Ik ben vooral blij dat het rapport laat zien dat er mogelijkheden liggen om het aantal daadwerkelijke zorguren van zorgmedewerkers te vergroten. En dat we met dit rapport in de hand werk moeten maken van de uitkomsten. Zo weten we nu zeker dat wanneer de administratieve lasten dalen, dit de grootste impact heeft op de zorgmedewerkers en de tijd die ze aan directe cliëntenzorg kunnen besteden. Het verminderen van administratie voor zorgmedewerkers, levert meer zorguren op. En dus meer focus op datgene waarvoor mensen in de zorg zijn gaan werken. In totaal gaat dit richting de 50 miljoen zorguren per jaar meer. In een tijd waarin medewerkers schaars zijn, mogen we dat soort aantallen zorguren zeker niet verspillen.

SiRM heeft gekeken naar de grootste impact en de haalbaarheid. Welke ingrepen leveren de meeste winst in zorguren op? En welke zijn het meest eenvoudig uit te voeren? Geen enkele beleidsoptie is eenvoudig. Voor winst in zorguren is bij alle opties een samenwerking tussen verschillende partijen nodig. Het vraagt iets van zorgorganisaties, van medewerkers zelf, maar ook van financiers en partijen als de Inspectie Gezondheidszorg en Jeugd (IGJ) of de Nederlandse Zorgautoriteit (NZa). Het terugdringen van administratieve lasten veroorzaakt de grootste impact: jaarlijks gemiddeld 42 miljoen extra uren: een toename van 20%.

Een tweede winst is te boeken door de inzet van meer technologie. Zo’n 30 procent meer technologie gebruiken, bijvoorbeeld met geïntegreerde Elektronische Cliënten Dossiers (ECD), kan 16 miljoen extra zorguren per jaar opleveren. Dit vraagt met name om veranderkracht in de sector en prikkels in de financiering om dit waar te maken. Om de top-3 compleet te maken, zou het werken volgens het principe ‘Bekwaam is bevoegd’ leidend moeten zijn. Het maakt de instroom van medewerkers eenvoudiger. Daarnaast benut dit het potentieel van zorgmedewerkers niveau 2 en 3 meer. Dit levert zelfs 15 miljoen zorguren op jaarbasis extra op.

Klopt, dat weten we al lange tijd. Berenschot had bijvoorbeeld al eerder berekend dat administratieve lasten de verpleeghuissector 25.000 fte kosten. Dit nieuwe onderzoek heeft bestaande kennis en onderzoeksgegevens gecombineerd met kwalitatief onderzoek. Daarmee vormt het een basis voor oplossingen. De arbeidsmarkt werd te lang als een probleem van de werkgever beschouwd. Dit rapport laat zien dat dit beeld  deels klopt: werkgevers hebben een belangrijk rol bij oplossingen, maar wanneer je echt arbeidsmarktproblemen wilt aanpakken, dan moet dit gebeuren in de context waarin wordt gewerkt De aanpak van administratieve lasten, kan bijvoorbeeld niet zonder de onderliggende systemen rond verantwoording te wijzigen. Daar hebben werkgevers dus hulp bij nodig van de wetgever, toezichthouders en financiers.

Zorgorganisaties kunnen de uitkomsten van het rapport goed gebruiken om het eigen beleid kritisch tegen het licht te houden. Wat doe je bijvoorbeeld zelf aan het beperken van administratieve lasten? Heb je goed in kaart waar ze vandaan komen? Heb ik met zorgmedewerkers in beeld hoe technologie hun werk kan ondersteunen en makkelijker kan maken? En natuurlijk kan je je als werkgever inzetten voor het verbeteren van de vitaliteit van medewerkers.

We weten allemaal hoe groot de uitdaging van de zorg is. Door de krappe arbeidsmarkt en de vergrijzing staat de toekomst van de ouderenzorg op het spel. Ik hoop dat we met het onderzoek kunnen bijdragen aan verandering. Veranderprocessen komen vaak voort uit crisis. We zagen tijdens de eerste fases van de coronapandemie hoe het is om te werken vanuit vertrouwen: er kon meer en mensen durfden meer. In een crisistijd worden regels meer vloeibaar en gaat het om de bedoeling: mensen helpen, zorg verlenen. De huidige zorgcrisis wordt gecreëerd doordat er meer vraag naar zorg is dan er medewerkers zijn.  Dankzij dit rapport weten we nu op acht punten wat het effect is om dat arbeidstekort iets kleiner te maken. Laten we daar werk van maken.  Ik  kan me niet voorstellen dat andere partijen daar niet bij willen helpen. ActiZ gaat  in ieder  geval graag het gesprek met andere partijen rond de zorg voor ouderen en chronisch zieken daarover aan.