In de regio Groot-Amsterdam waar Cordaan zorg levert is het al langer gebruikelijk dat de specialist ouderengeneeskunde (SO) ook buiten het verpleeghuis medische zorg levert, zowel voor mensen mét een Wlz-indicatie, als zonder, vertelt Schmidt. ‘We hebben bewust gekozen om SO-capaciteit uit de woonzorg te halen en te positioneren in de wijk. Dat was best wel even spannend want binnen de intramurale zorg is het al wel eens krap met de inzet. Maar we hebben er toch voor gekozen omdat nu eenmaal steeds meer mensen met een complexe zorgvraag zelfstandig thuis wonen. Dus daarom zal die gespecialiseerde ouderenzorg ook steeds meer buiten de verpleeghuizen nodig zijn.’

Afspraken

Cordaan heeft voor het borgen van deze 24/7 beschikbaarheid afspraken gemaakt met een aantal andere Wlz-aanbieders en ketenpartners. Onder de vlag van het Netwerk Ouderengeneeskunde Amsterdam (NOA) bieden de aanbieders ‘white label’ S.O. behandeling in de eerste lijn in Amsterdam en Diemen. NOA werkt samen met de Amsterdamse Huisartsenalliantie, Amsterdam UMC, Amsterdam Vitaal & Gezond en SIGRA. Ook huisartsenpraktijken zijn specifiek onderdeel van deze projectaanpak. ‘De SO’s doen de consulten tijdens kantooruren. Voor de beschikbaarheidsdienst en intramuraal werkt Cordaan ook nog met ANW Nederland, een organisatie die ondersteuning biedt zodat continuïteit in de MGZ gewaarborgd is en blijft, als onderaannemer. We bekijken momenteel of we de inzet van onze SO’s nog verder kunnen verbreden door deze twee aan elkaar te verbinden.’

Knelpunten

Met dergelijke overeenkomsten heb je nauwelijks een convenant nodig om de MGZ te regelen in de regio, zo lijkt het. ‘Nou, er zijn natuurlijk altijd knelpunten bij dit soort gezamenlijke aanpakken. Zo zouden de huisartsen graag willen dat er alleen Wlz in geclusterde setting wordt geleverd, maar dat is nu eenmaal niet zo: mensen kunnen ook kiezen voor Wlz in hun eigen huis. Een ander discussiepunt is dat de huisarts onze SO’s ook graag aanwezig heeft bij de multidisciplinaire overleggen (MDO’s) in de eerste lijn. Maar het declareren van deze indirecte tijd van S.O.’s in de eerste lijn is nog altijd een issue.’

Succesfactoren 

Ondanks deze hobbels werkt de aanpak in Amsterdam zeker. ‘De belangrijkste succesfactor is dat alle aangesloten partijen beseffen dat zij onderling afhankelijk zijn van elkaar, en dat ze elkaars problematiek erkennen. Want we hebben af en toe toch wat problemen met elkaar op te lossen. Cruciaal is dat het bestuurlijk vertrouwen onderling goed is, en vooral ook dat zorgkantoor en zorgverzekeraar goed zijn aangehaakt. Zij denken goed mee en zijn gecommitteerd om oplossingen te vinden.’

Toekomst MGZ

‘Voor de toekomst van onze MGZ-aanpak vind ik het heel interessant om te kijken hoe ver je kan komen met de gecombineerde inzet van de huisarts en de SO. Die zie je bijvoorbeeld ook in de praktijk van de Lang Leven Thuisflats. Wat kunnen we daaruit leren voor de intramurale setting? Als deze aanpak heel erg goed blijft gaan, zou je misschien kunnen voorstellen dat de huisartsen een veel grotere rol krijgen in de verpleeghuizen. Dat is nu misschien een aparte opmerking maar we zitten vol in de transformatie. Er moet de komende tien jaar nog wel heel wat gebeuren binnen onze sector en de beschikbaarheid van SO’s is schaars.’ 

Schaal van MGZ

‘Een andere interessante vraag is op welk niveau je invulling wilt geven aan MGZ. De beschikbaarheid van artsen en SO’ers doen we nu in Amsterdam en omgeving voor een miljoen inwoners maar je zou een deel van dienstverlening op een nog grotere schaal kunnen inregelen. Bijvoorbeeld met meer dienstverlening op afstand via een regionaal callcenter. Daar kan dan de triage gedaan worden en afgewogen wanneer de SO of de huisarts in actie moet komen. Dat werkt nu al goed in de gehandicaptenzorg, en we hebben het voor de ouderenzorg over veel grotere aantallen dus dat biedt wellicht kansen. Wij zijn dat nu aan het doorrekenen.’

Oproep

‘Ten slotte zullen we allemaal moeten verdragen dat we van een relatief simpele situatie waarbij de zware zorg vooral in de verpleeghuizen wordt geboden naar een relatief complexe werkelijkheid gaan, waarin zorg vooral in de eigen woonsituatie geleverd wordt. Er ligt een morele verplichting voor de leden van ActiZ/de branche om niet voorbij te gaan aan deze maatschappelijke opgave.’ 

‘Dat wat in het Convenant beschreven staat als ons aandeel, namelijk het organiseren van de 24/7 beschikbaarheid van SO’s, vraagt wat van alle aanbieders, en zeker van systeemaanbieders met een behandeldienst. Ook het organiseren van een verpleegkundige voorwacht voor Wlz-in de wijk vraagt wat. Het zal aan alle kanten, bij ons net als bij de huisartsen, soms moeilijk zijn en hier en daar knellen. Daarom wil ik oproepen om geduld te hebben bij deze transformatie om het goed te kunnen organiseren. Gun dit een paar jaar! En laten we dan over enige tijd samen met ZN en de LHV de peilstok er eens insteken om te kijken hoe het gaat. En als het niet gaat vliegen: kijken hoe we het meer dwingend kunnen regelen.’

‘Mijn oproep aan ZN ondertussen is: Ga nu niet al de verpleeghuiscapaciteit afbouwen. Daar denken sommige zorgkantoren toch al hardop over na. Maar ik zeg: maak de omslag niet complexer dan nodig is en hou de capaciteit en inkoopratio (met/zonder behandeling) gelijk. Dan nog zal de drempel voor intramurale zorg omhoog moeten en zullen we veel meer preventie en reablement moeten inzetten. Maar hou het speelveld tijdens deze transformatie wel gelijk.’

Lees de hele reeks 'MGZ door de ogen van' op het ledennet van ActiZ