"We zien dat het nieuwe kabinet-Schoof de grote uitdagingen van de dubbele vergrijzing en de impact hiervan op onze sector en de samenleving erkent. Er is veel ambitie voor de ouderenzorg, in zowel het Regeerakkoord als de Miljoenennota. Denk aan het voornemen om de complexiteit van het stelsel te vereenvoudigen en zorg dichter bij mensen te organiseren. Maar ondanks de plannen ontbreekt het nog aan concrete uitwerking. Het is aan het kabinet en de betrokken bewindspersonen om snel duidelijkheid te geven, ondersteund door daadkrachtige maatregelen."

Het is positief dat de Tweede Kamer een debat organiseert dat volledig gericht is op de ouderenzorg, dat is hard nodig. ActiZ wil graag bijdragen aan de plannen van het kabinet, zoals het voornemen om een hoofdlijnenakkoord over de ouderenzorg af te sluiten. Echter, dit moet gepaard gaan met duidelijke keuzes over de toekomst van de zorg. De knelpunten zijn bekend en er is geen tijd te verliezen. Er zijn geen nieuwe adviezen, verkenningen of onderzoeken nodig, maar keuzes en politiek leiderschap.

Als ActiZ deelneemt aan een hoofdlijnenakkoord voor de ouderenzorg, moet dit echt leiden tot verbeteringen van de lonen van zorgprofessionals. Bij een toekomstbestendige arbeidsmarkt in de zorg, hoort een marktconform salaris. Hier pleiten we al lange tijd voor, en ook de Sociaal-Economische Raad steunt dit. Als het kabinet niet genoeg doet om voldoende zorgmedewerkers te behouden, komt de houdbaarheid van de ouderenzorg verder onder druk te staan. 

Daarnaast ligt de toekomst van de zorg steeds meer bij mensen thuis, met een focus op zorg in de wijk en op zelf- en samenredzaamheid. Dit is van cruciaal belang om de druk op professionele zorg te verlichten door niet elke vraag met zorg te beantwoorden. Een onderdeel hiervan is de sociale omgeving van iemand, zoals diens familie, vrienden en de buurt. We willen daarom dat de sociale context als vertrekpunt genomen wordt bij het bepalen van de zorgvraag. 

Concepten zoals reablement, die mensen ondersteunen en handvatten bieden om langer zelfstandig te blijven wonen, helpen hierbij. Er bestaan al goede voorbeelden van deze aanpak in de praktijk, maar het lukt nog niet om dit sectorbreed te organiseren. Structurele bekostiging kan helpen het wel te realiseren.

ActiZ steunt deze ambitie om technologische innovaties te benutten, maar hier is politieke regie nodig. Het is belangrijk om de Nationale Visie en Strategie voor het gezondheidsinformatiestelsel verder te concretiseren. Het moet voor zorgprofessionals echt makkelijker worden. Denk aan meer nadruk op eenheid van techniek en open standaarden, zodat je als professional zo min mogelijk merkt van hoe het werkt, maar vooral dát het werkt. Ook moet getoetst worden hoe landelijke programma's bijdragen aan deze visie. 

De sector werkt al hard aan technologische vernieuwingen, bijvoorbeeld kunstmatige intelligentie (AI), zoals het kabinet wenst. Maar in de praktijk is het vinden van deskundigen die digitalisering kunnen realiseren een grote uitdaging en de bekostiging is afhankelijk van tijdelijke subsidie. Duurzame bekostiging van digitalisering en innovatie is essentieel, los van specifieke zorgvormen, en over verschillende zorgdomeinen heen.

Vooral door te kiezen voor wat wél kan. Sectorbreed is gekozen voor een kwaliteitskader voor de hele ouderenzorg. Het Generiek Kompas ‘Samenwerken aan kwaliteit van bestaan’ richt zich op wat wél mogelijk is voor een toekomstbestendige ouderenzorg. Het sluit aan bij verschillende fases waarin mensen hulp, ondersteuning, zorg of behandeling ontvangen, in samenspraak met de verschillende zorgverleners. Dat kan zijn vanaf het moment dat er ondersteuning thuis nodig is tot aan een zware zorg- en behandelvraag in een verpleeghuis, en alle variaties daartussen in. We vragen aan de politiek om deze richting te ondersteunen. Dat vraagt om keuzes, keuzes die momenteel op het gebied van lonen, sociale context en digitale vernieuwing nog niet worden gemaakt.