Waarom een brede Wmo nodig is

‘De Wmo is nu kort door de bocht gezegd een verzameling van afgebakende ‘producten’, zoals hulpmiddelen of dagbesteding, maar het zou een wet moeten zijn die echt kijkt naar wat niet alleen mensen, maar ook de gemeente, wijk of buurt nodig heeft. Dan kan de Wmo beter aansluiten op de ontwikkelingen in de zorg’, stelt Marc van Ooijen, bestuurslid van ActiZ en portefeuillehouder Sociaal Domein. ‘Dit vraagt om een andere kijk naar de opgave, door te versterken wat mensen met hun sociale omgeving zelf kunnen, reablement daarin een vaste plek te geven en door de samenwerking in de eerstelijnszorg te versterken en in te bedden in de wijken.’ Ook zal de Wmo volgens ActiZ beter moeten aansluiten bij wonen, inkomensondersteuning en het sociale domein. ‘Alleen zo kan ondersteuning dichter bij mensen in de wijk plaatsvinden, problemen vroeg worden aangepakt en zwaardere zorg worden voorkomen.’

Wat volgens ActiZ moet gebeuren

Het Houdbaarheidsonderzoek biedt volgens ActiZ duidelijke aanknopingspunten voor een brede Wmo die het stelsel versterkt: 

• Sterke sociale basis: iedereen moet kunnen meedoen; buurten en wijken moeten steunpunten hebben voor ontmoeting, hulp en preventie. Individuele ondersteuning zal standaard verbonden moeten zijn met (versterking van) de sociale basis.
• Slimmer organiseren: combineer collectieve voorzieningen met maatwerk voor wie dat echt nodig heeft.
• Duurzame samenwerking: aanbieders en gemeenten moeten langjarige afspraken maken zodat hulp betrouwbaar blijft.
• Minder bureaucratie: standaarden en duidelijke afspraken zorgen dat professionals meer tijd hebben voor mensen.
• Zorgvuldige ingrepen: instrumenten om de beperkte capaciteit aan medewerkers en middelen beter in te kunnen zetten voor die inwoners die ondersteuning het hardst nodig hebben.

Conclusie

‘Juist een steviger Wmo maakt de beweging naar de voorkant mogelijk’, zegt Van Ooijen, ‘dat geeft ook samenwerking in de eerstelijnszorg de stabiele basis die nodig is.’ De Wmo is een belangrijke wet in het brede zorg- en  ondersteuningsstelsel en verdient als zodanig erkenning. Echter, deze staat onder druk en heeft dringend vernieuwing nodig. Alleen met een brede, toekomstbestendige Wmo kunnen we ervoor zorgen dat maatschappelijke ondersteuning beschikbaar, toegankelijk en betaalbaar blijft. Dat vraagt van de landelijke overheid richting en keuzes voor vernieuwing van de Wmo, zodat mensen zelfredzaam blijven, mee kunnen blijven doen en zwaardere zorg voorkomen of beperkt wordt.