
Het zorginfarct voorkomen met Voorzorgcirkels
Ondersteuning & Gemeenschapskracht
Het zorginfarct voorkomen met Voorzorgcirkels keyvisual

Op basis van het onderzoek van deskundige ouderenzorg Henk Geene bouwt zorgaanbieder Pantein samen met de woningcorporatie en de welzijnsorganisatie aan Voorzorgcirkels in gemeente Land van Cuijk. Vanuit Pantein is adviseur informele zorg Henk Ermers is de aanjager van dit project. “Ons doel is om mensen minder afhankelijk te maken van zorg.”
Bij Pantein heerst al langer het besef dat zorg leveren op de manier waarop we het nu doen niet toekomstbestendig is. Ermers: “We weten al geruime tijd dat we tegen een zorginfarct aanlopen door de stijgende zorgvraag en tekorten op de arbeidsmarkt. We onderzochten daarom een aantal jaar geleden wat de rol van de burger kan zijn bij dit vraagstuk. Dat onderzoek is uitgevoerd onder leiding van Henk Geene hier in het Land van Cuijk. De hoofdvraag was wat mensen eigenlijk zelf willen straks. Het antwoord: mensen willen zo lang mogelijk zelfstandig kunnen wonen waar ze nu wonen.”
Voor elkaar zorgen
Op basis van vele gesprekken en interviews op informatiebijeenkomsten, bouwde Geene zijn theorie en schreef zijn boek over Voorzorgcirkels. Uitgangspunt hierbij is dat sociale cohesie in de buurt kan helpen om de zorg toekomstbestendig
te maken. “Ouderen willen zo lang mogelijk eigen regie houden en zelf bepalen wat er met hun leven gebeurt. Maar daarvoor hebben ze dus wel een netwerk in de directe omgeving nodig. En dat is dus uiteindelijk de Voorzorgcirkel geworden. Maar het gaat niet alleen om ouderen, want ook jongere burgers willen graag geholpen worden. Denk maar aan een moeder die door omstandigheden te laat thuis is om haar kinderen op te vangen. Hoe mooi is het als zij dan een beroep kan doen op de buurvrouw van 80 jaar.”
In de praktijk
Ermers helpt bij het opzetten en onderhouden van de Voorzorgcirkels, waarvan er inmiddels al meer dan vijftig bestaan. “Het werkt als volgt: samen met welzijnsorganisatie Sociom en de woningcorporatie Mooiland komen we op allerlei bijeenkomsten en dorpsvergaderingen. Daar vertellen we het verhaal van de Voorzorgcirkel en kijken we of er animo is bij de mensen om mee te doen. We hebben altijd minimaal twee verbinders nodig die de vragen en het aanbod met elkaar verbinden of bijvoorbeeld een app-groep opzetten en beheren. De ideale omvang van een cirkel is ongeveer 10 tot 15 mensen, die het liefst zo dicht mogelijk bij elkaar wonen en die wel wat voor elkaar willen doen. Je krijgt dan altijd de vraag wat we precies bedoelen met helpen. Mensen willen bijvoorbeeld over het algemeen niet de buurman helpen onder de douche of bij het toilet. Maar er is wel veel animo om voor elkaar de biobak aan de straat te zetten of wat boodschappen te doen bijvoorbeeld. Het traject kan ook beginnen als we via zorg of welzijn een hulpvraag binnenkrijgen. Misschien is er in de buurt dan al een Voorzorgcirkel waar wat aan gevraagd kan worden of kan er een opgezet worden.”
Het moeilijke aan zorg voorkomen is dat het lastig aan te tonen is dat je het hebt voorkomen.
Adviseur Informele Zorg - Pantein
Een goed voorbeeld van de kracht van de Voorzorgcirkel is een casus die Ermers onlangs had. “Ik sprak een man die vrij stevig moest revalideren, maar zijn dochters woonden redelijk ver weg. Hij vertelde tegen mij dat hij echt niet zou weten wat
hij gedaan zou hebben in de eerste maanden als zijn buren niet voor hem boodschappen en andere klussen hadden gedaan. Dan had hij niet thuis kunnen blijven om te revalideren. En zo moet het dus werken.”
Preventie
Precies uitrekenen hoeveel uren professionele thuiszorg nu bespaard worden door Voorzorgcirkels is nog niet gebeurd. Ermers: “Het moeilijke aan zorg voorkomen is dat het lastig aan te tonen is dat je het hebt voorkomen. Het is in ieder geval wel zo dat de zorgkantoren en de gemeenten enthousiast en betrokken zijn bij de Voorzorgcirkels. Wat ik zelf van grote waarde vind is de bewustwording die we creëren met de Voorzorgcirkels. De hele discussie dat je zelf ook verantwoordelijk bent over je oude dag en dat je vooraf hierover met je netwerk moet praten, is lang niet overal geland. In sommige dorpskernen is het dan ook lastiger cirkels op te zetten dan in anderen. Want soms denkt men nog steeds dat het allemaal wel geregeld zal worden door de professionals straks.”