Het gaat om ouderen die thuis wonen, een ondersteunings- of zorgvraag hebben en zonder ondersteuning het niet meer goed redden. Zij wonen nu al steeds vaker thuis, ondersteunt door familie, vrienden of een betrokkene in de buurt soms in combinatie met professionele zorg. Het is belangrijk dat wij er met elkaar voor zorgen dat dit steeds vaker kan. Dit omdat het fijn is om zo lang mogelijk zelfstandig te zijn en onafhankelijk van (professionele) zorg. Thuis tenzij, zelfstandig tenzij en digitaal tenzij is een belangrijk uitgangspunt in de transformatie in de zorg voor ouderen. Bovendien neemt het aantal verpleeghuisplaatsen de aankomende jaren nauwelijks toe, terwijl het aantal ouderen met een zorgvraag zeer snel stijgt. Om de verpleeghuisplaatsen beschikbaar te houden voor de meeste kwetsbare ouderen moeten we ook werken aan andere oplossingen. Het is noodzakelijk dat er woonvormen gerealiseerd worden tussen thuis en het verpleeghuis. Vormen van beschut wonen, geclusterde woonvormen en/of zorggeschikte woningen waar mensen zoveel mogelijk voor elkaar zorgen met zo min mogelijk inzet van professionele zorg.

‘In het wetsvoorstel beogen de initiatiefnemers deze groep ouderen het recht te geven op verblijf in een verzorgingshuis onder de Wet langdurige zorg (Wlz). Daarvoor moeten zorgprofielen vv 2 en 3 weer ingevoerd worden die deze ouderen toegang geeft op verblijf en zorg in een verzorgingshuis. Daarmee wordt de Wlz verbreed.’

‘De Raad adviseert niet positief hierover. De Raad begrijpt de wens van initiatiefnemers maar het advies plaatst vraagtekens bij de realisatie van het wetsvoorstel door een verzekerd recht op verblijf in een verzorgingshuis op te nemen in de Wlz. Naast de grote wachtlijst die er nu al is voor het verpleeghuis zou dan een grote wachtlijst voor het verzorgingshuis ontstaan. Het behelst in feite een grote stelselwijziging waarin instellingen verantwoordelijk worden voor de bouw en onderhoud van verzorgingshuizen. Daarvoor zouden heel veel middelen van de Zorgverzekeringswet en de Wmo naar de Wlz overgeheveld moeten worden.’ Daarnaast is de arbeidsmarkt krap en zal deze met deze uitbreiding van indicaties alleen maar krapper en uitdagender worden.

‘Wij vinden dat de Raad hier gelijk in heeft. Het is een goede zaak dat er politiek aandacht is voor ouderen die kwetsbaar zijn in de toenemende geïndividualiseerde samenleving. Dat leidt voor veel ouderen tot eenzaamheid. Een groot knelpunt ligt er op het gebied van wonen.  De hele samenleving zal hier een steentje aan bij moeten dragen. Dat moeten we echt niet in een zorgwet als de Wlz willen oplossen. Daarbij zien we net zoals de Raad dat terugkeer van verzorgingshuizen, grote consequenties heeft op het beschikbare personeel, op de bouw en op het stelsel om maar wat te noemen. Het verhoudt zich niet tot het ingezette beleid van langer actief thuis blijven. Zorg vanuit de Wlz is een schaars goed dat beschikbaar moet blijven voor de meest kwetsbaren en door dit wetsvoorstel komt dat in het geding.’

‘Er is grote behoefte aan passend wonen, meer saamhorigheid en welzijn. Dat is een vraagstuk dat de politiek, het sociaal domein en de hele samenleving aangaat. We kunnen nu eenmaal niet alles met zorg oplossen en verblijf onder een zorgwet plaatsen. Gezien de toenemende vergrijzing en de afnemende arbeidsmarkt moeten we allemaal echt anders kijken naar zorg. Daar heeft de hele samenleving een rol in.  En naast beschut wonen vereist het ook investeren in het welzijn van ouderen, onderlinge verbinding in de samenleving en goede voorzieningen als adequate eerstelijnszorg. We hebben realistische verwachtingen nodig die waargemaakt kunnen worden.   ActiZ blijft daarover in gesprek met Kamerleden en betrokken partijen om goede stappen te zetten naar voldoende passende woonvormen, maatschappelijke bewustwording en toekomstgerichte ondersteuning en zorg voor ouderen.’