De verpleeghuiszorg krijgt te maken met een forse groei aan ouderen met een intensieve zorgvraag, terwijl er een groot tekort aan medewerkers is. De wachtlijsten voor verpleeghuizen lopen op, evenals de zorgkosten. Deze vraagstukken maken het belang van het anders organiseren van de zorg groot. De randvoorwaarden om daar te komen moeten in orde zijn. Voldoende financiële rust en ruimte is daar één van zodat zorgaanbieders de noodzakelijke stappen kunnen zetten. De huidige contractering creëert deze financiële rust en stabiliteit onvoldoende.

Nieuw meerjarig inkoopbeleid

Zorgkantoren werken vanaf 2024 met een nieuw meerjarig Wlz inkoopbeleid. Op veel onderdelen wordt dit nieuwe inkoopbeleid van zorgkantoren als een verslechtering ervaren ten opzichte van eerder beleid; ten aanzien van adequate tarieven voor de zorgprestaties, capaciteitsuitbreiding, administratieve lasten en vereenvoudiging van het inkoopbeleid. Een meerderheid van de zorgaanbieders verwacht directe problemen als gevolg van de contractering. Met name een verslechtering van de financiële positie door niet-kostendekkende tarieven en het afschalen van VV4 in het verpleeghuis.

Financiële druk onverminderd hoog

De financiële druk voor ouderenzorgaanbieders is onverminderd hoog, dat is een rode draad uit de monitor. Veel zorgkantoren werken met opslagen of modules om zorgaanbieders te stimuleren door innovaties in te zetten en bij te dragen aan het oplossen van knelpunten in de regio. Door grote kostenstijgingen en de gevolgen van personeelsschaarste leidt een hoger tariefpercentage echter niet één op één tot hogere tarieven. Hoewel het afgelopen jaar met een aantal financiële maatregelen een stap in de goede richting is gezet, zijn de financiële zorgen niet weg. Een toekomstbestendige verpleeghuiszorg, met de benodigde investeringen, vraagt om duidelijkheid en rust omtrent financiën.

Capaciteitsuitbreiding vooral extramuraal

Om tegemoet te komen aan de enorme stijging van de vraag naar ouderenzorg is het nodig dat voldoende (diversiteit aan) woonvormen voor ouderen beschikbaar komen. De monitor Wlz zorgcontractering 2024 maakt duidelijk dat zorgaanbieders gedeeltelijk tevreden zijn over het gesprek met het zorgkantoor over capaciteitsuitbreiding. Vanuit het zorgkantoor is niet altijd ruimte voor uitbreiding van capaciteit terwijl dit wel noodzakelijk en gewenst is. Een sprekende quote: ‘Over VPT en MPT zijn goede afspraken te maken. Uitbreiding op intramurale zorg voor complexe doelgroepen is niet mogelijk.’ Dit past bij het huidige kabinetsbeleid.

Administratieve lastendruk neemt toe

De sector wordt geconfronteerd met een toename van transitiemiddelen, subsidieregelingen en transformatiegelden. Deze incidentele middelen leiden tot extra administratielast. De ervaren administratieve lastendruk van geldstromen in de Wlz is in 2024 voor alle geldstromen toegenomen ten opzichte van een jaar eerder, blijkt uit de monitor. Wat ActiZ betreft is deze toename van de ervaren administratieve lastendruk een zorgelijke en onwenselijke ontwikkeling in tijden van personele krapte en druk op de reguliere bekostiging. De verschillende geldstromen zijn onoverzichtelijk en geven veel administratieve last. ‘Werk met een integraal tarief en werk vanuit vertrouwen, dan is er minder administratie nodig’, is een veel gehoord credo.