Al in april drong ActiZ, ook publiekelijk, bij het RIVM en het ministerie van VWS aan op duidelijke herijking, onderbouwing en uitleg van de richtlijnen voor gebruik van beschermingsmiddelen. Voor ActiZ was schaarste altijd een belangrijk element voor de inzet van de middelen. ‘Wat er niet was kon je niet verdelen’, aldus Helder. ‘Het was daarom belangrijk dat schaarse middelen op die plekken werden gebruikt waar ze de meeste bescherming konden bieden aan zorgmedewerkers en cliënten. Zorgorganisaties volgden daarbij de richtlijnen van het RIVM en het ministerie. Het stopzetten van de zorg voor kwetsbare ouderen en chronisch zieken was en is immers geen optie.’

Goede communicatie

Betrouwbare en up-to-date richtlijnen en het gezamenlijk volgen daarvan is en blijft essentieel in de aanpak van deze crisis. ‘Als een situatie als minder risicovol wordt ingeschat dan een andere’, zegt Helder, ‘dan moeten zorgprofessionals dat weten om goede keuzes te maken’. In andere landen werd er soms voor gekozen om twee richtlijnen op te stellen: één voor de meest ideale situatie en één voor de actuele situatie rekening houdend met schaarste aan beschermingsmiddelen. ‘Dat is transparant en begrijpelijk’.

Snel omgeschakeld

Om schaarse middelen efficiënt te gebruiken werden in verpleeghuizen cohortafdelingen of corona-units gecreëerd, waar besmette en verdachte cliënten gezamenlijk verpleegd werden en formeerde de thuiszorg speciale coronateams die alleen besmette of verdachte cliënten bezochten. Dat bood duidelijkheid voor zorgmedewerkers omdat in die afdelingen en teams altijd met bescherming gewerkt werd. Dat beschermde de cliënten die geen covid-19 hadden.

Actuele situatie

‘Het virus is nog niet weg’, zegt Conny Helder, ‘en het is zorgelijk dat het aantal besmettingen in Nederland weer oploopt.’ Op dit moment zijn er landelijk voldoende beschermingsmiddelen en is er beter beeld in welke mate het virus in een regio voorkomt. Zorgmedewerkers kunnen bij klachten getest worden en in bepaalde gevallen ook preventief een heel team. Zorgprofessionals kunnen als team of zelf een professionele afweging maken over het gebruik van beschermingsmiddelen. Het is cruciaal dat medewerkers in verpleeghuizen en thuiszorg ook in de toekomst voldoende beschermingsmiddelen kunnen blijven inzetten op basis van transparante en actuele richtlijnen.