Serieus signaal van urgentie

Op dit moment staat onze sector voor veel uitdagingen, vertelt Steven de Goeij. ‘Er is hoog ziekteverzuim, de wachtlijsten lopen op, veel zorgmedewerkers gaan binnen 15 jaar met pensioen. Tegelijkertijd groeit er in Nederland een populatie die steeds kwetsbaarder wordt. Nu heeft onze sector ook een grote uitdaging binnen ons vastgoed. Soms moet je een zorglocatie geheel renoveren of vervangen door nieuwbouw, want het gebouw is dan helemaal op. Maar door de stijgende bouwkosten, oplopende rente en deze verlaging van de NHC, kunnen we ons vastgoed straks niet meer betalen.‘

Luc Mevissen vult aan: ‘Als je kijkt naar de lopende bouwprojecten, dan was het voorheen al een uitdaging om te bouwen. Maar nu zie je gewoon dat die uitdaging er niet eens meer in zit. Het is gewoon ondoenlijk om een bouwproject te realiseren. Ook rondom duurzaamheidambities willen én moeten we heel veel. Als je daar niet in investeert is het een gemiste kans en wordt je toekomstig gestraft door torenhoge energieprijzen. Dus je wilt graag bijbouwen en ook investeren in duurzaamheid, maar voor dat laatste is nu geen geld. Er zijn zelfs zorgorganisaties die nu al een bouwstop hebben ingelast. Als dat geen serieus signaal is…’ 

2 miljoen tekort

Bij Zuyderland zoomen we in op een specifieke zorglocatie waar de impact van hoge bouwkosten nu al zichtbaar is. Het gebouw is Vastrada, een woonzorgcomplex uit de jaren ’60 waar 112 bewoners wonen. ‘Dit gebouw moet volledig worden gerenoveerd en geïsoleerd, licht De Goeij verder toe. ‘Door het veranderde klimaat wordt het gebouw in de zomermaanden steeds warmer. Maar koelinstallaties zijn op het moment schaars en trouwens ook zo’n 20-30% duurder geworden.’

‘Daarnaast zijn er grote tekorten aan zonnepanelen en installateurs. Het kost ongeveer 3 miljoen om dit gebouw te verduurzamen. En dan kunnen we niet eens alles doen. Ik heb uitgerekend dat voor dit gebouw, met de NHC-verlaging van vier procent, wij netto contant 800.000 euro voor verduurzaming ontvangen. Terwijl we 3 miljoen nodig hebben. Kortom, we komen ‘afgerond’ twee miljoen tekort.’

Wat is plan B?

Anno 2023 moet je ook specifieker gaan bouwen. ‘Je bouwt voor hele kwetsbare ouderen’, licht De Goeij toe. ‘Je moet op een bepaalde manier bouwen, waarin je rekening houdt met een bewoner die langer thuis heeft gewoond, en waarin personeel schaars is. Dat betekent investeren in domotica, cameratoezicht en kleinere woongroepen. De grootschalige afdelingen en smalle gangen van vroeger zijn er niet meer.’

Mevissen vertelt: 'Je doet van alles om zo’n hedendaagse locatie gerealiseerd te krijgen. Je gaat subsidies aanvragen. Maar in het specifieke geval van Vastrada hebben we de subsidie helaas niet gekregen, omdat deze subsidiepot vele malen overvraagd was. Binnen een dag was het overtekend. Op het moment dat je wel iets binnenkrijgt, maakt dat de renovatie iets plausibeler. In deze wereld zijn we inmiddels beland. Op het moment dat je subsidie krijgt, kan je duurzaam bouwen. Krijg je het niet? Dan ligt het project stil of moet je bezuinigen op andere (duurzaamheids)projecten.’

Zuyderland onderzoekt daarnaast in hoeverre zij Volledig Pakket Thuis (VPT) kunnen aanbieden in hun huidige vastgoed. Dat wordt ook vanuit het kabinet gestimuleerd. ‘VPT vraagt om eigen voorzieningen; een eigen badkamer en een eigen keuken. VPT brengt echter ook een hogere huurprijs met zich mee. Maar je wilt eigenlijk geen extreem hoge huur vragen aan je bewoners. Iedereen moet hier kunnen wonen. Maar wij zien ook in dat er nog veel cliënten zijn die intramurale zorg nodig hebben. VPT groeit enorm, maar dat betekent niet dat de vraag naar intramuraal kleiner wordt. Die druk neemt ook alleen maar toe.’

Oproep aan kabinet

Toch blijven beiden wel gemotiveerd om door te gaan. De Goeij: ‘We zien het als onze plicht om goede zorg te leveren. We zijn hier voor de gewone Limburger. Dus iedereen moet bij ons kunnen wonen. Zeker ook mensen met een kleine portemonnee.’

De Goeij ziet zichzelf als positief persoon, maar kijkt nu wel met enige verontrusting naar de toekomst. ‘We worden van allerlei kanten gekort. Kijk naar de NHC. En hoe lang blijft die inflatie doorgaan?’ Het wordt bijna onmogelijk om kwaliteit te blijven leveren in je vastgoed, waardoor mensen hun oude dag op een normale manier kunnen vullen, vindt Mevissen. ‘Ik ben bang dat je straks iets moet gaan neerzetten waar je zorgmedewerkers en cliënten misschien mee gaat teleurstellen. Je kan bepaalde veranderingen niet meer doen mede door de hoge kosten. Dat stelt mij teleur.’

‘Er moet in Den Haag consistent beleid worden gevoerd; je kan niet eerst verlagen, dan weer verhogen, dan weer verlagen', benadrukt De Goeij. ‘Daar is geen beleid op te voeren.’ Mevissen: ‘Van de ene kant wordt 8 procent van de NHC afgehaald, maar krijg je 4 procent om te verduurzamen. Het gat is dan wat minder groot, maar financieel red je het alsnog niet. En dat bedrag hebben we al hard nodig om te verduurzamen. Het voelt als een sigaar uit eigen doos.’