerk van de cliënt is essentieel.’
‘Als cliënten zich betrokken voelen en kunnen aansluiten bij activiteiten in de buurt, zien we dat de zorgvraag afneemt. Een van onze cliënten die alleen woonde in een groot huis met een tuin kon door mobiliteitsbeperkingen bijna niet meer weg van huis. Nu deze mevrouw met een Volledig Pakket Thuis (VPT) in een complex woont waarin zorg- en niet zorgvragers door elkaar wonen, is zij veel gelukkiger. Ze ontmoet mensen, doet aan alle activiteiten in de buurtkamer mee en heeft weer zin in het leven.’
Waar moeten we in het sociaal domein meer in investeren?
‘Het aantal kwetsbare ouderen dat zorg nodig heeft, groeit hard. Om ervoor te zorgen dat er ook in de toekomst kwalitatief goede zorg thuis beschikbaar blijft, moet het voorkomen van zwaardere zorg op de lange termijn de volle aandacht krijgen en houden. Zo kunnen we voorkomen dat maatschappelijke of welzijnsvraagstukken een zorg-oplossing krijgen. Maar daarnaast ligt er ook een grote verantwoordelijkheid bij onszelf als burgers. Gelukkig is er steeds meer aandacht en bewustwording dat je als burger eerder moet nadenken over waar en hoe je oud wilt worden. Met de campagne ‘Praat vandaag over morgen’ jagen we deze bewustwording en allerlei ontmoetingen in onze regio aan.’
Wat doet de Zorgboog om ontmoeten en verbinden te stimuleren?
‘Bij de Zorgboog hebben we een hulpmiddel geïntroduceerd voor zorgmedewerkers om in gesprek te gaan over het sociale netwerk van een cliënt. Dit instrument noemen we de Schijf van Vijf. Aan de hand van vijf vragen wordt besproken wat de cliënt zelf nog kan of nog kan leren. Vervolgens waar we hulpmiddelen moeten inzetten, hoe familie of mantelzorg betrokken kan worden en wat het sociale netwerk kan. Pas als laatste stap komen de Zorgboog-professionals in beeld.’
‘Door het voeren van deze gesprekken is er meer aandacht voor zelfredzaamheid en samenredzaamheid. Iedereen vindt het fijn om zo lang mogelijk eigen regie te kunnen blijven voeren. De inzet van zorgtechnologie heeft hiermee een vlucht genomen. Verder zijn we met andere partijen, zoals woningbouwcorporaties, gemeentes en welzijspartijen, bezig met een wijk- of gebiedsgerichte aanpak. Met deze aanpak willen we meer ontmoetingspunten in de wijk realiseren. Zodat mensen op een laagdrempelige manier terecht kunnen voor een sociale activiteit of gezonde maaltijd. Ook onze locaties van de Zorgboog worden ingezet als dit soort ontmoetingspunten.’
Hoe zie jij preventie in de toekomst?
‘We kunnen er niet omheen; we moeten investeren in preventie. Ouderenzorg is een maatschappelijke opgave die we niet meer kunnen oplossen met zorg alleen. We moeten ons in de toekomst nog meer gaan focussen op sociale preventie. Preventie gaat nu nog vaak over medische preventie, het voorkomen van ziekte. Terwijl het voorkomen van bijvoorbeeld eenzaamheid, schulden, stress en het bevorderen van welzijn net zo belangrijk zijn bij het voorkomen van een zwaardere zorgvraag.’
‘Deze uitdagingen zijn van ons allemaal. Ik ben daarom ook blij dat we het Integraal Zorg Akkoord (IZA) hebben ondertekend, omdat we hier de hele keten voor nodig hebben. Ook als het gaat om het voorkomen van eenzaamheid.’